Er is iets moois aan het groeien in de agrarische sector, denkt Paulien Hogenkamp. Voor het eerst in de geschiedenis ziet ze samenwerking in plaats van concurrentie tussen de diverse takken van de Nederlandse landbouw.
Iedere varkenshouder zal zich de crisis van 1998 herinneren. In dat jaar besloot minister van Aartsen dat de varkensstapel met 25% moest krimpen. Een koude sanering. De varkenshouders stonden vanzelfsprekend op hun achterste benen en brachten het terug tot 10%. Maar, waar waren in die periode de overige takken in de sector? Zij lieten de gifbeker aan zich voorbij gaan.
In 2013 kwam de wet verbod pelsdierhouderij. Een drama voor de pelsdierhouders. Tot aan de Hoge Raad toe hebben ze gevochten, om hun onderneming voort te mogen zetten. Zonder succes. Maar, waar waren destijds de overige takken in de sector? Stonden ze erbij stil, dat ook zij dansten op de rand van de vulkaan?
In 2015 was de melkveehouderij aan de beurt. De fosfaatwetgeving dwong de melkveehouders om hun bedrijf afhankelijk van de omstandigheden van 8% tot zelfs 100% in te krimpen. Wederom een ijskoude sanering. Maar, waar waren de andere takken in de sector? Wonderbaarlijk stonden in deze crisis zelfs de melkveehouders niet zij aan zij. De melkveehouders wezen naar elkaar. Bedrijven die niet gegroeid waren wezen naar de groeiers, biologische bedrijven wezen naar de gangbare en grondgebonden bedrijven wezen naar niet-grondgebonden bedrijven.
Het gevolg is een verdeel-en-heers-cultuur die al jaren vanuit de overheid benut wordt over de rug van de sector. Het is verleidelijk om naar de politiek te wijzen, maar eigenlijk hebben we het met z’n allen zelf in de hand gewerkt. Als één tak in de sector onder het vuur ligt, heeft dat gevolgen voor de gehele sector. Als één tak in de sector pijn lijdt, zou de hele sector de pijn moeten voelen.
Oplossingen vind je niet door met je vinger te wijzen, maar door elkaar de hand te reiken.
Nu is het 2019. Boeren krijgen de erfenis gepresenteerd van de afgelopen 20 jaar. De stikstofcrisis, die niet gericht is op één bepaalde tak, maar op de gehele sector. De wolf heeft steeds meer honger gekregen en heeft niet meer genoeg aan één schaap per keer. Hoe verleidelijk zou het nu zijn om binnen de takken naar elkaar te wijzen. “Laat de ander maar bloeden, wij hebben al genoeg geleden!”
Koppen bij elkaar
Maar nee, tot mijn grote vreugde, steken alle landbouworganisaties de koppen bij elkaar om samen met het Rijk en de provincies de stikstofimpasse te doorbreken. Niet vanuit de rol van het gepeste kind, niet vanuit de rol van Calimero. Maar vanuit een volwassen, gelijkwaardige rol. Samen nadenken over duurzame oplossingen. Samen nadenken over een win-winsituatie voor mens, dier en milieu. Ongetwijfeld zal er vanuit alle hoeken water bij de wijn gedaan worden, maar de schade zal vele malen minder groot zijn, dan in de verdeel-en-heers-cultuur die wat mij betreft vanaf vandaag tot het verleden behoort.
Ik kan oprecht zeggen: “Ik ben trots op de boer”!
Paulien Hogenkamp coacht agrarisch ondernemers en bemant de vertrouwenslijn voor de agrarische sector. Zij vertelt over wat zij meemaakt onder boeren die zij bijstaat in hun gang naar de 21e eeuw.
Dit artikel afdrukken
In 2013 kwam de wet verbod pelsdierhouderij. Een drama voor de pelsdierhouders. Tot aan de Hoge Raad toe hebben ze gevochten, om hun onderneming voort te mogen zetten. Zonder succes. Maar, waar waren destijds de overige takken in de sector? Stonden ze erbij stil, dat ook zij dansten op de rand van de vulkaan?
