Wij zijn nu bijna 1,5 jaar verder na de uitspraak van de Raad van State van 29 mei 2019 in de PAS-zaak. Wat is de voortgang sindsdien? Er zijn wel wat automobilisten die overdag rond de 100 km/uur rijden, maar er wordt nauwelijks of niet op gehandhaafd. We hebben de commissie Remkes gehad die adviseerde dat alle sectoren 50% stikstofemissie in moeten leveren als resultaatverplichting. Schouten zag dat aankomen en stuurde de week ervoor een stikstofwet naar de Raad van State voor advies die mikt op circa 25% reductie als inspanningsverplichting. Het rapport Remkes lijkt, net als veel eerder opgestelde rapporten, diep te zijn weggestopt in een lade met daarin al heel veel eerdere rapporten die allemaal concluderen dat het echt anders moet met de vee-industrie in Nederland.

Verder heeft minister Schouten de boeren op stang weten te jagen met ondoordachte en ondoelmatige voermaatregelen. Daarna joeg ze de varkenshouders op stang met een plan dat ook te weinig stikstofdepositie levert. Al eerder had ze de oplossing van de stikstofcrisis bij de provincies over de schutting gegooid. Dat hebben de provinciebestuurders geweten met veel boze boeren bij de provinciehuizen. Kennelijk heeft minister Schouten nu groen licht gegeven om stikstof extern te salderen en te 'verleasen'. Ook nu weer kiepert ze dat bij de provincies over de schutting met als gevolg dat het beleid er in de verschillende provincies anders uitziet. Maar kan extern salderen juridisch eigenlijk wel? Niemand lijkt zich om die vraag te bekommeren.

Hoe kun je nu iets verkopen wat je in bruikleen hebt gekregen? Dat doen alleen boeven en oplichters
Extern salderen kan strikt genomen juridisch helemaal niet
Productierechten zoals het houden van 5.000 vergunde varkens of het bewerken van 20 miljoen ton olie/jaar zoals Shell doet zijn inderdaad vergunde rechten. Echter, de daaraan gerelateerde emissies zijn geen vergunde rechten. Vergunde emissies zijn conform Europese wetgeving (RIE) afgeleiden en moeten voldoen aan de wettelijk eis tot toepassing van Best Beschikbare Technieken (BBT). De vergunde stikstofemissies zijn daarom dus ook alleen als vergund (dus geen recht) te beschouwen en gekoppeld aan een activiteit. Een bedrijf krijgt deze vergunde emissies dus alleen tijdelijk in bruikleen. Hoe kun je nu iets verkopen wat je in bruikleen hebt gekregen? Dat doen alleen boeven en oplichters. Voorbeeld: Chemours in Dordrecht investeert in een aantal jaren € 65 miljoen in een forse emissiebeperking zonder een cent vergoeding daarvoor. Bedrijven hebben ook nooit voor vergunde ammoniakemissies of willekeurige elke andere vergunde emissie hoeven te betalen.

Het kabinet doet of er geen wet meer bestaat. 'Stikstofruimte' is volgens het kabinet een verhandelbaar product. Dat is toch niet echt de bedoeling van de Habitatrichtlijn. Kabinet: wordt wakker! Los het stikstofprobleem op conform het advies van Remkes!

Onze mening: extern salderen kan juridisch helemaal niet. Hierover zullen zeer zeker vele juridische procedures komen.

Het kabinet doet of er geen wet meer bestaat. 'Stikstofruimte' is volgens het kabinet een verhandelbaar product
Remkes' advies moet worden opgevolgd
Wij zijn het met de commissie Remkes eens dat alle sectoren 50% stikstofemissie moeten inleveren binnen 10 jaar tijd, dat wil zeggen gerealiseerd per 1 januari 2030. Als de agrarische sector bereid is tot een deal met ons in deze zin (50% reductie in 10 jaar) dan zijn wij bereid hierover met de agrarische sector overleg aan te gaan in ruil voor een drempelwaarde.

Luchtvaart en industrie profiteren van externe saldering
Door de benodigde ruimte bij stoppers in de agrarische sector in te kopen wordt de in de luchtvaart en industrie niet vergunde maar deels al wel gerealiseerde NOx-emissie legaal en vermindert de ammoniak emissie vanuit de landbouw: goed voor de natuur is onze eerste conclusie, maar niet goed voor de agrarische sector omdat een deel van de vergunde ammoniakemissies wordt opgesoupeerd door andere sectoren, zoals de luchtvaart en de industrie. Met andere woorden: Lelystad gaat straks open ten koste van stoppende boeren. De Veluwse boeren die stoppen én de boeren die blijven krijgen wel een flinke bak herrie over zich heen.

