De coronamaatregelen leiden tot een chaos in voedselketens. Door gesloten horeca, wegvallende export en geannuleerde beurzen en evenementen zien boeren hun afzetkanalen verdampen. Mits ze iets om af te zetten hebben natuurlijk. Een groot aantal ondernemers heeft problemen met hun (veelal Oost-Europese) mankrachten.

Door de crisis blijven seizoensarbeiders in hun thuisland en ontstaat een tekort aan handen op agrarische bedrijven. Oogsten kunnen niet geplukt worden. Nederland heeft daardoor een tekort van meer dan 200.000 seizoensarbeidsplaatsen. Ook in Spanje, Engeland en Duitsland komen agrarische bedrijven in de problemen, schrijft Bloomberg.

Seizoensarbeiders
Seizoenarbeiders die wel willen komen werken, lopen tegen gesloten landsgrenzen aan, hoewel dat probleem zich in de EU lijkt op te lossen. Vanmiddag kwam de Europese Commissie met een persbericht met praktische adviezen om vrij verkeer van cruciale werknemers te waarborgen. Seizoenarbeiders in de agrarische sector worden gezien als werknemers met een cruciaal beroep.

In het bericht valt te lezen: 'wat seizoenarbeiders betreft, met name in de landbouwsector, worden de lidstaten verzocht informatie uit te wisselen over hun verschillende behoeften op technisch niveau en specifieke procedures vast te stellen om een vlotte doorgang te waarborgen voor dergelijke werknemers. Zo moet het tekort aan arbeidskrachten als gevolg van de crisis worden opgelost. Seizoenarbeiders in de landbouw vervullen in bepaalde omstandigheden cruciale functies met betrekking tot het oogsten, planten en verzorgen van het gewas. In dergelijke situaties moeten de lidstaten deze werkgevers als cruciale werknemers behandelen en de werkgevers inlichten over de noodzaak om te voorzien in een adequate bescherming van de gezondheid en de veiligheid.'

De vraag is natuurlijk of al deze initiatieven op de lange termijn economisch duurzaam zullen blijken als het gewone leven straks weer op gang komt. Maar voorlopig wrijven de voorstanders van korte ketens zich in de handen. Eindelijk zitten ze in een explosieve groeimarkt.
KoopOnzeOogst
Wanneer de verse producten eenmaal van het land komen, moeten ze nog naar een koper. Verschillende land- en tuinbouworganisaties slaan de handen ineen met het initiatief KoopOnzeOogst om hun producten af te zetten. Via een Facebookpagina kunnen boeren en tuinders aangeven dat zij versproducten over hebben. De achterliggende organisaties bieden vervolgens hulp bij de promotie en afzet van hun producten.

“We willen dat verse boerenproducten niet ongebruikt de kliko ingaan, maar bijvoorbeeld via maaltijdboxen bij de consument op het bord belanden”, legt Mark de Jong van de Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO) op Nieuwe Oogst het doel van de online campagne. De Nederlandse tuinbouw is voor circa 90% afhankelijk van klanten in het buitenland, omdat we de kas van ons deel van Europa zijn. Toch koopt Nederland ook product in in het buitenland. De Jong hoopt dan ook dat supermarkten meer producten uit eigen land in de schappen gaan leggen. Dat hier animo voor is blijkt uit de actie van een PLUS supermarkt in Pijnacker met de microgroenten (cressen) van de Westlandse tuinder Rob Baan.

De start van het aspergeseizoen kampt met een serieus probleem. “Normaal gaat zo’n 30 tot 40 procent van onze asperges naar horeca of evenementen in de buurt”, aldus Erik Verhoeven uit Cromvoirt op Nieuwe Oogst. “Die teller blijft nu op nul. Ik zie wel dat de maaltijdbezorging goed loopt. Vandaag gaat een eerste bestelling AA-klasse asperges mee met de maaltijdboxen van Boerschappen.”

Lokaal boerenproduct
Stijn Markusse, eigenaar van Boerschappen, zei eerder tegen het Algemeen Dagblad: “Ik ken een forellenkweker die de forellenpopulatie maar ziet doorgroeien. Het tomatenseizoen begint nu. Die planten wachten niet. Kippen wachten ook niet met eieren leggen. Bij de kippenboeren worden kuikens geboren. Daar moet iets mee. Het probleem wordt met de dag groter.”

Markusse zag zijn klantenbestand met 60% stijgen de afgelopen weken. Samen met Home Made Chefs gaat hij nu boxen distribueren met eten dat normaal gesproken naar de horeca zou gaan. “We komen vanaf vandaag met vier soorten boxen: een kidsbox, een prepbox, een chefsbox en een blackbox. We gaan mensen uit de supermarkt halen en laten eten wat de boeren te bieden hebben.”

Duurzaam
Boerschappen is één van de bezorgdiensten die zich inzet om de verse producten te redden, maar er zijn er meer. Veel meer zelfs. Lokale initiatieven verzamelen de versproducten bij de boer en distribueren deze naar enthousiaste consumenten. De vraag is natuurlijk of al deze initiatieven op de lange termijn economisch duurzaam zullen blijken als het gewone leven straks weer op gang komt. Maar voorlopig wrijven de voorstanders van korte ketens zich in de handen. Eindelijk zitten ze in een explosieve groeimarkt.
Dit artikel afdrukken