1 min
Klimaatverandering heeft extremere weersomstandigheden als gevolg. Van intensieve regenbuien werd altijd gedacht dat ze de gewassen zouden beschadigen. Een Amerikaanse studie in het wetenschappelijke blad Nature Climate Change laat zien dat dat voor maïs en soja niet het geval hoeft te zijn, schrijft Phys.org.
Stijgende temperaturen hebben een negatieve impact op gewassen. Warmte laat bodemvocht verdampen en hittegolven leiden tot uitdroging van gewassen. De warmere lucht kan echter meer vocht vasthouden. Dat water kan vervolgens in grote hoeveelheden tegelijk weer uit de lucht vallen. Genoeg vocht compenseert voor de warmte.
Wanneer de regen voornamelijk als motregen neerdwarrelt, daalt de opbrengst van gewassen. Bij warm weer verdampt motregen al voordat het vocht de ondergrondse wortels bereikt, terwijl bij koude temperaturen het vocht van motregen op de bladeren blijft staan en schimmelgroei bevordert.
Hoe zwaarder de buien, hoe beter de opbrengst, ontdekten de onderzoekers. Wanneer het heftig regent, komt water eerder in de bodem terecht. Met een beetje geluk neemt het dan zelfs nog wat kunstmest mee vanaf het bodemoppervlak. Het kantelpunt zit bij extreme regenval (> 50 millimeter per uur), maar deze zijn nog vrij zeldzaam. De allerzwaarste stortregen doet de gewassen pijn, wassen meststoffen van de velden en verzadigen de bodem zodanig dat wortels niet genoeg zuurstof kunnen krijgen.
Stijgende temperaturen hebben een negatieve impact op gewassen. Warmte laat bodemvocht verdampen en hittegolven leiden tot uitdroging van gewassen. De warmere lucht kan echter meer vocht vasthouden. Dat water kan vervolgens in grote hoeveelheden tegelijk weer uit de lucht vallen. Genoeg vocht compenseert voor de warmte.
Wanneer de regen voornamelijk als motregen neerdwarrelt, daalt de opbrengst van gewassen. Bij warm weer verdampt motregen al voordat het vocht de ondergrondse wortels bereikt, terwijl bij koude temperaturen het vocht van motregen op de bladeren blijft staan en schimmelgroei bevordert.
Hoe zwaarder de buien, hoe beter de opbrengst, ontdekten de onderzoekers. Wanneer het heftig regent, komt water eerder in de bodem terecht. Met een beetje geluk neemt het dan zelfs nog wat kunstmest mee vanaf het bodemoppervlak. Het kantelpunt zit bij extreme regenval (> 50 millimeter per uur), maar deze zijn nog vrij zeldzaam. De allerzwaarste stortregen doet de gewassen pijn, wassen meststoffen van de velden en verzadigen de bodem zodanig dat wortels niet genoeg zuurstof kunnen krijgen.
Het ligt toch wat genuanceerder. Bodem en gewas moeten elk bestand zijn tegen een stortbui. Bovendien is een stortbui, landbouwkundig gezien, verspilling van water.
Een hoosbui op een bodem met een (plaatselijk) verdichte laag zorgt voor zuurstoftekort in de wortelzone, omdat het water de zuurstof in de bodem verdringt. Als het water enkele dagen blijft staan sterft het gewas af, het is verzopen, blijft het kort dan treedt denitrificatie op en zijn de plekken later herkenbaar aan de gele kleur (stikstofgebrek) en trage gewasgroei.
Bovendien vindt je na een hoosbui altijd plekken waar de bodem op enkele cm diepte nog droog is. Dit komt door preferente stromen: het water trekt niet egaal de grond in maar kiest de best doorlatende plekken. Beregenen met een waterkanon is om die reden minder effectief dan met buizen. Dus als je de grond egaal vochtig wilt maken: beter langdurig weinig water dan korte tijd veel.
Een hoosbui die groter is dan het waterbergend vermogen van de boden (van kurkddroge zandgrond vaak minder dan 50 mm, in Culemborg viel vannacht 100 mm) is altijd slecht, net als op een bodem die nog voldoende vocht bevat, omdat meststoffen dan te diep wegspoelen.
Voor gewassen in de kiemplantfase zijn hoosbuien altijd slecht, het gewas raakt beschadigd en de bodem, die nog niet door het gewas is bedekt, slaat dicht (slemp). Bovendien gaan hoosbuien vaak gepaard met hagel.
Als ik als boer, met een verdrogend gewas, kon kiezen tussen langdurig lichte regenval met een totaal van 25 mm of een hoosbui van 50 mm, dan zou ik de eerste optie nemen.
Harry, mogen we dan voor NL concluderen: verbeter het waterbergend vermogen van de bodems en de opbrengsten stijgen?
Oude boerenwijsheid, het werd inderdaad tijd dat wetenschappers daar ook eindelijk eens achter kwamen. Dat krijg je als de meeste van die (jonge) wetenschappers helemaal geen boerenachtergrond meer hebben.