2 min
De Amsterdamse rechtbank oordeelt dat de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) openbaar moet maken welke bedrijven tussen 2011 en 2013 het paardenvlees van Willy Selten hebben afgenomen, en in welke producten dit vlees terecht is gekomen.
Dat is de uitkomst van de rechtszaak die voedselwaakhond foodwatch aanspande tegen de staatssecretaris van Economische Zaken (verantwoordelijk voor de NVWA).
In het persbericht meldt foodwatch:
Sinds het paardenvleesschandaal in 2013 aan het licht kwam probeert foodwatch namens duizenden consumenten boven tafel te krijgen waar het illegale paardenvlees terecht is gekomen zodat consumenten kunnen achterhalen of zij slachtoffer zijn geworden van de fraude en zij eventueel konden voorkomen dat zij vlees met onbekende herkomst zouden consumeren. Daarnaast is het openbaar maken van de informatie nodig om het functioneren van de NVWA democratisch te kunnen controleren. De NVWA weigerde echter tot op heden deze informatie vrij te geven omdat zij vreesde voor reputatieschade bij betrokken bedrijven. De rechter in Amsterdam stelde foodwatch vandaag in het gelijk en heeft de staatssecretaris opgedragen alle gevraagde informatie openbaar te maken. foodwatch noemt de uitspraak een overwinning voor de consument en een stap in de richting van een meer transparante voedselketen, maar vindt dat er desondanks hervormingen nodig zijn om consumenten in de toekomst veel sneller te informeren.
In april 2013 werd 50 miljoen kilo rundvlees vermengd met paardenvlees van de markt teruggeroepen omdat de NVWA het vlees niet geschikt achtte voor menselijke consumptie, en de NVWA het - voor mensen gevaarlijke - diergeneesmiddel fenylbutazon aantrof in het paardenvlees van vleesverwerker Willy Selten. Willy Selten bleek ruim twee jaar, tussen 2011 en 2013 paardenvlees als rundvlees te hebben verkocht. Consumenten die in deze periode vlees hebben gekocht, en slachtoffer zijn geworden van de fraude, zijn echter nooit ingelicht. Ook hebben zij niet de kans gehad hun aankoop terug te brengen. foodwatch vroeg de NVWA daarom om de namen van de afnemers van Selten en de producten waarin het paardenvlees terecht was gekomen openbaar te maken. De NVWA weigerde hier gehoor aan te geven, omdat zij stelde dat dit zou leiden tot reputatieschade bij betrokken bedrijven. foodwatch deed daarom een beroep op de Wet Openbaar Bestuur (Wob) om openheid af te dwingen en om de werkwijze van de NVWA te kunnen beoordelen. De consument wil immers graag weten hoe (en of) de NVWA haar beschermt. Duizenden consumenten tekenden een e-mail actie op de website van de voedselwaakhond om dit verzoek kracht bij te zetten. Helaas bleef de NVWA de informatie achterhouden met het argument dat bedrijven onevenredige reputatieschade zouden kunnen oplopen.
In de uitspraak van vandaag oordeelt de rechter dat de NVWA haar bezwaren niet heeft kunnen bewijzen en daarom de gevraagde informatie openbaar moet maken zodat haar functioneren goed beoordeeld kan worden. In het vonnis stelt de rechter: “Zonder openbaarmaking van die gegevens is niet na te gaan in hoeverre de NVWA haar wettelijke taken als toezichthouder naar behoren heeft uitgeoefend.”
Volgens foodwatch is de uitspraak een 'overwinning voor de consument'. De voedselwaakhond laakt echter de manier waarop het zover heeft moeten komen en pleit voor meer transparantie. Zeker in het geval van voedingsmiddelen moet informatie over fraude en schandalen tijdig en volledig bij de consument komen. De huidige middelen om dat te bereiken, zoals de Wet Openbaar Bestuur, schieten tekort. De nu door foodwatch gewonnen zaak heeft twee en een half jaar geduurd.
