3 min
Meer productie en afzwakking van de groene ambities in het landbouwbeleid. Landbouworganisaties en de agrobusiness grijpen de oorlog in Oekraïne en de daarbij horende verstoring van de graan- en kunstmestaanvoer, aan om de 'Van boer tot bord’ strategie van de EU van vraagtekens te voorzien. De kwestie verdeelt de lidstaten. Nederland en Duitsland zien niets in een ideologische koerswijziging. Frankrijk kijkt strategisch en is kritischer; president Emmanuel Macron wil wil het groene beleid aanpassen aan de realiteit van de oorlog. Met het nieuwe aangekondigde pakket maatregelen van €500 miljoen voor voedselzekerheid houdt de Europese Commissie vooralsnog echter vast aan Farm2Fork (F2F).
Maandag kwamen de Europese landbouwministers samen in Brussel. Woensdag lag er een zienswijze en een pakket steunmaatregelen van €500 miljoen op tafel om een mondiale voedselcrisis te voorkomen.
Er is genoeg voedsel in de Europese Unie en daar verandert de oorlog niets aan, zo stelt de Commissie. Wel zijn er enkele noodmaatregelen nodig door de hoge energiekosten en de ban op kunstmest uit Rusland en Wit-Rusland. Zo wordt er afgezien van de verplichting om 4 miljoen Europese hectares braak te leggen voor herstel. Ook komt er onder meer steun voor landen en boeren, tuinders en vissers die dat nodig hebben, vangnetmaatregelen en roept de Commissie lidstaten op om sociale vangnetten voor mensen in nood te optimaliseren. De precieze invulling moet nog verder uitgewerkt worden.
De ambities voor vergroening van de landbouw, onderdeel van de Green Deal, blijven volgens de Commissie overeind staan. De Poolse Eurocommissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski ziet een ‘duurzame voedselketen’ als noodzakelijk tegen de opwarming van de aarde en als beste garantie voor een productieve voedselketen. Zonder de transitie zal de voedselzekerheid op de middellange en lange termijn ernstig in gevaar komen.
Zo eensgezind waren de landbouwministers van de lidstaten maandag tijdens de landbouwraad niet. Zuid-Europese landen, Frankrijk en oostelijke lidstaten zien in de oorlog reden om de groene doelstellingen aan te passen. De meeste van deze landen trapten tijdens eerdere onderhandelingen over verduurzaming al op de rem. Vooral Nederland en Duitsland willen juist vasthouden aan de moeizaam tot stand gekomen afspraken, al pleiten ook Nederlandse Europarlementariërs van christenconservatieve huize voor uitstel van de Green Deal.
Onder meer een coalitie van NGO’s en foodwatch waarschuwen: pas op dat lobbygroepen in de particuliere sector de oorlog aangrijpen om hun politieke agenda te bevorderen met betrekking tot de milieu- en gezondheidstoezeggingen van de EU in het algemeen en pesticiden in het bijzonder. Ook GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout zei eerder al te vrezen dat de situatie in Oekraïne wordt aangegrepen om de verduurzaming van de landbouw terug te draaien. De lobby tegen F2F is sterk, schrijft Trouw. De Brusselse lobbywaakhond Corporate Europe Observatory (CEO) beschreef vorige week in een rapport verschillende lobbytactieken die de industrie zou gebruiken. CEO ziet onderzoek dat slechte economische gevolgen voorziet als ondermijning van de democratie.
De Franse landbouwkoepel FNSEA, de evenknie van LTO Nederland, constateert door de oorlog een dreiging voor ernstige destabilisatie van sommige producties, schrijft De Standaard. De boerenbond trekt de logica van minder productie zoals F2F beoogt, in twijfel. Er zou nu juist meer (duurzaam) geproduceerd moeten worden. Ook volgens het Duitse Boerenverbond houdt de strategie geen rekening met scenario’s zoals deze oorlog. De Europese lobbygroepering van de landbouwsector, Copa-Cogeca, vindt dat de EU alles uit de kast moet trekken om onderbrekingen in de bevoorrading te beletten. 'Dat is een kwestie van voedselsoevereiniteit en democratische stabiliteit.’ Dat betekent een herziening of opschorting van de strategie als het aan hun ligt.
Fabrikanten van pesticiden zoals Bayer, BASF en Syngenta lobbyen voor een aanpassing van de plannen van de Commissie om het gebruik van pesticiden tegen 2030 drastisch terug te dringen. Woensdag zou de Commissie de herziening van de richtlijn over duurzaam gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen voorstellen. Die is uitgesteld tot na de zomer. Officieel omdat door de oorlog prioriteiten anders liggen, maar Wojciechowski liet eerder al weten niets te zien in het nu introduceren van wetgeving die impact kan hebben op voedselzekerheid.
