Ik herlas m'n zinnetje een keer of tien. Maar ik laat het staan. Ik sta er vierkant achter.
Ik werk in Nicaragua. Een van de armste landen op het noordelijk halfrond en ik neem aan dat het daarmee representatief is als ‘ontwikkelingsland’. Iemand die net uit Amsterdam of Antwerpen aankomt valt de zonnebril van z’n hoofd. Boeren wonen niet op hun land maar in de stad. En geen boer te bekennen die langer dan 6 uur werkt. Ze hebben het goed. Kijk bij ze binnen. Een vaatwasser en mooi fornuis met zo’n Europese wokbrander zijn geen uitzondering in de keuken. De belastingen stellen weinig voor hier. Er blijft genoeg over voor boeren. Maar te weinig voor wegen, riolen, elektra, veiligheid en onderwijs voor de burgerbevolking.
Schokkend, als je het voor het eerst ziet. Nog veel schokkender, als je weet dat aardige en bewuste Amsterdammers, Brusselaars en Londen- & Parijzenaren graag flink meer betalen voor een 'eerlijk' product uit dit arme land.
Maar wie zijn die zielige en vermoeide mensen op plaatjes in folders en op websites van de NGO’s? Dat zijn geen boeren. Dat zijn hun knechten. Die maken lange dagen. Voor zo’n $2 per dag.
Een boer uit ‘mijn’ Nicaragua is dan ook eerder een investeerder in het milieu. Eerder een potentiële burgemeester of andere bestuurder dan een arm en afhankelijk ‘boertje’. Hulp hebben ze nodig om handel over de wegen het land uit
Helpen moet je bij het aanleggen van wegen en riolen en elektra. Bij het maken en verkopen van producten die iedereen graag wil hebben omdat ze zo goed zijn en niet omdat de boer die ze produceert het zo ellendig heeft.
Verhalen en marketingklets helpen niet. Het slechten van handelsbelemmeringen wel.
En tot die tijd een faire prijs dan maar? De knecht zal er geen beter leven van krijgen. Hij wordt niet geslagen en heeft al vaak een huis met WC. Volgens de millenniumdoelen heeft’ie bijna alles al.
Onderwijl koopt de boer een nieuwe auto. Een witte, want die is in de mode.
Op 30 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Gewoon nog effe over Nicaragua.
Het inkomen van Nicaragua is
voor 25% afkomstig van ontwikkelingshulp,
25% van wat migranten aan remesas opsturen en
25% van illegale drugshandel.
Slechts een kwart van de middelen is dus het gevolg van eigen economische activiteiten.
NGO's en stedenbanden treden in de plaats van de overheid. Deze laatste blijft achter met weinig of geen verantwoordelijkheid en zonder risico's. Er is weinig democratische controle. Het land wordt geteisterd door corruptie.
Misschien dus niet verwonderlijk dat bepaalde Nicaraguanen geen interesse hebben in fair trade, Bart?
Steven,
a) ik zoek niet naar het slechte, ik zoek naar hoe het zit
b) ik zoek naar het koren en naar het kaf
Ingewikkelder is het niet.
Dat biljoen en die 20 miljoen mensen link ik niet aan Fair Trade alleen. Als die indruk zou zijn ontstaan, dan spijt me dat. Wat ik wel aan de orde stel is de vraag naar exact dat wat juist jij ook beschimpt: institutionalisering en wat er dan overblijft van echte eerlijke handel (en van al dat andere goeds waar andere NGO's en andere welzijsnwerkers voor staan)
En voorts stel ik precies dat aan de orde wat jij - en alweer Jens - aan de orde stelt: aan wie laten we de controle op die betere wereld waarin we allemaal moeten investeren over? Op dit moment zijn er 2 smaken: de NGO's en bedrijven. De laatsten heten enerzijds Miko en Albert Heijn, anderzijds zijn het kleine initiatieven van ideëel ondernemerschap (waar jij je sterk voor maakt, met al mijn respect en bewondering overigens!). Waar is de onafhankelijke derde? Bij gebrek aan inzicht moet een burger die niet meer aan de missie geeft daar wel naar vragen.
De trend van overheden is dat ze zowel de eerlijkheid als de controle daarop aan de markt overlaten. Dat is levensgevaarlijk nu het om steeds meer geld gaat en welzijnswerk gewoon werk wordt waarvoor mensen door headhunters worden geworven. Daarom moet er een openbare en volstrekt onafhankelijke instantie zijn die - naar mijn bescheiden mening - wel degelijk een overheidsachtige' rol vervult. Tenzij je alles volstrekt transparant weet te maken, natuurlijk (onbegonnen werk).
Als je mijn zoektocht naar feiten, beloftes en controle tendentieus wilt noemen, so be it. Tendentieus ben ik inderdaad naar de vrolijke wegwuivers van alle mogelijke kritiek. Die geloof ik inderdaad per definitie niet.
'Daar' geweest en iedereen gesproken? Nee, daarom ben ik blij met de Bart's en Jopie's die er wel geweest zijn en er hier over verhalen. Ik hoop dat er nog veel meer komen. Daar kun je vragen aan stellen, die zij met feiten kunnen beantwoorden in plaats van met mooie grote verhalen.
Wat Peter Jens zegt is gewoon geen nieuws. Waarmee ik niet gezegd heb dat hij daar geen belangrijk feit naar voren haalt.
Zie ook deze Foodlog-draad: Marketingsuggesties:// fair trade & biologisch.
De eerste reactie daar kwam van Klootwijk: "Waar zijn die kleine cooperaties, Albert Heijn? Zeg het en ik ga er kijken. Cameraatje mee."
Volledig mee akkoord.
