EU glijdt opnieuw uit over glyfosaatsoap

Vertegenwoordigers van de 28 EU-lidstaten konden vanmorgen geen overeenstemming bereiken over een verlenging met vijf jaar, zoals werd voorgesteld door de Europese Commissie. Het voorstel haalde niet de vereiste steun van 16 van de 28 lidstaten met 65% van de EU-bevolking achter zich. Veertien landen stemden voor het voorstel. Frankrijk, demografisch een van de zwaargewichten in Europese Unie, is niet bereid verder te gaan dan een uitfaseringstermijn van drie jaar. Duitsland, het grootste EU-land, onthield zich van stemming. Nederland stemde voor, samen met Tsjechië, Denemarken, Estland, Ierland, Spanje, Letland, Litouwen, Hongarije, Slowakije, Zweden, Finland en Slovenië.

Autocratisch tegen wil en dank
De vergunning voor glyfosaat vervalt op 15 december 2017. "Rekening houdend met haar wettelijke verplichtingen (...), zal de Europese Commissie het voorstel nu eind november voorleggen aan een commissie van beroep", zei de EC in een persbericht. In die commissie zullen vertegenwoordigers van de lidstaten opnieuw het voorstel voor verlenging met 5 jaar beoordelen. Als er dan nog geen besluit valt, zal EC-voorzitter Jean-Claude Juncker een besluit moeten nemen. Hij zal zich dan vermoedelijk baseren op het standpunt van het Europese Parlement dat in een stemming aangaf voor verlenging met vijf jaar te zijn.

Om een krachtmeting voor het Hof in Straatsburg tussen Monsanto en de EC te voorkomen, is verlenging met 5 jaar Junckers best gelegitimeerde keuze als uitkomst van de verlengingssoap

Juncker heeft bij herhaling aangegeven dat hij niet blij is met het laffe gedrag van lidstaten die besluitvorming dwarsbomen door minderheidsstandpunten in te nemen of zich van stemming te onthouden. De landen kunnen dan immers naar hun bevolking en nationale politieke context wegkomen met een rechte rug omtrent het overeind houden van hun standpunt, terwijl het Europese politieke proces stokt en noopt tot een autocratisch besluit door de EC. Naast Duitsland en Polen onthielden Portugal, Bulgarije en Roemenië zich van stemming. België, Griekenland, Frankrijk, Kroatië, Italië, Cyprus, Luxemburg, Malta en Oostenrijk stemden samen met Frankrijk tegen het voorstel.
Carola Schouten, Nederlands nieuwe minister van Landbouw, wil zich nu “eerst laten informeren over de exacte positie van andere lidstaten en de verdere procedure. De Europese Commissie is nu weer aan zet.”

Vijf jaar waarschijnlijk
Het lijkt erop dat er een verlenging met 5 jaar komt en dat Juncker dat besluit moet nemen. Hij kan zich echter ook baseren op een voorstel van het Milieucomité van het Europese Parlement dat verlenging met drie jaar heeft voorgesteld. Dat is echter onwaarschijnlijk. Op 24 mei 2016 heeft Monsanto gedreigd gerechtelijke stappen te ondernemen tegen de Europese Commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid als de tienjarige vergunning voor de verkoop van glyfosaat niet op tijd werd verleend. Het bedrijf dreigde een schadevergoeding te eisen"voor dreigende, ernstige en onherroepelijke schade." Om een krachtmeting voor het Hof in Straatsburg tussen Monsanto en de EC te voorkomen, is verlenging met 5 jaar Junckers best gelegitimeerde keuze als uitkomst van de verlengingssoap die zich nu al sinds 2015 voortsleept. NGO foodwatch zegt samen met twee collega-organisaties de druk op de ketel te houden en te blijven inzetten op een direct ingaand verbod op glyfosaat en ieder geval geen verlenging met 5 jaar.