Voedsel versus voer
Onderzoeker Dr. Guy Pe’er van het Duitse Centrum voor Integratief Biodiversiteitsonderzoek (iDiv) en het UFZ vroeg de Europese landbouwministers maandag waarom het in het debat over voedselzekerheid vooral over voer gaat. De waargenomen bezorgdheid over voedselzekerheid is volgens Pe’er het resultaat van overconsumptie en productie. Met name van dierlijke producten, waarvan de productie wordt gesubsidieerd door de EU. NGO ProVeg roept de Europese Commissie op tot een versnelling in de verschuiving naar plantaardige diëten en het verminderen van de hoeveelheid granen in veevoer.
Dit artikel afdrukken
Er is genoeg voedsel in de Europese Unie en daar verandert de oorlog niets aan, zo stelt de Commissie. Wel zijn er enkele noodmaatregelen nodig door de hoge energiekosten en de ban op kunstmest uit Rusland en Wit-Rusland. Zo wordt er afgezien van de verplichting om 4 miljoen Europese hectares braak te leggen voor herstel. Ook komt er onder meer steun voor landen en boeren, tuinders en vissers die dat nodig hebben, vangnetmaatregelen en roept de Commissie lidstaten op om sociale vangnetten voor mensen in nood te optimaliseren. De precieze invulling moet nog verder uitgewerkt worden.
De ambities voor vergroening van de landbouw, onderdeel van de Green Deal, blijven volgens de Commissie overeind staan. De Poolse Eurocommissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski ziet een ‘duurzame voedselketen’ als noodzakelijk tegen de opwarming van de aarde en als beste garantie voor een productieve voedselketen. Zonder de transitie zal de voedselzekerheid op de middellange en lange termijn ernstig in gevaar komen.
Zo eensgezind waren de landbouwministers van de lidstaten maandag tijdens de landbouwraad niet. Zuid-Europese landen, Frankrijk en oostelijke lidstaten zien in de oorlog reden om de groene doelstellingen aan te passen. De meeste van deze landen trapten tijdens eerdere onderhandelingen over verduurzaming al op de rem. Vooral Nederland en Duitsland willen juist vasthouden aan de moeizaam tot stand gekomen afspraken, al pleiten ook Nederlandse Europarlementariërs van christenconservatieve huize voor uitstel van de Green Deal.
CEO ziet onderzoek dat slechte economische gevolgen voorziet als ondermijning van de democratieLobby
Onder meer een coalitie van NGO’s en foodwatch waarschuwen: pas op dat lobbygroepen in de particuliere sector de oorlog aangrijpen om hun politieke agenda te bevorderen met betrekking tot de milieu- en gezondheidstoezeggingen van de EU in het algemeen en pesticiden in het bijzonder. Ook GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout zei eerder al te vrezen dat de situatie in Oekraïne wordt aangegrepen om de verduurzaming van de landbouw terug te draaien. De lobby tegen F2F is sterk, schrijft Trouw. De Brusselse lobbywaakhond Corporate Europe Observatory (CEO) beschreef vorige week in een rapport verschillende lobbytactieken die de industrie zou gebruiken. CEO ziet onderzoek dat slechte economische gevolgen voorziet als ondermijning van de democratie.
De Franse landbouwkoepel FNSEA, de evenknie van LTO Nederland, constateert door de oorlog een dreiging voor ernstige destabilisatie van sommige producties, schrijft De Standaard. De boerenbond trekt de logica van minder productie zoals F2F beoogt, in twijfel. Er zou nu juist meer (duurzaam) geproduceerd moeten worden. Ook volgens het Duitse Boerenverbond houdt de strategie geen rekening met scenario’s zoals deze oorlog. De Europese lobbygroepering van de landbouwsector, Copa-Cogeca, vindt dat de EU alles uit de kast moet trekken om onderbrekingen in de bevoorrading te beletten. 'Dat is een kwestie van voedselsoevereiniteit en democratische stabiliteit.’ Dat betekent een herziening of opschorting van de strategie als het aan hun ligt.
Fabrikanten van pesticiden zoals Bayer, BASF en Syngenta lobbyen voor een aanpassing van de plannen van de Commissie om het gebruik van pesticiden tegen 2030 drastisch terug te dringen. Woensdag zou de Commissie de herziening van de richtlijn over duurzaam gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen voorstellen. Die is uitgesteld tot na de zomer. Officieel omdat door de oorlog prioriteiten anders liggen, maar Wojciechowski liet eerder al weten niets te zien in het nu introduceren van wetgeving die impact kan hebben op voedselzekerheid.