Niet akkoord met je stelling dat eerlijke handel enkel iets zou zijn waar NGO's richting aan geven. Van in den beginne van de introductie van het Max Havelaar-keurmerk waren hier commerciële, kleine branders bij betrokken. Simon Levelt stond zelfs mee aan de wieg van het keurmerk. Vandaag zijn branders - toch niet van de minsten - als Rombouts en MIKO in België voortrekkers. Waar jij NGO's beticht, beticht je in één adem ook deze ondernemingen. Ze werken nauw samen met NGO's. Wat zij hierover te vertellen hebben, kan je hier bij monde van Marc Swinnen (marketingsmanager MIKO) en Hugo Rombouts (CEO Rombouts Koffie). Ik vind dat heel straffe koffie. Jij schuift het met je opstelling gewoon mee van tafel.
Neen, ik ben nooit in Ghana of Nicaragua geweest. Ben dat ook niet van plan. Wat moet ik daar gaan uitrichten? Omgekeerd ontmoet ik hier in Vlaanderen wel heel regelmatig mensen uit het Zuiden.
Maar jij bent duidelijk ook nooit aanwezig geweest op Algemene Vergaderingen, congressen en noem maar op, waar NGO's als Oxfam-Wereldwinkels (een 99,7% vrijwilligersbeweging van 8000 leden) veel tijd in steken om in discussie te treden. Met elkaar, met partenrs uit het Zuiden, met bedrijfsleiders, noem maar op.
Waar het fout loop met labelingorganisaties is dat - in het geval van Max Havelaar - ze de zaken gewoonweg niet meer gecoördineerd kunnen houden. Dan krijg je autoritaire toestanden, met veel administratie. Dat laatste zegt oprichter van Max Havelaar, Francisco Van der Hoff. Voor de supermarkten is Max Havelaar-gelabelde koffie bijv. zo'n interessante winstpakker ('de grootste in het koffiesegment', beweert de inkoper van Albert Heyn) dat ze aan maatschappelijk verantwoord ondernemen kunnen doen en dat daar bovenop de klant hen er hun nog een flinke bonus mee uitbetaalt. Vandaar ook het fenomeen van Max Havelaar-huismerken in onze supermarkten. De winsten blijven maximaal bij de organisator van de oneerlijke handel.
Ik noemde Teun expliciet 'ondernemer' om de redenen die je zelf neerschreef.
Je mag van mij verder blijven zoeken naar al het slechts dat fair trade in zich draagt, zonder het veelvoud aan prachtige verwezenlijkingen maar zelfs te wensen te belichten. Ik heb daar geen probleem mee. Geen enkel.
Pleit ik NGO's vrij van iedere beschuldiging? Neen. Er bestaat idd de tendens om zichzelf te willen institutionaliseren. Alleen moet je het debat wel eerlijk voeren. Binnen het hele NGO-landschap nemen fairtrade-organisaties maar een piepklein hoekje in. Ik vind dat je de laatste weken al wel eens vaker tendentieus uit de hoek komt. Dat bedrag dat je naar boven tovert mag je niet zomaar linken aan fairtrade-organisaties. Je doet dat wel.
"Weet je wat Shell allemaal voor elkaar krijgt in de wereld met 108.000 man en een derde van de omzet van de NGO’s." Ach ja! De Koninklijke Shell! Die meer haalt uit iedere druppel. Veel interessant leeswerk op Ethicalcorp. Wat heeft Shell te maken met fair trade?
Ah, Roundup, yummie!
Sinds de aarde geobjectiveerd werd door prachtige foto's vanuit het heelal, de democratizering van vliegreizen en de verbeterde communicatie de laaste dertig jaar is met het recente alomaanwezige www Teilhard's noosphere ontstaan. Een gecombineerd menselijk bewustzijn. Het ontstaan van een noosphere verplicht ons telkens onze aannames en praktijken van de afgelopen dertig jaar telkens onder de loep te nemen, te herijken en aan te passen. Soms kom ik tot de ontdekking dat ik als ouwe man last heb van het werkelijk doorgronden van de implicaties van de grote veranderingen de laatste dertig jaar, en denk dat we zeker volgende generaties denkers nodig hebben die behendiger invulling kunnen geven aan bio-ethische zaken. Maar daar wil ik nu niet dieper op ingaan.
Terwijl we weten (GfK) dat individuen -wanneer bevraagd- vaak nog een verschil voelen tussen mensenrechten, fairtrade, bio en eco zijn de grondslagen van die zaken ten principale niet echt verschillend en bij bio in haar vier principes vastgelegd. Er zijn nu zoveel kruisverbanden dat het niet werkbaar meer is om in silo's te denken.
Ik vermoed daarom dat er convergentie is ontstaan bij de vier genoemde stromingen. Eerder schreef ik dat AH's Puur en Eerlijk een goed ordeningsprincipe is, vast en zeker gebaseerd op een door en door kennen van de consument. Mijn eerdere opmerkingen in deze draad gaan in feite over de heijnisering van bio/eco/mensenrechten/fairtrade. Ofwel laten NGO's het aan de marktpartijen over, waardoor mogelijk belangrijke verworvenheden teloor gaan, of we doen het zelf. Dat is mijn vraag...
@ Peter Jens,
Zoals ik al schreef weten zelfs boeren met veel kennis niet wat Fair Trade inhoud. Wel hadden we het al een paar keer over Organic. Uiteindelijk moet er weer een certificaat komen. Boeren zijn daar wat angstig voor.
Ik schreef al een keer op mijn blog (voor vrienden en fam.) over de gif schandalen in Nicaragua, ook wel bekend als Round-up. De gevolgen worden in Nicaragua heel openlijk getoond. Een goede bodem en water zorgen ervoor dat het hier ook niet nodig is.