Met dat pittige statement in de inleidende samenvatting opent het rapport ‘Big Sugar’ in Nederland – de versmelting van wetenschappers en de suikerindustrie dat de voedselwaakhond foodwatch opstelde. Van negen Nederlandse voedingswetenschappers, allen verbonden (geweest) aan Nederlandse universiteiten, wordt in detail, met staatjes, de betrokkenheid bij de suikerindustrie ontrafelt. Lees voor betrokkenheid: geld in ruil voor uw wetenschappelijke opinie en het actief uitdragen daarvan.
Die betrokkenheid loopt of liep via het Kenniscentrum Suiker & Voeding. Dat is geen onafhankelijk instituut, wat de naam zou kunnen suggereren en wat de organisatie graag uitstraalt, maar een belangenvereniging en lobbyclub van de suikerindustrie. Het is geheel gefinancierd door Cosun Beet Company, voorheen de Suiker Unie, de grootste suikerproducent in Nederland.
Anonimiseren
Opmerkelijk is dat de namen van de wetenschappers (bijna allen hoogleraren) in het rapport niet genoemd worden. Is foodwatch doorgaans niet vies van enig activistisch aan-de-paal-nagelen, ditmaal is ervoor gekozen “bloot te leggen wat de invloed van de (suiker)industrie op de wetenschap is en dat hierover onvoldoende transparantie is,” teneinde “de onafhankelijke voedingswetenschap te beschermen”.
Het anonimiseren lijkt een respectvolle keuze, want “wat foodwatch niet wil is individuele wetenschappers reputatieschade berokkenen”. Maar - en dat weten de opstellers natuurlijk ook - het is een koud kunstje te achterhalen wie het betreft.
Opmerkelijk is dat de namen van de wetenschappers (bijna allen hoogleraren) in het rapport niet genoemd wordenGevaar voor volksgezondheid
Niet eerder is zulk uitgebreid onderzoek gedaan naar de financiële banden tussen Nederlandse universitaire medewerkers (sinds 2000 officieel geen ambtenaren meer, maar toch betaald van onze belastingcenten) en de branche van voedingsmiddelenproducenten die door collega’s van diezelfde wetenschappers meer en meer in het nauw wordt gebracht omdat hun producten mogelijk de volksgezondheid bedreigen.
Spin in het web is genoemd Kenniscentrum Suiker & Voeding (KSV). KSV heeft een ruim budget voor de productie van brochures, position papers, YouTube-filmpjes en ander propagandamateriaal, waaraan die voedingsprofessoren natuurlijk niet gratis meewerken.
Planmatig
Voor wie de discussie over suiker volgt, is het geen nieuws dat sommige professoren industriebelangen verdedigen. foodwatch wil met dit rapport aantonen dat de beïnvloeding van de publieke en wetenschappelijke opinie en van de consensus over suiker planmatig en uitgekiend is.
Dat gaat volgens foodwatch als volgt: “KSV gebruikt in hoofdlijnen dezelfde strategieën als de tabaksindustrie om suiker te verdedigen: (1) onderzoek(ers) financieren, (2) onderzoek verspreiden als het de eigen belangen ondersteunt, of bekritiseren als dat niet het geval is, (3) de pers en media gebruiken om de eigen belangen te vertegenwoordigen (4) gunstige onderzoeksresultaten gebruiken om te lobbyen bij beleidsmakers en (5) niet altijd transparant zijn over de betrokkenheid van de industrie.”
Vertrouwen
De wetenschappers bevuilen volgens foodwatch hun eigen nest. “Ook de schijn van belangenverstrengeling en beïnvloeding is hierbij onwenselijk: door de associatie met de industrie daalt het vertrouwen in de wetenschap.” Dat kan de wetenschap, zeker die van voeding en gezondheid, helemaal niet gebruiken. Juist omdat de voedingswetenschap zo boterzacht en suikerzoet is, schiet een kenner van het terrein overal gemakkelijk gaten in. En dat doen of deden de negen dan ook stelselmatig op bestelling, betoogt foodwatch. Tegen zwakke bewijzen is het gemakkelijk argumenteren.
Bedragen worden evenmin als namen genoemd. Hoeveel de negen bijverdienden met hun werk voor KSV, zegt foodwatch niet. Het zou leuk zijn om te weten, maar het is niet echt relevant. Het is niet alleen een morele vraag, of wetenschappers zich door de industrie mogen laten betalen. Het is uiteindelijk vooral een praktische vraag: hóe laten wetenschappers zich betalen. Zonder bemoeienis en geld van de industrie is onderzoek in dit vakgebied vrijwel ondoenlijk. En niet alleen aan de WUR, die om die reden steeds sterkere banden met de commercie heeft moeten ontwikkelen.