In 2015 was de melkveehouderij aan de beurt. De fosfaatwetgeving dwong de melkveehouders om hun bedrijf afhankelijk van de omstandigheden van 8% tot zelfs 100% in te krimpen. Wederom een ijskoude sanering. Maar, waar waren de andere takken in de sector? Wonderbaarlijk stonden in deze crisis zelfs de melkveehouders niet zij aan zij. De melkveehouders wezen naar elkaar. Bedrijven die niet gegroeid waren wezen naar de groeiers, biologische bedrijven wezen naar de gangbare en grondgebonden bedrijven wezen naar niet-grondgebonden bedrijven.
Het is verleidelijk om naar de politiek te wijzen, maar eigenlijk hebben we het met z’n allen zelf in de hand gewerkt'Verdeel-en-heers-cultuur'
Het gevolg is een verdeel-en-heers-cultuur die al jaren vanuit de overheid benut wordt over de rug van de sector. Het is verleidelijk om naar de politiek te wijzen, maar eigenlijk hebben we het met z’n allen zelf in de hand gewerkt. Als één tak in de sector onder het vuur ligt, heeft dat gevolgen voor de gehele sector. Als één tak in de sector pijn lijdt, zou de hele sector de pijn moeten voelen.
Oplossingen vind je niet door met je vinger te wijzen, maar door elkaar de hand te reiken.
Nu is het 2019. Boeren krijgen de erfenis gepresenteerd van de afgelopen 20 jaar. De stikstofcrisis, die niet gericht is op één bepaalde tak, maar op de gehele sector. De wolf heeft steeds meer honger gekregen en heeft niet meer genoeg aan één schaap per keer. Hoe verleidelijk zou het nu zijn om binnen de takken naar elkaar te wijzen. “Laat de ander maar bloeden, wij hebben al genoeg geleden!”
Koppen bij elkaar
Maar nee, tot mijn grote vreugde, steken alle landbouworganisaties de koppen bij elkaar om samen met het Rijk en de provincies de stikstofimpasse te doorbreken. Niet vanuit de rol van het gepeste kind, niet vanuit de rol van Calimero. Maar vanuit een volwassen, gelijkwaardige rol. Samen nadenken over duurzame oplossingen. Samen nadenken over een win-winsituatie voor mens, dier en milieu. Ongetwijfeld zal er vanuit alle hoeken water bij de wijn gedaan worden, maar de schade zal vele malen minder groot zijn, dan in de verdeel-en-heers-cultuur die wat mij betreft vanaf vandaag tot het verleden behoort.
Ik kan oprecht zeggen: “Ik ben trots op de boer”!
Paulien Hogenkamp coacht agrarisch ondernemers en bemant de vertrouwenslijn voor de agrarische sector. Zij vertelt over wat zij meemaakt onder boeren die zij bijstaat in hun gang naar de 21e eeuw.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#10 Jordi. Ik doe dingen onbezoldigd, ben geen beroepsbestuurder. Verder heb je vage complotaannames. Dat mag natuurlijk.
#9 EJ. Geen boekjeswijsheden, maar wetenswaardigheden.
Piet Hermus #7
''Het tijdperk verdeel en heers is juist ontstaan in boerenland, toen macht plat werd in de boerenbelangenbehartiging en de macht van de aantallen en grootste bek ging gelden. 4 jaar geleden kwam de deelsector met de grootste macht in boerenland in het geding, terwijl dat te voorspellen was gezien al wat andere deelsectoren overkwam en er een bepaalde wetmatigheid in al dit soort zaken zit. Vervolgens wordt als een vanzelfsprekendheid verwacht vanuit die dominante deelsector en aanhangende grote belanghebbende periferie, dat eenieder uit andere deelsectoren als knipmessen in de houding springt voor die dominante deelsector.''
