Fransen zijn sinds 1998 nadrukkelijk minder rund- en varkensvlees gaan eten. Ze laten de slager en boer vooral met het rund zitten. Dat is het gevolg van de economische crisis en diverse vleesschandalen.
Tussen 1990 en 2014 is de totale vleesconsumptie in Frankrijk met 19% gedaald. De daling illustreert een verschuiving in de Franse eetgewoonten die ook in andere Westerse landen te zien is.
Na de Tweede Wereldoorlog, met name in de jaren '70, steeg de Franse vleesconsumptie. In de jaren '80 vlakte de groei af als gevolg van vleesschandelen. De gekkekoeienziekte, de vogelgriep en de varkenspest maakten mensen kopschuw. Sinds 1998 is er sprake van een reële afname van de consumptie, schrijft het Franse zakenblad Les Echos.
Iets meer kip, minder rund en varken
Een recent onderzoek door FranceAgriMer laat zien dat de economische crisis en de prijsstijgingen van rundvlees deze dalende trend hebben versterkt. Fransen zijn meer kip en varken gaan eten, en beduidend minder rundvlees - dat de grootste prijsstijgingen liet zien.
Vorig jaar at de gemiddelde Fransman 86 kilo vlees, waarvan 24,2 kilo rundvlees (een daling van 27% sinds 1979), 32 kilo varkensvlees (een daling van 13% sinds 2003) en 27,1 kilo pluimveevlees (stijging van 2,65% sinds 2010).
bron: Les Echos, op basis van FranceAgrimer
De verschuiving van rundvlees naar de veel goedkopere vleescategorie kip valt voor een deel te verklaren uit het verkrappende huishoudbudget.
Ook blijken ook de van huis uit wat meer carnivore Fransen zich toenemende zorgen te maken over de ecologische voetafdruk van vlees. Vlees vraagt meer ruimte, meer voer en meer energie dan andere bronnen van eiwitten. Het bewustzijn daarvan beweegt ook Fransen tot het verlagen van hun vleesconsumptie.
'Mangez français'
De dalende tendens belooft niet veel goeds voor de Franse varkens- en rundveehouders, die de afgelopen week duidelijk maakten in een diepe crisis te verkeren. De regering heeft weliswaar beloofd op alle mogelijke manieren 'koop en eet Frans vlees' te promoten, maar de praktijk blijft weerbarstig. Volgens een onderzoek van eind vorig jaar, slagen de Franse overheidsinstanties er niet in 100% Frans vlees (en andere producten) op het menu te zetten. Le Point meldde deze week de vooruitgang. Alleen het Ministerie van Landbouw presteert het om zijn ambtenaren nagenoeg volledig Frans te laten eten. Het serveert 100% Frans vlees, zuivel en groenten en 70% Frans fruit.
Fotocredits: 'essai', Ph. Grillot
Dit artikel afdrukken
Na de Tweede Wereldoorlog, met name in de jaren '70, steeg de Franse vleesconsumptie. In de jaren '80 vlakte de groei af als gevolg van vleesschandelen. De gekkekoeienziekte, de vogelgriep en de varkenspest maakten mensen kopschuw. Sinds 1998 is er sprake van een reële afname van de consumptie, schrijft het Franse zakenblad Les Echos.
Iets meer kip, minder rund en varken
Een recent onderzoek door FranceAgriMer laat zien dat de economische crisis en de prijsstijgingen van rundvlees deze dalende trend hebben versterkt. Fransen zijn meer kip en varken gaan eten, en beduidend minder rundvlees - dat de grootste prijsstijgingen liet zien.
Vorig jaar at de gemiddelde Fransman 86 kilo vlees, waarvan 24,2 kilo rundvlees (een daling van 27% sinds 1979), 32 kilo varkensvlees (een daling van 13% sinds 2003) en 27,1 kilo pluimveevlees (stijging van 2,65% sinds 2010).
bron: Les Echos, op basis van FranceAgrimer
De verschuiving van rundvlees naar de veel goedkopere vleescategorie kip valt voor een deel te verklaren uit het verkrappende huishoudbudget.
Het 'grote vlees', die royale côte de boeuf of sappige rumsteak, verdwijnt van het menu. Gemakkelijker klaar te maken vleesproducten doen hun intredeDe dalende tendens laat echter ook structurele verschuivingen zien in het Franse voedingspatroon. Het 'grote vlees', die royale côte de boeuf of sappige rumsteak, verdwijnt van het menu. Gemakkelijker klaar te maken vleesproducten doen hun intrede. Inmiddels maakt gehakt vlees ook in Frankrijk al 30% van de verkopen uit; wereldwijd wordt de helft van het vlees in gemalen vorm verwerkt in voedingsmiddelen.
Ook blijken ook de van huis uit wat meer carnivore Fransen zich toenemende zorgen te maken over de ecologische voetafdruk van vlees. Vlees vraagt meer ruimte, meer voer en meer energie dan andere bronnen van eiwitten. Het bewustzijn daarvan beweegt ook Fransen tot het verlagen van hun vleesconsumptie.
