Ik belde gistermiddag met Geert Laugs van Compassion in World Farming (CIWF) terwijl hij nog op de Dam stond naast een reusachtig opblaasvarken in een hok. Wat beoogt hij daarmee?

Het persbericht over de actie zei dit:

Een varken, zo hoog als een huis, staat dinsdag 12 november, van 11.00 tot 17.00 uur op de Dam in Amsterdam als protest tegen illegale praktijken in de Europese en Nederlandse varkenshouderij. Deze opvallende actie maakt deel uit van een internationale campagne van dierenbeschermingsorganisatie Compassion in World Farming (CIWF).

In een groot aantal landen van de EU staan zeugen nog vaak hun hele zwangerschap vast in krappe kooien, ondanks een Europees verbod dat op 1 januari van dit jaar is ingegaan. Bovendien leven veel varkens – ook in strijd met de wet – in kale hokken zonder afleidingsmateriaal, zoals stro. Uit verveling en frustratie bijten veel dieren in elkaars staart. Om dit tegen te gaan knippen de meeste varkenshouders standaard de staart van de biggen af als de dieren nog maar een paar dagen oud zijn. Dit routinematig knippen van biggenstaarten is eveneens verboden maar gebeurt overal in Europa, ook in Nederland.

Vrijwilligers van CIWF zullen voorbijgangers op de Dam dinsdag vragen een petitie te tekenen tegen deze wantoestanden in de varkenshouderij. De petitie roept staatssecretaris Dijksma van Landbouw en haar Europese collegaministers op ervoor te zorgen dat de EU-regels voor het welzijn van varkens strikt worden nageleefd. Meer dan een kwart miljoen mensen in Europa hebben de internationale petitie al ondertekend.

Het huizenhoge opblaasbare varken, dat van CIWF de naam 'Hope' heeft gekregen, was eerder al te zien in Parijs en in Praag. Milaan, Warschau en Londen volgen binnenkort. 'Hope' trekt dit najaar door Europa om aandacht te vragen voor de misstanden in de varkenshouderij. Onderzoekers van CIWF filmden dit jaar in zes landen. Overal waar ze kwamen zagen ze vreselijk varkensleed en in bijna alle stallen waar ze filmden werd de wet overtreden. "Het is de hoogste tijd dat de lidstaten van de EU ervoor zorgen dat de wet die varkens moet beschermen 100% wordt nageleefd", zegt Geert Laugs, directeur van CIWF Nederland: "In Nederland leven nog veel te veel varkens in kale hokken en worden staarten standaard afgeknipt. In andere landen zijn er nog veel meer wetsovertredingen. Daarom voert CIWF niet alleen in Nederland, maar in heel Europa actie voor varkens".


Oogluikend toegestane wetsontduiking
Nederland loopt toch voorop in Europa en de wereld? "Nee", zegt Laugs, "we zijn op zijn best een middenmoter, maar zeker geen koploper." Aan welke landen zouden we ons dan moeten spiegelen? Laugs noemt als eerste Zwitserland en daarna Zweden. Dat zijn twee landen met een lokaal gerichte varkenshouderij. Niettemin staan zelfs de Zweedse varkenshouders er wegens goedkoper importvlees financieel niet rooskleurig voor. Maar daar moet het gesprek niet over gaan. Laugs maakt duidelijk dat ruim 10 jaar geleden een Europese richtlijn is uitgegaan die landen verplicht hun nationale wetgeving aan te passen. Varkens moeten afleidingsmateriaal in de stallen hebben om staartbijten te voorkomen. Tevens moeten drachtige zeugen in groepen gehuisvest worden. Die wetgeving is vanaf 1 januari van kracht in de hele EU. Toch staan vele landen oogluikend toe dat de boeren er niet aan voldoen. Volgens Laugs gebeurt dat op grote schaal in Frankrijk en Polen. "Maar Nederland is niet de braafste leerling van de klas ", stelt Laugs. "Ook in Nederland wordt de wet ontdoken. De wetshandhaver staat de kale hokken oogluikend toe."

Gemene zaak
Pleit hij dan net als Fair Produce domweg voor het handhaven van de wet omdat die door de overheid niet wordt gehandhaafd? Dat blijkt inderdaad het geval. CIWF wil dat landen doen wat ze hebben afgesproken in Europees verband en in eigen nationale wetgeving hebben omgezet, maar kennelijk niet willen handhaven. Waarom doen ze dat niet. "Dat weet ik niet", zegt Laugs om meteen te vervolgen: "Er staan grote belangen op het spel en het gaat varkensboeren economisch niet voor de wind." Afgelopen winter vergezelde ik de Nederlandse varkensboerin Annechien ten Have op een missie naar Franse varkensboeren om een zogenaamd Europees level playing field te bereiken op het gebied van non-castratie zodat alle varkens in Europa aan dezelfde eisen moeten voldoen. Daarom vraag ik Laugs waarom hij op de Dam protesteert. Zou het niet logischer over heel Europa heen gemene zaak te maken met varkensboeren? Die willen het allemaal best beter doen, als ze elkaar er maar niet uit hoeven te concurreren. Laugs: ''Dat willen we heel graag. We zijn voor een Europees level playing field, maar dan wel graag op basis van hoog dierenwelzijn. Dat is ook in het belang van de boeren. Daar wil ik je graag meer over vertellen." Dat gaan we binnenkort doen.

Overal hogere normen
Voor we afscheid nemen vraag ik Laugs hoe zijn nog relatief onbekende organisatie aan een kwart miljoen stemmen komt. Ze blijken uit heel Europa te komen. CIWF is echt een internationale organisatie die ver over de grenzen heenkijkt. Als dat zo is, kan ze ook een rol spelen bij datgene wat Wakker Dier en de Dierenbescherming nalaten: begrijpen hoe je met dierenwelzijn moet omgaan in een land dat het grootste deel van zijn productie exporteert. In het buitenland gelden immers andere normen zodat hogere hier, zich in het buitenland niet uitbetalen. Dat zorgt ervoor dat onze varkensboeren ze hier evenmin kunnen toepassen. Maar een klein deel van hun productie blijft immers in Nederland. Daarom is de enige oplossing: overal hogere normen. Ik ben benieuwd of CIWF de rol kan spelen die nodig is om dat te bereiken.

Fotocredits: opblaasvarken Hope op de Dam met op de achtergrond Madame Tussaud, CIWF
Dit artikel afdrukken