Heel veel boeren waren tegen het einde van de melkquotering, maar de (Z)LTO was natuurlijk voor de afschaffing van het quotum. Maar dat zeggen beroepsbestuurders als jij niet omdat je daarmee geen verdeeldheid kan zaaien.
Je zit constant te zeuren om het gebrek aan solidariteit in de agrarische sector terwijl jij overheidspropaganda napraat over klimaat en van de overheid verregaande maatregelen tegen klimaatverandering, terwijl het bekend is dat de overheid en met name de groene partijen de veehouderij maar al te graag zware (klimaat)maatregelen op.
Overigens krijg ik steeds meer het idee dat je de klimaatevangelie puur verkondigt omdat je hoopt dat de overheid oliemaatschappijen verplicht worden om meer biobrandstoffen bij benzine en diesel moeten bijmengen zodat akkerbouwers kunnen cashen.
#7 Wat kunnen mensen toch een bak frustratie uit geschiedenis boekjes halen, dat belooft niet veel goeds voor je hooggespannen keukentafel gesprekken
# 7 Piet Hermus, Ik proef wat frustratie in je commentaar over deelsectoren en machtssectoren waarbij het lijkt alsof je je in het verleden niet goed behartigd voelt.
Probeer dan nu de solidariteit overeind te houden.
Slecht en onvolledig tijdsbeeld door de columnschrijfster. Akkerbouw kwam al in actie nadat de liberalisering halverwege de jaren 80 daar aanvatte, een marktordeningsgewas als graan richting wereldmarktprijs werd geduwd, omdat het GLB onbetaalbaar werd, mede vanwege de doorlopende EG-uitbreiding. Dat terwijl graan de spil is van de landbouw. De eigenlijk niet succesvolle akkerbouwacties van 1990 en officiële oprichting NAV in 1993 waren het gevolg. Onderlinge sectoraal overstijgende boerensolidariteit was nihil.
(Wat de rol van Gerrit Braks hierin was, is voor veel akkerbouwers die het nog weten nog steeds een vraagteken. Braks was in hun ogen geen akkerbouwvriend, als ouwe NCB-secretaris vanuit die machtsdominante rijke boerenbond vanuit het vee-dominante oosten van Brabant, waarbij hij zelf een melkveeachtergrond had. Ook bij akkerbouw-NCB-ers in het westen van Brabant zette dit kwaad bloed en was mede de aanleiding tot de oprichting van de NAV vanuit onze hoek, waarbij dit initiatief in zeer goede aarde viel in de rest van akkerbouwend Nederland.)
Het tijdperk verdeel en heers is juist ontstaan in boerenland, toen macht plat werd in de boerenbelangenbehartiging en de macht van de aantallen en grootste bek ging gelden. 4 jaar geleden kwam de deelsector met de grootste macht in boerenland in het geding, terwijl dat te voorspellen was gezien al wat andere deelsectoren overkwam en er een bepaalde wetmatigheid in al dit soort zaken zit. Vervolgens wordt als een vanzelfsprekendheid verwacht vanuit die dominante deelsector en aanhangende grote belanghebbende periferie, dat eenieder uit andere deelsectoren als knipmessen in de houding springt voor die dominante deelsector.
Ja! Solidariteit prima, maar dan ook wederkerig. Zit dat er in? De solidariteit die er nu is, is gekunsteld. Er is nu schijnbaar 1 front, met schijnbaar overeenstemmende doelen, waarbij er vele onderdelen zijn in dat front met toch elk een eigen belang.
Het wordt tijd dat er binnen deelsectoren integraler gedacht wordt en ook dien overeenkomstig gehandeld in plaats vanuit platte macht.
Er zijn trouwens wel meer sectoren vergeten, die fiks klappen kregen, zoals witloftrek, championteelt.