Lees ook
Vandaag trending op Twitter #rtveehouderij, een rondetafelgesprek over de intensieve veehouderij dat het kabinet moet informeren. Ik wil het nu eens niet over de inhoud hebben, maar een heel andere vraag stellen: is dit een slim gebruik van moderne media en publieke middelen?

Participatief en transparant
Er is veel te doen rond veehouderij. Het kabinet laat zich informeren door Gezondheidsraad en de commissie voor Economische Zaken. Deze commissie bestaande uit kamerleden uit verschillende fracties heeft vandaag een aantal betrokkenen uitgenodigd voor ‘rondetafelgesprekken’. De van Foodlog bekende Marijke Nooijen en Jan Cees Vogelaar zijn onder de genodigden.

In een ochtendlange sessie worden verschillende betrokkenen gehoord. Dat gaat in 4 blokken: overheid, bedrijfsleven (de sector), wetenschap en maatschappelijke (groene en dieren-)organisaties. Er wordt live gestreamd en te oordelen naar het feit dat het ‘trending topic’ is op Twitter wordt het op de voet gevolgd door een publiek via Internet.

Participatief en transparant, zou je zeggen. De politiek gaat mee met zijn tijd en alle betrokkenen kunnen hun inbreng leveren. Maar is dat echt zo?

Behoefte aan een andere ruimte
De indeling in blokken zet aan tot indelen in partijen; geen ronde tafel maar een strijdperk.
Door een publieke bijeenkomst die ook nog eens live gestreamd wordt worden betrokkenen eerst en vooral afgerekend op het ferm naar voren brengen van het standpunt van hun achterban.
De mensen met de kennis informeren de commissie, die het kabinet informeert. Bij iedere overdracht gaat kennis verloren. Ontstaat zo het best denkbare resultaat?

Laten we wel wezen: het negatieve gevoel in de samenleving tegen de intensieve veehouderij los je niet op met een livestream over wat mensen aan tafel en wat getwitter daarover. Je sluit er mensen mee uit en bevestigt bij de tegenstanders het gevoel dat hen iets door de strot wordt geduwd. Zo oogst je precies het omgekeerde van wat je wilde bereiken: een open proces dat wellicht zelfs tot nieuwe inzichten leidt en waarin mensen het gevoel hebben bij te kunnen dragen en serieus te worden genomen.

Consulteren of participeren
De wereld is te ingewikkeld geworden om te consulteren. De veehouderij in Nederland is een voorbeeld waarbij het niet mogelijk is om alle informatie te verzamelen, te wegen en dan tot een wijs besluit te komen. Er is nieuwe kennis nodig, niet in de vorm van nog meer onderzoeken, maar in de vorm van gezamelijk ontwikkelde inzichten. Er is behoefte aan een ruimte, zowel in de betekenis van 'gezamenlijke locatie' als van de afwezigheid van obstakels, om denkkracht vrij te maken en elkaar te ontmoeten zonder in de eerste plaats op institutionele of persoonlijke belangen aangekeken danwel afgerekend te worden. Moderne media kunnen daar behulpzaam bij zijn, maar niet op de manier waarop ze nu ingezet worden. Ze zijn er om mensen te laten participeren.

Een ander proces
Het kan ook heel anders. Nodig de mensen die nu bijdragen aan de rondetafel uit in een online samenwerkingsomgeving. De leden van de commissie voor EZ voegen zich daarbij. Geef deelnemers gezamenlijk de ruimte, maar tevens de verplichting, om tot een serie inzichten of een voorstel te komen. Ieder doet op dezelfde voorwaarden mee. De online omgeving wordt benut om te ontmoeten, documenteren en gemeenschappelijkheid te ontwikkelen. Er wordt optimaal gebruik gemaakt van online en offline modi waarbij ieder zijn sterke kanten heeft; zo is de online modus geschikt voor informatie uitwisselen, de offline modus voor overtuigen en allianties smeden.Dit biedt de volgende voordelen:

Tijd: het is belangrijk betrokkenen gedurende een langer tijdverloop ‘mee te nemen’ en bloot te stellen aan elkaars inzichten. Een ronde-tafel gesprek of consultatie hebben een te eenmalig karakter; betrokkenen zijn er dan op gericht om hun eigen standpunt vooraf in te nemen en stevig naar voren te brengen.

Balans transparant en veilig: een helder en transparant proces is belangrijk, maar de beslotenheid van een veilige omgeving ook. Het feit dat het proces plaats heeft en het procesontwerp plus uitkomsten worden voor een zo breed mogelijk publiek zichtbaar, het eigenlijke verloop van het proces niet. Dit maakt dat deelnemers met iets meer afstand van hun belangen (politieke kleur, werkgever, aandeelhouders, leden) kunnen opereren.

Inclusief - exclusief: niemand is bij voorbaat buitengesloten, uiteindelijke deelname geschiedt op uitnodiging. Criteria zijn: kennis van de materie en de wil om tot gezamenlijk resultaat te komen. Hierdoor wordt een zo groot mogelijke verzameling van de denkkracht collectief aanwezig in staat gesteld bij te dragen.

Invloed en vertrouwen: iedereen mag meepraten en -beslissen over het resultaat, dat bij betere en nieuwe inzichten terug naar de tekentafel kan worden gestuurd

Het had zomaar hier op Foodlog gekund. Open, transparant. Iedereen kan aanschuiven, desnoods onder een consistent gebruikte nickname. Het gaat immers om de argumenten en het gezamenlijke proces van beeld- en uiteindelijk besluitvorming. Met de ervaringen die hier bestaan, schat ik dat we binnen enkele maanden kunnen komen tot inzichten en vormen van consensus waarvan ik nu zeker weet dat ze niet zullen ontstaan.

Fotocredits:screenshot website publeaks.nl
Dit artikel afdrukken