Lees ook
In het rapport, met de titel Nutrition and Chronic Digestive Diseases: An Action Plan for Europe, uiten de verzamelde Europese gastro-enterologen hun bezorgdheid over de toename van chronische kwalen aan het spijsverteringssysteem en de rol van de voeding daarin. Het rapport van United European Gastroenterology heeft een alarmistische toon en bevat heldere taal over wat er verkeerd is met de voeding in de landen van Europa, zowel voor volwassenen als voor kinderen.

Kankers
De toename van obesitas is de belangrijkste oorzaak van een ‘reeks ernstige gezondheidsproblemen, waaronder kankers aan maag en darmen en leverziekten’. De toename van obesitas bij kinderen is vooral zorgwekkend, omdat voedingsgewoonten die kinderen in hun jeugd aanleren meegenomen worden in de volwassenheid. Dat vraagt om preventie en voorlichting over voeding voor jonge kinderen. De eerste 1000 dagen van het leven zijn cruciaal wat betreft goede voeding. Daarom benadrukken de gastro-enterologen het belang van borstvoeding.

Gemiddeld is 52% van de Europese volwassen bevolking te dik of obees. Nederland staat in de landenrangschikking van het vóorkomen van obesitas en chronische spijsverteringziekten op de laagste plaats bij volwassenen (ongeveer 10%) en op de viervoorlaatste plaats bij kinderen (ongeveer 15%). Malta staat in beide lijstjes bovenaan, met 35% obese volwassenen en 40% kinderen. Eén op de 3 schoolgaande kinderen in Europa is te dik.

Bewerkt
Als belangrijkste oorzaak van de toename van obesitas en ziekten ziet de UEG de consumptie van (ultra) processed food. “De toenemende consumptie van sterk bewerkte voedingsmiddelen is een punt van grote zorg. Deze voedingsproducten hebben vaak meerdere processen en wijzigingen ondergaan voorafgaand aan de consumptie en bevatten doorgaans veel toegevoegde ingrediënten en chemicaliën.”

Een ander groot probleem, ook voor opgroeiende kinderen, is het niet gediagnosticeerd zijn van wheat-related disorders (WRD), darmklachten veroorzaakt door tarwe. Naar schatting is bij slechts een kwart van alle coeliakie-patiënten in Europa vastgesteld dat zij daaraan lijden. Naar schatting hebben 7 miljoen Europeanen coeliakie. Voor kinderen betekent dat de kans op ernstige stoornissen tijdens de groei.

De gezondheidszorg in de Europese landen staat al onder grote druk door het groeiende aantal dikke en zieke kinderen en volwassenen en dat zal alleen maar erger worden, aldus het rapport. De kosten zullen stijgen als er niet ingegrepen wordt. Strikter overheidsbeleid is daarbij onvermijdelijk, zegt de artsenorganisatie.

Aanbevelingen
Een gezond voedingspatroon dient volgens het rapport in ieder geval dit te bevatten:
  • borstvoeding

  • 30 gram vezels uit voeding per dag

  • een mediterraan-achtig dieet, met vis, olijfolie, fruit en groente van allerlei kleuren, volle granen, peulvruchten en zaden

  • minstens 400 gram fruit en groente per dag

  • producten (vis, zuivel) met foliumzuur, calcium en vitamine D

Minderen moet de Europeaan met:
  • Suiker: max. 10% EN of minder dan 50 gram per dag, liever nog de helft daarvan

  • Zout: 5 gram of minder

  • Verzadigd vet: minder dan 10% EN per dag

  • Transvet: minder dan 1% EN per dag

Beleid
De publicatie van het rapport is niet alleen bestemd voor vakgenoten en andere medici en professionals. Het bevat een visie op en aanbevelingen voor hoe de kwaliteit van de dagelijkse voeding verbeterd kan worden. De artsenkoepelvereniging roept de Europese commissie en de afzonderlijke nationale regeringen op beleid te maken op de volgende punten:
  1. Maatregelen ter vermindering van de productie van bewerkte levensmiddelen

  2. Verhoogde beschikbaarheid van gezond voedsel om de keuzes van de consument te verbeteren

  3. Bewustwordingscampagnes via sociale media over volksgezondheid, onderwijs over voeding en gezonde voedingspatronen

  4. Het bevorderen van een verandering in de eetcultuur van 'on the go' fastfoodconsumptie naar voedzame zelfgekookte maaltijden voor gezinnen, partners en individuen

  5. Bevordering en ondersteuning van borstvoeding

  6. De invoering van een uitgebreide reeks beleidsmaatregelen om de beschikbaarheid en de betaalbaarheid van fastfood in te perken, inclusief:
  • Beleid dat de marketing van dergelijke levensmiddelen beperkt, met name gericht op kinderen

  • Belastingheffing op met suiker gezoete dranken, een suikertaks

  • De herformulering van voedselmiddelen en herziening van het fiscale beleid ter vermindering van de toepassing van transvetten, verzadigde vetten en suiker

  • Wetgeving om het gebruik van industriële transvetten te verbieden

  • Subsidies om de inname van groenten en fruit te verhogen

  • Onderscheidende classificaties en etiketten op levensmiddelen om de calorieën en de voedingswaarde duidelijker aan te geven op basis van gedefinieerde wetenschappelijke doelstellingen voor de inname van specifieke voedselgroepen

Jonge artsen
Eén van de opstellers van het rapport is de Nijmeegse arts Geert Wanten, specialist in ernstig darmfalen. Hij benadrukt het belang van voorlichting aan de hele bevolking, niet alleen patiënten, over gezonde voeding. Ook signaleert hij een ‘ongelooflijk gebrek aan kennis’ van deze materie onder artsen in het algemeen. In de opleiding van jonge artsen moet meer aandacht voor voeding komen, zegt hij.

Het rapport zet ook een stip aan de horizon: “Ons doel moet zijn om tegen 2050 een Europese transformatie naar gezonde voedingsgewoonten te bereiken”.
Dit artikel afdrukken