Wat voor inbraakalarms geldt, geldt ook voor waakhonden. Een goede waakhond is er één die aanslaat als er iets aan de hand is, en verder overwegend zijn bek houdt. Als er te veel zenuwenlijders komen die om de haverklap om niks aan het blaffen gaan, is dat buitengewoon vervelend voor de serieuze waakhonden, die dan ook niet meer serieus worden genomen. Daar moest ik aan denken toen Sargasso van de week gemaild werd door FoodWatch, een organisatie die zegt op te komen voor ‘het recht van consumenten op goed en veilig voedsel’ en die daarom misleiding van de kant van producenten aan de kaak wil stellen.
Ondertussen ben ik bloednerveus: morgen moet ik in debat met Foodwatch-man Bart van Opzeeland voor een zaaltje met levensmiddelen mensen. Mijn stelling daar staat al maand vast: 'Foodwatch misleidt de consument'.
Op 30 november krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
We weten nu waarom de eindreactie van Kassa hier wat fel was: Actimel is de winnaar van het Gouden Windei.
Het persbericht zegt: In totaal is er 14.319 keer gestemd op vijf producten met misleidende marketing, waarvan 5.297 keer op Actimel van Danone. Actimel ontving een meerderheid van 37 procent van de stemmen, Knorr Vie 21 procent, Vitamin Water van Heineken 17 procent, Mona Yoki Drink Aardbei 14 procent en Active O2 10 procent.
Het echte schandaal zit in Vitamin Water, zgn. 'water' met een extra schep suiker dat wordt beloond met een 'gezonde keus' plakkertje van Ik Kies Bewust. Suiker is een probleem. Als Actimel niet baat, schaden doet het ook niet. Zo kunnen we ieder product dat met 'overpromising' verkocht wordt - het barst ervan - wel tot Windei verklaren. De wind blaast er zo doorheen.
Renzo, ik deed vanavond een debat met Bart van Foodwatch. Een van de gesprekdeelsnemers - een voedingsmiddelentechnoloog - stelde dat journalisten in de regel en Foodwatch in het algemeen de ballen verstand van producten hebben. Dat is geen schande als ze zich maar goed informeren en de goeie vragen stellen. Doen ze dat niet, dan husselen ze alles door elkaar. Het publiek gelooft de journalist en de activist, want die hebben het laatste woord. Hier is dat niet zo. Iedereen mag zijn licht laten schijnen tot de case helder is.
Zullen we het eens proberen: wil jij eens in normale journalistentaal opschrijven wat de EFSA bedoelt ten aanzien van de Lactobacillus caseï Defensis?
Renzo, het verschil tussen de twee is cosmetisch, zo er al verschil is. Er bestaan tientallen zuiveldrankjes met één of andere vorm van Lactobacillus Casei, en ze claimen allemaal één of ander goeds te doen voor de darmen. Niet allemaal precies hetzelfde natuurlijk. Dat heet productdifferentiatie. Daarom heeft EFSA ook een gigantische bundel claims teruggebracht tot 900 generieke claims: om minder bomen te hebben en een overzichtelijker bos.
Dit komt van de site van ActiMEL (ja, ik heb twee keer gekeken) van Danone:
"Actimel is een lekkere zuiveldrank met de unieke goede bacterie Lactobacillus caseï Defensis. Lactobacillus caseï Defensis is de roepnaam van Lactobacillus caseï DN 114 001. Deze goede bacteriën zijn exclusief geselecteerd door Danone vanwege het gunstige effect op de weerstand".
Klopt, de weerstand. En hoe gaat dat met die weerstand? Dat lees je in de opsomming daarna:
"- Actimel draagt bij aan een evenwichtige darmflora;
- Actimel stimuleert de aanmaak van het darmslijmvlies;
- Actimel is in staat om specifieke immuuncellen in de darmwand te stimuleren."
... of, zoals Actimel in eerdere reclamecampagnes uitriep: "Je weejstand (sic) zit in je buik".
Even voor de duidelijkheid: elke waakhond kan het mis hebben, ik ook--ik vooral misschien wel, want ik ben maar een freelancende solowaakhond zonder redactieteam en ingehuurde wetenschappers en communicatiespecialisten, wat aan de andere kant weer fijn is omdat ik daardoor in elk geval niet vast zit aan een forse infrastructuur die koste wat het kost betaald moet worden. Dat laatste verplicht je namelijk weer tot regelmatig vuurwerk. Met navenant toenemendede kans dat daar af en toe natte voetzoekers tussen zitten.
Nog even dit.
Je hebt het over "nogal een aantal feitelijke fouten". Dat klinkt ernstig, maar in feite noem je er maar één, en met je welnemen meen ik die hierboven te hebben weersproken.
Wat waren de andere feitelijke fouten? Of viel dat bij nader inzien wel mee?
Interessant artikel op Sargasso, alleen zitten er nogal een aantal feitelijke fouten in. Eén ervan is bijvoorbeeld dat Eetschrijver het drankje Actimel verwart met Activia. Een forse fout, die het hele verhaal over de verkiezing van Foodwatch in een onjuist perspectief stelt. Ook Eetschrijvers' punt dat de bacterie L.Casei al door de EFSA is afgewezen, slaat op het product Activia, terwijl de pijlen van Foodwatch nu juist op ActiMEL gericht zijn.
(Voor de leken: Activia richt zich op de stoelgang, Actimel claimt een betere weerstand te bewerkstelligen).
Tja, Trouw schreef het al in het hier eerder aangehaalde stukje:
"Wie corrigeert de waakhond als hij het mis heeft?"
Ik hoop dat bij dezen te hebben gedaan.
Renzo Veenstra
eindredacteur VARA Kassa
Hoi MarcP,
Voor foodwatch is er geen vete en zoeken we inderdaad de overeenkomst, uiteindelijk hebben we tenslotte hetzelfde doel (iets wat Dick en Ik al eerder concludeerde). Alleen de weg naar dat doel is misschien verschillend, maar ja er lopen ook vele wegen naar Rome en uiteindelijk komt iedereen aan.