Hoeveel de negen bijverdienden met hun werk voor KSV, zegt foodwatch niet. Het zou leuk zijn om te weten, maar het is niet echt relevantToerfiets
foodwatch hoopt met dit rapport te bereiken dat welgevallige wetenschap tegen betaling verboden wordt of in ieder geval niet meer getolereerd door de academische wereld. Dat zou dan een mooi resultaat zijn. De vraag is wel wat dat dan betekent. Wie maakt zich druk om wat die gepensioneerde hoogleraren bijschnabbelen, na hun dagelijkse rondje op de toerfiets? foodwatch maakt er een serieus punt van, en dat is vanuit het oogpunt van voorlichting aan de consument een belangrijk principieel punt. Maar de vraag is wat de werkelijke impact van een lobbyclubje als KSV is.
Het rapport is een novum voor Nederland. Het geeft te denken. Hoe zit het met andere takken van de voedingsmiddelenindustrie? Of is de janboerenfluitjes-promotie van andere producten Oud-Hollands onschuldig en eten we toch wel aardappelen en kip? Wat ook het commentaar op dit rapport kan zijn, iets minder onnozel naar de voedingsmiddelenindustrie kijken kan geen kwaad.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Pfoe, dan ben ik toch blij dat ik niet helemaal gek ben ;-)
Overkomt ons allemaal :-)
Fysiologisch is er inderdaad niks mis mee. En zeker moeten de sluipsuikers een halt worden toegeroepen. En het is goed als Brouns daarvoor waarschuwt. Maar het blijft aandacht voor een deel probleem, die het grote probleem laat liggen. Waarvan we weten dat Brouns dat niet zo'n enorm probleem vindt. Ik denk ook niet dat hij naïef is. Hij neemt het vaak genoeg op voor de suikerindustrie. En de uitkomsten van het brood onderzoek waar Wouter de Heij naar verwijst zijn ook nog niet boven tafel.
Wetende dat er behoorlijk wat vermenging is tussen wetenschap en bedrijfsleven ben ik echt benieuwd naar de uitkomsten van 'ik trok het na'. Het is belangrijk genoeg om het schoon te hebben of krijgen.
Jan Peter, dan moet er inderdaad iets mis zijn met mijn hoofd. Ik ga me schamen en in een hoekje van het publieke debat zitten.
Nu terug naar de inhoud.
Brouns gaat uit van een intuïtie van mensen voor producten die gesuikerd zijn; ze weten best waar veel suiker in zit - zo redeneert hij.
Ik weet dat nog goed, want we bespraken het toen hij het stuk aanreikte. Hij wilde juist een lans breken voor de tegenintuïtieve versuikering van ons eten: wie maakt de mayo en de BBQ-saus toch steeds zoeter terwijl mensen het niet door hebben? Schandalig vindt hij dat.
Zou Brouns wat naïef kunnen zijn en niet zien dat mensen iets tegen suiker hebben omdat er zoveel (geraffineerde) suiker(s) wordt geconsumeerd en dat natuurlijk hartstikke dik maakt? Dat denk ik wel.
Maar fysiologisch kan ik in het stuk van Brouns echt geen enkele fout ontdekken. Dat moet ik toch echt zeggen als hoofdredacteur van dit medium. Verder gun ik iedereen zijn mening en gevoelens en die mogen hier zeker gedeeld worden.
Je (Brouns in dit geval) verlegt de aandacht naar de sluipsuikers (de smokkelaar die genadeloos moeten worden aangepakt) en lult verder niet over de suikers die in frisdrank, snoep en gebak zit. En die vermoedelijk 80% van de suiker intake vormen.
Een geweldadige manier van framing. En en passant neem je vet ook nog even mee.
Zelfs de hoofdredacteur van Foodlog laat zich om de tuin leiden: "En kan ook iemand vertellen wat er mis is met het advies om suikers in vloeibare vorm te mijden, minder vet-koolhydraten snacks te eten en meer te bewegen". Het ging overigens over sluipsuikers in vloeibare vorm, niet over suiker in frisdrank.
Kun je dat toelichten Jan Peter? Ik zou het nl. dolgraag willen begrijpen en het lukt me zo niet.