Geloof toch de illusie niet dat men de voedselproductie zal helpen door ze minder duurzaam te maken. We moeten de hoeveelheid meststoffen en pesticiden die we gebruiken, verminderenDat is tegen het zere been van Green Deal-verantwoordelijke Frans Timmermans. Timmermans waarschuwt dat het kortzichtig is om de strategie F2F uit te stellen. “Geloof toch de illusie niet dat men de voedselproductie zal helpen door ze minder duurzaam te maken. We moeten de hoeveelheid meststoffen en pesticiden die we gebruiken, verminderen”,
Voedsel versus voer
Onderzoeker Dr. Guy Pe’er van het Duitse Centrum voor Integratief Biodiversiteitsonderzoek (iDiv) en het UFZ vroeg de Europese landbouwministers maandag waarom het in het debat over voedselzekerheid vooral over voer gaat. De waargenomen bezorgdheid over voedselzekerheid is volgens Pe’er het resultaat van overconsumptie en productie. Met name van dierlijke producten, waarvan de productie wordt gesubsidieerd door de EU. NGO ProVeg roept de Europese Commissie op tot een versnelling in de verschuiving naar plantaardige diëten en het verminderen van de hoeveelheid granen in veevoer.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Joep (#9), ja, hier wordt zeker aandacht aan besteed. Zie hier een verslagje van de Themadag Granen op 24 maart. De graansector zet zich in voor meer baktarwe van Nederlandse bodem ('We gaan voor eigen graan'). Op de website vind je ook de presentaties van de sprekers. In de presentatie van André Hoogendijk van de brancheorganisatie Akkerbouw wordt daarvoor een stapsgewijze aanpak gegeven.
Carolien #8, Dat vermoeden had ik al, maar ik was nieuwsgierig of hier aandacht an wordt besteed. De afgelopen 10 jaar bak ik al ons brood met Duits speltmeel. Familie verbaast zich telkens over mijn brood en willen het ook hebben. Moet ze teleurstellen, heb maar 1 oventje. Vorige week mijn voorraad weer aangevuld in Duitsland Ging alvast uit van een hogere prijs, maar nee hoor het volkoren speltmeel (Belbeke) is van 1,69/kilo naar 1,18/kilo gegaan. Daar begrijp ik nou niets van, ik dacht dat inlands meel met de rest mee omhoog zou gaan.
Joep (#7), ja, we zijn verwend met goede en goedkope importtarwe.
Voor teelt van goede baktarwe in NL moeten geschikte rassen ontwikkeld worden (voor ons kortere seizoen) en moeten teeltmethodes geoptimaliseerd worden.
Ook nu al is brood bakken van Nederlandse granen best te doen, maar structuur en smaak zijn anders dan 'we' gewend zijn (en wellicht variabeler door de jaren heen). Een goed voorgelichte consument met een gevulde portemonnee zal waarschijnlijk wel willen betalen voor ambachtelijk brood van in de buurt geteelde, gemalen en gebakken granen, maar dat geldt niet voor iedereen. Het grootste deel van het brood wordt in Nederland verkocht via de supermarkt en de consument heeft geen idee waar het graan voor dat brood vandaan komt en verwacht gewoon een consistente broodstructuur en -smaak tegen een lage prijs.
Dus: investeren in rassenontwikkeling en teeltmethodes en in consumentenvoorlichting is nodig om de teelt en verwerking van baktarwe in Nederland te bevorderen.
John #6, Waarom komen we niet veel verder dan veevoederkwaliteit, hebben we na WOII op het gebied van tarwe helemaal geen vooruitgang geboekt?
In het jaarboekje van de stichting voor coördinatie van cultuur en onderzoek van Broodgraan 1954 (https://edepot.wur.nl/467707) lees ik:
'Indien men op de kaart van West-Europa de grondstoffen voor het dagelijks brood aangeeft, ziet het beeld er voor tarwe als volgt uit:
Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland en Zwitserland met uitlopers in de overige landen en wel speciaal in Zuid-West Duitsland, Noorwegen en Zweden.'
Vanwaar die teruggang of zijn we verwend met goede en vooral goedkope tarwe uit andere landen?
Ik voorzie eerder dat er minder rooivruchten komen en er nu extra tarwe gezaaid wordt. Er zal dan geprobeerd worden om baktarwe te maken maar in dit land zal toch veel niet verder komen dan veevoerkwaliteit.