In een veertig pagina's tellend rapport stelt de Europese Commissie dat Nederland de populaire Amerikaanse koffieschenker Starbucks illegale staatssteun door middel van belastingfaciliteiten heeft verschaft. De Nederlandse overheid ontkent dit bij monde van staatssecretaris Eric Wiebes ten stelligste in een brief die gistermiddag openbaar werd gemaakt.

'Foute boel'
Accountancy live geeft een degelijke uitleg van het conflict tussen Nederland en de EU over Starbucks. Nederland wilde het bedrijf graag faciliteren om zich in Nederland te vestigen omdat het voor werkgelegenheid en voor weliswaar beperkte fiscale maar mooi meegenomen inkomsten zorgt; een flink aantal handen vol van dit soort fiscale deals zorgt immers wel degelijk voor prachtige staatsinkomsten.

Slimme constructies die de wet biedt - ook al is die er mogelijk niet voor bedoeld - stelden Starbucks in staat om in andere landen nauwelijks belasting te betalen. Inmiddels besloot Starbucks zijn Europese hoofdkwartier uit Nederland weg te halen. Werkgeversvereniging VNO-NCW wees de Staat erop dat zoiets foute boel is. Nederland leeft van dergelijke bedrijven en de fiscale slimmigheden, waarop een deel van onze economie is gebaseerd, zei VNO-NCW met zoveel woorden.

Hoe het werkt
Starbucks laat een Zwitserse BV ruwe koffiebonen verkopen aan Starbucks Manufacturing BV in Nederland. Dat bedrijf verzorgt het roosteren van de bonen en levert ze door aan filialen van Starbucks in geheel Europa.

De omzet van Starbucks Manufacturing verdubbelde tussen 2009 en 2011 van € 142 miljoen naar € 286 miljoen euro. Daarmee verdiende het bedrijf in de opeenvolgende jaren respectievelijk € 3.5, 14 en 8 miljoen. Daar hoefde het echter geen belasting over te betalen.

Starbucks Manufacturing maakt jaarlijks royalties over aan het Engelse Alki, een louter administratieve firma die 100% eigendom is Starbucks in de VS.
De koffiebranders van Manufacturering betalen voor het intellectuele eigendom van het roosterrecept voor de echte Starbucks-koffie. De hoogte van de overgemaakte royalties volgen opvallend het patroon van de winstontwikkeling, te weten 1.1 miljoen, 12.3 miljoen en 5.8 miljoen van de respectievelijke jaren 2009, 2010 en 2011.

Royalties zijn vrijgesteld van belasting, maar wel kosten. Starbucks Manufacturing trekt de bedragen dan ook van zijn winst en hoeft - ondanks de stijgende en winstgevende omzet in de filialen - geen belasting te betalen omdat het bedrijf geen winst maakt. De Europese Commissie acht deze constructie een vorm van staatssteun. Er wordt een waarde gecreëerd in de interne koffieketen van Starbucks die het bedrijf als het ware in lucht laat opgaan, vindt de EC.

Tim Bennet legt voor Money Week uit hoe het werkt vanuit een Brits perspectief.



Economische roof
De Commissie meent dat de miljoenen die betaald moeten worden voor het roosterrecept voor de echte Starbucks koffiebonen wordt overdreven. Omdat Alki in Engeland geen belasting betaalt, blijven de royalties en de winst die bij Starbucks Manufacturing is 'verdwenen' altijd onbelast op het continent waar ze niettemin werden gegenereerd. Daarmee is sprake van een vorm van economische roof vanuit de VS op Europees grondgebied die de fiscale wetgever onmogelijk bedoeld kan hebben. Belastingen worden immers geheven om de publieke infrastructuur van staten te kunnen betalen, onderhouden en ontwikkelen. Dergelijke roof is dan ook schadelijk en gaat in tegen het publieke belang van de EU.

De Europese Commissie is er nog niet helemaal uit en hoopt in het voorjaar van 2015 een definitief oordeel te vellen de zaak Starbucks-zaak, die loopt naast soortgelijke cases tegen Apple en Amazon.

Fotocredits: Starbuck beker, visualpanic
Dit artikel afdrukken