Fotocredits: 'Paard in de entree van de NVWA in Utrecht', Foodlog Media
Dit artikel afdrukken
In het persbericht meldt foodwatch:
Sinds het paardenvleesschandaal in 2013 aan het licht kwam probeert foodwatch namens duizenden consumenten boven tafel te krijgen waar het illegale paardenvlees terecht is gekomen zodat consumenten kunnen achterhalen of zij slachtoffer zijn geworden van de fraude en zij eventueel konden voorkomen dat zij vlees met onbekende herkomst zouden consumeren. Daarnaast is het openbaar maken van de informatie nodig om het functioneren van de NVWA democratisch te kunnen controleren. De NVWA weigerde echter tot op heden deze informatie vrij te geven omdat zij vreesde voor reputatieschade bij betrokken bedrijven. De rechter in Amsterdam stelde foodwatch vandaag in het gelijk en heeft de staatssecretaris opgedragen alle gevraagde informatie openbaar te maken. foodwatch noemt de uitspraak een overwinning voor de consument en een stap in de richting van een meer transparante voedselketen, maar vindt dat er desondanks hervormingen nodig zijn om consumenten in de toekomst veel sneller te informeren.
In april 2013 werd 50 miljoen kilo rundvlees vermengd met paardenvlees van de markt teruggeroepen omdat de NVWA het vlees niet geschikt achtte voor menselijke consumptie, en de NVWA het - voor mensen gevaarlijke - diergeneesmiddel fenylbutazon aantrof in het paardenvlees van vleesverwerker Willy Selten. Willy Selten bleek ruim twee jaar, tussen 2011 en 2013 paardenvlees als rundvlees te hebben verkocht. Consumenten die in deze periode vlees hebben gekocht, en slachtoffer zijn geworden van de fraude, zijn echter nooit ingelicht. Ook hebben zij niet de kans gehad hun aankoop terug te brengen. foodwatch vroeg de NVWA daarom om de namen van de afnemers van Selten en de producten waarin het paardenvlees terecht was gekomen openbaar te maken. De NVWA weigerde hier gehoor aan te geven, omdat zij stelde dat dit zou leiden tot reputatieschade bij betrokken bedrijven. foodwatch deed daarom een beroep op de Wet Openbaar Bestuur (Wob) om openheid af te dwingen en om de werkwijze van de NVWA te kunnen beoordelen. De consument wil immers graag weten hoe (en of) de NVWA haar beschermt. Duizenden consumenten tekenden een e-mail actie op de website van de voedselwaakhond om dit verzoek kracht bij te zetten. Helaas bleef de NVWA de informatie achterhouden met het argument dat bedrijven onevenredige reputatieschade zouden kunnen oplopen.
In de uitspraak van vandaag oordeelt de rechter dat de NVWA haar bezwaren niet heeft kunnen bewijzen en daarom de gevraagde informatie openbaar moet maken zodat haar functioneren goed beoordeeld kan worden. In het vonnis stelt de rechter: “Zonder openbaarmaking van die gegevens is niet na te gaan in hoeverre de NVWA haar wettelijke taken als toezichthouder naar behoren heeft uitgeoefend.”
Volgens foodwatch is de uitspraak een 'overwinning voor de consument'. De voedselwaakhond laakt echter de manier waarop het zover heeft moeten komen en pleit voor meer transparantie. Zeker in het geval van voedingsmiddelen moet informatie over fraude en schandalen tijdig en volledig bij de consument komen. De huidige middelen om dat te bereiken, zoals de Wet Openbaar Bestuur, schieten tekort. De nu door foodwatch gewonnen zaak heeft twee en een half jaar geduurd.