'Mangez français'
De dalende tendens belooft niet veel goeds voor de Franse varkens- en rundveehouders, die de afgelopen week duidelijk maakten in een diepe crisis te verkeren. De regering heeft weliswaar beloofd op alle mogelijke manieren 'koop en eet Frans vlees' te promoten, maar de praktijk blijft weerbarstig. Volgens een onderzoek van eind vorig jaar, slagen de Franse overheidsinstanties er niet in 100% Frans vlees (en andere producten) op het menu te zetten. Le Point meldde deze week de vooruitgang. Alleen het Ministerie van Landbouw presteert het om zijn ambtenaren nagenoeg volledig Frans te laten eten. Het serveert 100% Frans vlees, zuivel en groenten en 70% Frans fruit.
Fotocredits: 'essai', Ph. Grillot
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dit nieuws gaat dieper dan wat consumptiecijfers. We produceren steeds meer (dat is per eenheid goedkoper). Dat kunnen we op de thuismarkt steeds minder gemakkelijk kwijt om 2 redenen: de consumptie neemt af en de bevolking is begonnen aan een krimp en vergrijzing in de EU. Daarmee produceren we steeds meer voor een wereldmarkt die steeds grilliger wordt. Met hun beperkte marges zitten boeren dus klem, tenzij ze krimpen en hun afzet weer thuis kunnen vinden.
Uit Rusland kwam van de week nieuws over enkele nieuwe varkensstallen die Cherkizovo gaat bouwen: kost 336 miljoen, terwijl wij omkomen in het vlees. Snap je, daar gaat de moderne vleeswereld over. Die is lokaler in plaats van internationaler aan het worden. De boerenmarges en balansverhoudingen kunnen nl. de internationale economie niet aan.
De ontwikkelingen in Rusland zijn al langer gaande om de binnenlandse vleesproductie te moderniseren, op te schalen en minder afhankelijk te worden van importen. Dat is nog wat prangender geworden door de politieke manoeuvres over en weer. Het bevestigt weer eens dat zelfvoorziening bij voeding essentieel is. Je wilt voor je eten niet afhankelijk zijn van de goedertierenheid en leveringsmoraal van het buitenland.
Dick #1 Dat vleeshandel voor een deel een mondiaal karakter heeft is waar, maar dat is niet nieuw zoals je suggereert. We produceren niet steeds meer, we produceren langzaamaan minder, inderdaad als gevolg van het verlies van de internationale concurrentiepositie. We verliezen marktaandeel, want de mondiale consumptie stijgt. Ik herinner mij aan het begin van de negentiger jaren nog de enorme overschotten als gevolg van de Europese subsidieregelingen, ook toen kwam vlees uit Zuid Amerika en lamsvlees uit Nieuw Zeeland terwijl hier in de vrieshuizen de karkassen zeven hoog opgestapeld lagen. Toen kwamen we pas ècht om in het vlees.
Waaruit leidt je af dat de vleeshandel lokaler aan het worden is? Omdat de Franse supermarkten "viandes des France" op de verpakking gaan zetten? Het is hier al vaker gezegd, we zijn geneigd om onszelf als middelpunt van de wereld te beschouwen. Een paar cijfers om het te illustreren; In Nederland slachten we amper 10.000 volwassen koeien per week. In de VS slacht alleen Tyson er zo om en nabij de 200.000 per week. De export van de VS is sinds 2004 verdrievoudigd en die stijging gaat ook in de laatste drie jaar gewoon door ondanks het feit dat de rundvleesproductie van de VS afneemt (en dus de prijzen scherp zijn gestegen). Omdat iemand in Tjietjerksteradeel zijn varkens elke dag kamt en watergolft en ze een keer per week aardbeien met slagroom voorzet om een goed lokaal verhaal neer te kunnen zetten is de handel niet lokaler aan het worden. De massa is internationaal en wordt bepaald door vraag en aanbod, valutakoersen, productiekosten en transportkosten. Follow the money.
De vraag is of je mee wilt doen in die internationale carrousel als je daarmee het risico gaat lopen dat je eigen producerende sector in de waagschaal wordt gesteld. Hoe fragiel het evenwicht is hebben we gezien, met Rusland, met varkenspest, met dierziekten, noem maar op. De klappen die opgelopen worden zijn enorm en hebben vaak te maken met export en schaalvergroting. In de ontwikkelingen rond melk zien we dezelfde symptomen ontstaan. Is schaalvergroting nog wel de vanzelfsprekende oplossing voor de onmiskenbaar aanwezige problemen? De maatschappij hier wil nu eenmaal een aantal kwaliteitseisen die in het buitenland onbelangrijk zijn. De sector lijkt daardoor op een sporter die naarmate zijn leeftijd vordert steeds harder gaat trainen om de jongeren bij te kunnen houden. Dat is een strijd zonder perspectief.
