1 min
Die vraag was vanavond de cliffhanger in 1Vandaag. Gaat de bank haar redden of heeft het LEI gelijk?
Afgelopen week zei Rabobank dat melkboeren weliswaar in de problemen zijn, maar dat er hooguit een paar failliet gaan. Vanavond sprak 1Vandaag onder meer met LEI-econoom Krijn Poppe, die de afgelopen dagen volop meedeed aan de melkdiscussie op Foodlog.
Cyclisch
Hij zei dat een derde van de 17.000 Nederlandse melkboeren mogelijk in problemen is. Ze moeten rekening houden met een meer 'cyclische' markt. Dat betekent dat ze dalen en pieken aan moeten kunnen. Dat is niet zo makkelijk als boer, want het betekent dat je flink wat geld in reserve moet hebben om steeds een jaar of nog wat langer met verlies te kunnen werken. Dat zou nog wel lukken als je in goede jaren goud verdient. Dat doen boeren doorgaans niet. Ze moeten naar de bank om wat bij te lenen. Dat kunnen melkboeren vaak best, omdat ze een hypotheek kunnen nemen op hun weides. Uiteindelijk blijft er echter niets over.
Pak de piek
Ook LTO-melkboerenvoorman Kees Romijn vertelde ten opzichte van vorig jaar maandelijks een dikke tienduizend euro te missen in zijn exploitatie. Al zijn collega's, zo vertelde hij, hopen de volgende piek in de markt te kunnen pakken. Maar hou je die race vol?
Volgens boerin Agnes spant het erom. De banken en LTO hebben haar verteld dat het schip met goud in 2020 binnen vaart. Dan zou de wereldvraag naar melkpoeder zo groot zijn dat je er blind op kon investeren. Dat deed ze, maar nu staat ze er verdrietig bij te kijken.
Lissabon: tussen Sieta en Agnes
Sieta van Keimpema kwam in de studio van 1Vandaag langs. Zij is van de boeren van de European Milkboard. Die vinden dat je niet zoveel melk moet maken. Als je teveel maakt, is het spul immers niets meer waard en dan verdien je als boer niets terwijl je kosten wel doorlopen. Ze zei dat er iets was met het verdrag van Lissabon binnen de EU. Helemaal duidelijk werd het niet.
Wel duidelijk werden de uitspraken van Poppe van het LEI: de markt gaat van piek naar dal en daar moet je wel tegen kunnen als boer. Ook financieel. Daarmee ontkende hij met zoveel woorden het verhaal van Romijn die in de uitzending zei dat de vraag uit China en Rusland onverwacht even tegen zitten. Volgens Poppe is het onverwachte juist het kenmerk van de toekomst. Na Rusland en China komt er weer wat nieuws dat even tegen zit, al komen er ook tijden die even meezitten. Daar moet je mee leren omgaan als boer. Om het met een mooi Engels bon mot te zeggen: if you can't stand the heat, get out of the kitchen.
Lezers, wat denken jullie: gaat die schat van een boerin Agnes, die luistert naar bank en LTO, het redden? Of zou Van Keimpema het klaarkrijgen in Brussel met oude teksten uit Lissabon in de hand?
Fotocredits: boerin Agnes, 1Vandaag
Dit artikel afdrukken
Cyclisch
Hij zei dat een derde van de 17.000 Nederlandse melkboeren mogelijk in problemen is. Ze moeten rekening houden met een meer 'cyclische' markt. Dat betekent dat ze dalen en pieken aan moeten kunnen. Dat is niet zo makkelijk als boer, want het betekent dat je flink wat geld in reserve moet hebben om steeds een jaar of nog wat langer met verlies te kunnen werken. Dat zou nog wel lukken als je in goede jaren goud verdient. Dat doen boeren doorgaans niet. Ze moeten naar de bank om wat bij te lenen. Dat kunnen melkboeren vaak best, omdat ze een hypotheek kunnen nemen op hun weides. Uiteindelijk blijft er echter niets over.
Pak de piek
Ook LTO-melkboerenvoorman Kees Romijn vertelde ten opzichte van vorig jaar maandelijks een dikke tienduizend euro te missen in zijn exploitatie. Al zijn collega's, zo vertelde hij, hopen de volgende piek in de markt te kunnen pakken. Maar hou je die race vol?
Volgens boerin Agnes spant het erom. De banken en LTO hebben haar verteld dat het schip met goud in 2020 binnen vaart. Dan zou de wereldvraag naar melkpoeder zo groot zijn dat je er blind op kon investeren. Dat deed ze, maar nu staat ze er verdrietig bij te kijken.
Lissabon: tussen Sieta en Agnes
Sieta van Keimpema kwam in de studio van 1Vandaag langs. Zij is van de boeren van de European Milkboard. Die vinden dat je niet zoveel melk moet maken. Als je teveel maakt, is het spul immers niets meer waard en dan verdien je als boer niets terwijl je kosten wel doorlopen. Ze zei dat er iets was met het verdrag van Lissabon binnen de EU. Helemaal duidelijk werd het niet.