Melders de klos
PAS-melders [bedrijven die onder het PAS geen PAS-vergunning hoefden aan te vragen maar alleen hun activiteiten hoefden te melden, nvdr] zorgen voor ruim 10 mol/ha/jaar stikstofdepositie. De pogingen van LNV om tot een 'generaal pardon' te komen zitten muurvast. Als straks de adressen van de melders bekend worden zijn deze bedrijven ‘aangeschoten wild'. Door nu externe saldering toe te staan wordt de positie van de melders er aanzienlijk zwakker op. Overigens komen ook uitbreiders in de problemen die zich ten tijde van het PAS niet gemeld hebben omdat ze onder de drempelwaarde voor een melding vielen. Kortom: door het toestaan van externe saldering laat het kabinet alle ruim 3.000 melders lelijk in de kou staan. In feite laat het kabinet ze gewoon vallen.

Waarom nu extern salderen?
Zoals bekend hebben geen van de vijf grote vliegvelden een passende natuurvergunning zodat een deel van hun vliegbewegingen (vluchten) illegaal is. Alle vijf vliegvelden moeten stikstofruimte inkopen. MOB heeft vorig jaar een handhavingsprocedure gestart. LNV heeft de noodzaak van een natuurvergunning erkend en op grond daarvan deze vijf vliegvelden opgedragen om voor 1 oktober met een ontvankelijke aanvraag te komen. Net op tijd dus… Of toch niet helemaal toevallig dat er op de valreep van 1 oktober externe saldering mogelijk wordt gemaakt?

Internationale samenwerking van EU-boeren hard nodig
Opnieuw herhalen wij ons standpunt dat de veestapel in Nederland fors moet krimpen in combinatie met hogere prijzen voor landbouwproducten. Daarvoor zullen Nederlandse boeren samen met boeren uit andere EU-landen actie moeten ondernemen richting de Europese Commissie. Waarom werken de boeren niet c.q. onvoldoende in dit cruciale spoor?

Onze conclusie is dat inderdaad de agrarische sector het nakijken heeft nu extern salderen echt van start gaat
Agrisector heeft het nakijken?
Om de verschillende behandeling van de agrarische sector in vergelijking met bijvoorbeeld de industrie te demonstreren, geven wij hier het voorbeeld van de Amer-centrale van RWE in Geertruidenberg die recent een nieuwe vergunning ontving voor de emissie van 1.505.000 kg NOx en 50.000 kg ammoniak, terwijl de gerealiseerde emissies in de afgelopen jaren niet meer bedroegen dan respectievelijk circa 800.000 kg en 5.000 kg ammoniak. Het bedrijf krijgt daarbij ook nog eens maximaal €1,7 miljard subsidie om hout te stoken dat overzee wordt gekapt.

MOB heeft als enige beroep aangetekend. De zaak wordt op 29 september 2020 op zitting behandeld door de Rechtbank Den Bosch.

Idem de nieuw te bouwen biomassacentrale in Diemen. Die ontvangt circa €400 miljoen subsidie voor gedeeltelijke overgang van gas op houtstook.

Ook de vliegvelden Schiphol, Rotterdam, Eindhoven en Lelystad zitten zwaar verlegen om stikstof. Maar die worden fors gepamperd door het Ministerie I&W.

Onze conclusie is dat inderdaad de agrarische sector het nakijken heeft nu extern salderen echt van start gaat.

FDF vraagt MOB om samenwerking
FDF heeft MOB recent verzocht om samenwerking om middels juridische procedures extern salderen te blokkeren met beroep op Europese wetgeving. Echter, FDF wil alleen extern salderen binnen de agrisector maar niet er buiten. Met andere woorden: er moet volgens FDF een groot scherm komen rond de landbouw dat ammoniak 'rechten' binnen de landbouw houdt. Hoe FDF wil betogen dat externe saldering binnen de sector niet in strijd is met Europese wetgeving en waarom externe saldering buiten de sector wel daarmee in strijd is blijft nog wel even een 'dingetje'.
Dit artikel afdrukken