Jos, excuus in dat geval voor mijn onduidelijkheid. Ik poogde heel kort deze gedachte naar voren te brengen: we worden steeds meer afhankelijk van een steeds grilliger wereldmarkt. Daar heb je als boer - wat een bankier noemt - fors 'stootblok' (eigen vermogen, zeg maar) voor nodig.
Dat heeft een intensieve vleesboer per definitie niet.
Voorts volstrekt eens met je metafoor en van daaruit een antwoord op je vraag (ook kort): àls we willen overleven met betaalbaar vlees, zal Europa vlees lokaler moeten gaan verwerken en afzetten.
Vlgs mij zeggen we nu precies hetzelfde. Klopt dat?
Ik denk dat we wel ongeveer hetzelfde bedoelen Dick, maar waarom is de doelstelling betaalbaar vlees? Dat klinkt als "voordelig" vlees. Maar dat wordt nu juist steeds moeilijker want, Herman Mertens hamert er telkens en terecht op, wij hebben in dit land en ook in Europa regels en consumentenwensen die sterk kostprijsverhogend werken. Er is alleen 1 probleem, de consument betaalt daar niet voor. Ik zeg met nadruk "betaalt daar niet voor", niet "wil daar niet voor betalen". Want dat is niet zo. In Amerika is in drie jaar tijd de prijs van rundvlees retail verdubbeld, toch neemt de consumptie niet af, de prijselasticiteit is dus hoog. Niet zo gek dat laatste, als we bedenken dat we tegenwoordig een paar kwartjes voor een kipfilet betalen die pakweg dertig jaar geleden voor 18 gulden per kilo consument werd verkocht in een tijd dat we allemaal veel minder verdienden.
Wij willen vooral goed vlees, met daarin aspecten als duurzaamheid en diervriendelijkheid gevat, we hebben ook een uitstekende sector die die producten kan leveren als ze de ruimte krijgt. Maar als het zo doorgaat gaan we die sector grotendeels verliezen, willen we naast tuinlampen en plastic borden ook ons vlees gaan importeren vanuit Oostbloklanden of China? Omdat wij zo graag mee wilden spelen op een wereldmarkt?
Met al die consumentenwensen en regels moeten we ons wellicht realiseren dat het misschien wel helemaal niet meer gaat, dat concurreren op een wereldmarkt. Ook niet met ondersteuning van Hollande, ook niet met een grote EV buffer. Je kunt er gewoon geen geld meer aan verdienen op lange termijn. Niet grondgebonden veeteelt is een activiteit die je kunt verplaatsen, net als schepen bouwen of spijkerbroeken maken.
Als je onder ogen ziet dat onze concurrentiepositie tanende is ontstaat direct een groot vraagstuk, hoe kan de sector krimpen tot een regionaal volume dat wel rendabel is en voldoet aan de eisen en regels van die regio? Wat doe je met de afschrijvingen? Dat is een moeilijk te beantwoorden vraag, maar de vanzelfsprekendheid waarmee schaalvergroting wordt gepredikt als het licht aan het eind van de tunnel is het andere uiterste en is nauwelijks meer een realistisch houdbare stelling.
Het NOS journaal zond gisteren een stukje uit over een boer die zwaar geïnvesteerd had in uitbreiding van zijn melkveestal en nu slapeloze nachten heeft. Ik vind dat treurig, treurig van de financierende bank, treurig van de standsorganisaties en andere adviseurs. Maar nee, ik begreep uit het stukje dat de Staatssecretaris de schuldige is. Zij moet opnieuw in Brussel gaan onderhandelen over het fosfaatplafond, want dat zorgt er nu voor dat niet verder gegroeid kan worden. De Franse varkensboeren schelden op de supermarkt en de vleeshandel, Nederlandse melkveeboeren wijzen naar de Staats, misschien is het goed het eigen beleid van de afgelopen decennia eens tegen het licht te houden. Want de keten en de staatssecretaris gaan dit niet oplossen, al zouden ze het willen.
Ik ben geen deskundige, maar ik verbaas me erover dat het adagium efficiency is en als het niet meer gaat overheidssteun om de boel in de benen te houden. De enige visie, ook in kennisinstituten, lijkt groei en efficiency om te overleven. Je vraagt je dan af; is dat wel zo? Dat beleid heeft de positie van de boer in de afgelopen veertig jaar verslechterd en landbouw en veeteelt in Nederland dichter bij de afgrond gebracht. De rentabiliteit staat in geen enkele verhouding meer tot de waarde van het bezit en de investeringen.
In diezelfde sfeer roep jij, boeren MOETEN lokaler gaan werken als ze willen overleven. Ik weet het niet, open grenzen, Europa, het is er niet gemakkelijker op geworden. Maar het wordt wel steeds duidelijker dat als we doorgaan op de ingeslagen weg dat er nog heel veel journaal items komen van gelijke strekking als die van gisteren en erger. Achteraf zondebokken aanwijzen is zinloos, de sector MOET veranderen, en lokaal is een optie, er zijn er wellicht nog meer.