Fotocredits: 'Paard in de entree van de NVWA in Utrecht', Foodlog Media
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 29 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 29 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dennis, ik vermoed dat als de kosten van zo'n openbaar veiligheidssysteem worden doorberekend, de consument onmiddellijk zijn interesse zal verliezen in voedselveiligheid. Nogmaals, vlees is een generiek bulkartikel, dat zo goedkoop mogelijk moet worden geproduceerd.
Persoonlijk vind ik een openbare database een prima idee, ik zal het eens aankaarten bij mijn contacten binnen DG Santé.
Zé, enig idee hoeveel verschillende componenten er in een willekeurig stuk consumentenelektronica zitten? Toch wordt het netjes bijgehouden. Voor veel producten (zoals luchtvaart gekwalificeerde) mag je zelfs niet zomaar een één of ander klein condensatortje vervangen als het na een paar jaar niet meer gemaakt wordt. Er zijn hele systemen om dit bij te houden en te zorgen dat zulke componenten op een gecontroleerde manier vervangen worden door andere (obsolencence management). Ook wordt in veel sectoren precies bijgehouden welke batch materiaal waar in gaat (tracebility). Ik wil er maar mee zeggen: het kan in andere branches ook.
Maar je ontwijkt mijn eigenlijke vraag een beetje. Wat is er, afgezien van wat praktische implementatie problemen, nou principieel tegen op transparantie over veiligheids- of fraude-incidenten?
Dennis, als ik één product zou maken onder één merknaam, is transparantie eenvoudig. Enig idee hoeveel (generieke) producten uit dierlijk eiwit (vlees, zuivel, eieren) voortkomen? En dan worden die producten regelmatig gebruikt in samengestelde producten. Wacht maar eens af wat uit die Selten doos van Foodwatch/Pandora komt.
Overigens kan je op de website van DG Santé heel veel data vinden over voedselveiligheid.
Zé, ik ben het met je eens dat controle door burgers niet wenselijk is. Maar daar gaat dit toch niet over? De overtreder is hier al gepakt door de controlerende instanties. Het gaat hier over het transparant maken van de keten aan wie geleverd is.
Waarom zou dat in de vleesbranche niet goed zijn? Zoals genoemd is/wordt iets vergelijkbaars ingevoerd in ziekenhuizen. In de luchtvaartbranche worden alle incidenten openbaar gepubliceerd. Terugroepacties van auto's of consumentenelektronica worden ook niet heimelijk gedaan. Philips heeft er zelfs een speciale website voor.
Waarom zou een sector zulke incidenten onder de pet willen houden? Wat is er tegen openbaarheid van incidenten? Dat zal even wennen zijn, maar m.i. wordt de hele sector er beter van en het consumentenvertrouwen zal er alleen maar door groeien. Wat is daar op tegen?
Dennis, de Europese regelgeving voor levensmiddelen biedt meer dan voldoende controle door de daartoe bevoegde autoriteit in elke lidstaat. Het laten controleren van privaatrechtelijke ondernemingen door burgers/consumenten/NGO's lijkt mij ongewenst en wettelijk onmogelijk. Als de EU van mening is dat voedselbedrijven hun HACCP data moeten publiceren, dan zal daar een Verordening voor moeten worden aangepast.
Nogmaals, Foodwatch moet in Brussel zijn, niet bij rechters in Nederland, als zij publicatie van veiligheidsdata willen bewerkstelligen.
Een ander punt is de hysterie rond voedselveiligheid. De voedselveiligheid, ook van vlees, is na de invoering van HACCP via de Verordening (EG 852/2004) aanzienlijk verbeterd, echter, door het gebrek aan kennis bij consumenten en journalisten (en rechters) van de zeer effectieve HACCP systemen, lijkt het of alle vleesproducenten er een janboel van maken. Niets is minder waar, want elke fraudeur wordt gepakt met behulp van HACCP. Alleen domme slechteriken willen die pakkans van 100% nemen.
Mijn mening: de heksenjachten zijn terug. Foodwatch zou zich moeten schamen.