Wel duidelijk werden de uitspraken van Poppe van het LEI: de markt gaat van piek naar dal en daar moet je wel tegen kunnen als boer. Ook financieel. Daarmee ontkende hij met zoveel woorden het verhaal van Romijn die in de uitzending zei dat de vraag uit China en Rusland onverwacht even tegen zitten. Volgens Poppe is het onverwachte juist het kenmerk van de toekomst. Na Rusland en China komt er weer wat nieuws dat even tegen zit, al komen er ook tijden die even meezitten. Daar moet je mee leren omgaan als boer. Om het met een mooi Engels bon mot te zeggen: if you can't stand the heat, get out of the kitchen.
Lezers, wat denken jullie: gaat die schat van een boerin Agnes, die luistert naar bank en LTO, het redden? Of zou Van Keimpema het klaarkrijgen in Brussel met oude teksten uit Lissabon in de hand?
Fotocredits: boerin Agnes, 1Vandaag
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dick #175, sorry maar dit vindt ik toch een heel denigrerende opmerking.
"1* je moet je kostprijs niet op straat gooien (da's idd het stomste wat je kunt doen, maar in Ndl boerenland gebruikelijk), 2* maar je wilt wel weten wat er te koop is. Zoniet, dan moet je echt even terug naar school. Sorry, 3* kan er echt niets anders van maken omdat 1+1 nu eenmaal =2 is.
1* Terug naar school? Hoezo? 25 jaar geleden heb ik al geleerd dat handel een kwestie van vraag en aanbod is.
2* Inderdaad ik wil weten wat er te koop is en volgens de cijfers van het CBS en EUROSTAT zijn er een X aantal varkens in de EU. So what? zegt niets over vraag en aanbod.
3* Wat ik in mijn 175 bedoel te zeggen is dat we, de sector, verplicht zijn om allerlei gegevens beschikbaar te stellen (gecombineerde opgave, CBS) waar een ander (de handel) mee aan de haal gaat! Terwijl ik nergens kan terug vinden hoe de vraag zich ontwikkeld! (in een ver verleden kon je nog zien wat de prijsontwikkeling per onderdeel was (ham, procureur, buiken en etc.) maar deze markt info is inmiddels ook al afgeschermd.)
Het is daarom wel heel erg simplistisch om te stellen dat 1+1 2 is. Ik zou eerder willen stellen 1*+2*-3*= eerlijke prijs.
Frits, het ging in de berekeningen er om dat je die terugval in omzet als bedrijf zelf moest kunnen opvangen. Daarna is nog een heel traject mogelijk met uitstel van aflossingen en bijfinancieren, dus Agnes valt heus niet zomaar om.
@Henric #181 Je hebt inderdaad gelijk dat er altijd bedrijven zijn die stoppen en dat die daarmee zorgen voor een noodzakelijke krimp. Goed dat je dat nog expliciet benoemd.
Bij het melkprijzen voorbeeld gaat het nu om een bijna 30% lagere melkprijs. Bij dezelfde formule die volgens jou de bank in het verleden hanteerde (2 jaar lang een 20% lagere omzet), betekent het maximaal 1,5 jaar een melkprijs van een kwartje en dan weer terug op het niveau van 34-35 ct/kg. Ik hoop het van ganzer harte voor alle melkveehouders.
Frits, het gaat niet zo zeer om het realiseren van krimp, maar het mogelijk maken een realistische inschatting te maken voordat wordt besloten tot uitbreiding. Als je pas financiering krijgt als je voor twee jaar je product hebt verkocht, dan heb je enerzijds zekerheid en anderzijds zicht op de uitbreiding die er aan zit te komen. Krimp is er altijd, door stoppende bedrijven. Bij slechte prijzen zal dat meer zijn, dus twee jaar lang een rem op de uitbreiding doet al heel wat.
Overigens rekende de Rabo vroeger in de glastuinbouw (ik weet niet hoe het nu is) met een scenario waarbij je twee jaar lang een 20% lagere omzet moest kunnen opvangen zonder in grote problemen te komen.
Dag @Liesbeth.
Ik ben onder de indruk van rekenmodellen die bedrijven en banken hanteren en waarin allerlei data tot waardevolle informatie wordt verwerkt. Maar elke modellenbouwer cq -gebruiker hanteert zijn eigen disclaimer en als mijn 'achterkant' van de sigarendoos iets anders laat zien, ga ik kritische vragen stellen.
Als een melkveehouder investeert op een melkprijs van 34-35 ct/kg en de eerste jaren maar 25 ct/kg ontvangt, dan zal zijn hypotheek verder oplopen of zijn eventuele reserve afnemen en dat zorgt ervoor dat de kostprijs van dit bedrijf structureel stijgt. (Niet in de laatste plaats omdat financiers hogere rente toeslagen hanteren wanneer financiele resultaten structureel achterblijven bij 'de prognose')
Bij zo'n groot verschil (> 8ct/kg) in de geprognotiseerde en werkelijke melkprijs laat de achterkant van mijn sigarendoos al snel een structurele stijging van de kostprijs zien van 1 ct/kg melk. Duidelijk mag worden dat heel snel andere kosten omlaag gebracht moeten worden (maar welke mogelijkheden heeft een bedrijf die recent zwaar heeft geïnvesteerd??) of dat de opbrengstprijs sterk moet stijgen, om te voorkomen dat zo'n bedrijf in grote problemen komt.
Als boerin Agnes heeft mogen investeren op een structurele melkprijs van 34-35 ct/kg, dan gaat zij nog een heel zware tijd tegemoet. En dat staat nog los van het vraagstuk van de fosfaatrechten dat voor haar ook nog eens pijnlijk kan worden.