Vraagt de ene Foodlogger aan de ander: “Wie is er nu onvriendelijker? Een dood dier of de ene Foodlogger tegen de Andere?” Even leek het er idyllisch uit te gaan zien: vega’s en vleessies aanliggend aan het banket (misschien wel in het donker) keuvelend over koetjes en kalfjes. Maar al snel werd duidelijk: dat is een droom.

Dat gebeurde in het draadje over onvriendelijke dode dieren. Foodlog.nl is niet meer dan een afspiegeling van de grote boze buitenwereld. Dus zelfs als dat vreetzame etentje alsnog door mocht gaan, dan weten we nu alvast dat ook daar de eindoplossing van alle vraagstukken niet gevonden.

Niet oordelen, maar proberen te begrijpen. Dat is de wetenschappelijke methode - hoewel zelfs wetenschappers die niet altijd gebruiken. Volwassen mensen die elkaar zo in de haren vliegen? Kunnen we dat begrijpen zonder direct terug te vallen op oordelen als verwend, egoïstisch, kleinburgerlijk gedrag? Is het blijkbaar genoeglijker om aan eenmaal ingenomen sjablonen vast te houden dan werkelijk te communiceren?

Drijfveren zijn positief
De Volkskrant schreef een tijdje geleden dat de belangrijkste menselijke drijfveren niet negatief maar positief zijn. Hoop is wat mensen voortbeweegt. Hoop gebaseerd op droombeelden. En die droombeelden zouden weer zelden egoïstisch en zelfs vaak tegen het directe eigenbelang ingaan.

Er zit een lijn in de ontwikkeling van menselijk handelen. Van waarneming naar een oordeel. Van dat oordeel – mogelijk een droombeeld – naar beleid en handelen. Het handelen zorgt voor effecten en kan worden ingeperkt door anderen. Bij iedere stap ontstaan onvermijdelijk mutaties ten opzichte van de werkelijkheid.

Die afwijkingen versterken elkaar (selectie) met als gevolg dat de droombeelden vrijwel universele geldigheid hebben – een betere wereld voor alles en iedereen – maar dat de uitwerking daarvan evolueert naar het elkaar uitschelden voor hufter/believer/bewusteloze en wat dies meer zij. Deze negatieve spiraal is niet omdat mensen in hun kleinburgerlijk egoïsme worden aangetast, maar juist in dat paradijselijke droombeeld. Herstel van het paradijs, dat heiligt vele middelen.

verborgen agenda
Wouter de Heij stelde onlangs de vraag of Wakker Dier een verborgen agenda heeft, te weten het afschaffen van alle vormen van intensieve veehouderij. Hij ontving daarop geen antwoord en daar is een goede reden voor. Want organisaties als Wakker Dier zijn niet geheel vrij van verborgen agenda’s. Voor hen geldt: “Nee, tenzij”. Zij zijn geen voorstander van het afschaffen van de veehouderij en het opruimen van alle boeren, tenzij de werkelijkheid blijvend te ver afwijkt van hun droombeeld.

’linkse kerk’
Wie, zoal tegenwoordig vaak gebeurt, beweert dat de “linkse kerk” de media beheerst, heeft wellicht gelijk. Opvallend onderdeel van hun strategie is de neiging zichzelf te overschreeuwen. En wel in die mate dat het noodzakelijk is tussen de regels door te lezen om te ont-dekken wat zij nou werkelijk willen.Ik zou dit alles nooit beweren als dit het hele verhaal zou zijn. Want media-aandacht is niet hetzelfde als beleidsinvloed. Als tegenwicht zijn er bovendien hobby’s waarbij anderen hun vingers aflikken. Uiteraard ook met daarbij horend droombeeld. Maar in tegenstelling tot de linkse hobby’s worden hier de media niet of met mate ingezet. Er is juist sprake van onderschreeuwen. Er valt dan ook weinig tussen de regels door te lezen. Eerder moeten er via indirecte waarneming - zoals het aantonen van planeten bij verre sterren -conclusies getrokken worden.

een voorbeeld
Afgelopen week werd bekend dat een aantal multinationals waaronder BASF Amerikaanse klimaatsceptische politici financieel hadden gesteund. Betrokkenen ontkenden uiteraard. Amerikaanse politici mogen helegaar geen buitenlands geld ontvangen, hooguit via een of andere op te richten organisatie.

In plaats van de media worden andere wegen bewandeld. Lobbyen bijvoorbeeld. Een geaccepteerd mechanisme uiteraard maar hier geldt “Ja, mits”. Dat wil zeggen: indien alle belangen op gelijkwaardige wijze worden vertegenwoordigd.

Ook dit durf ik maar om één reden te beweren: omdat ik geloof dat lobby’s die te sterk zijn contraproductief zijn. Al Gore gaf in zijn klimaatfilm het voorbeeld van de Amerikaanse autofabrikanten die “met succes” regelgeving voor zuinige auto’s tegenhielden - en vervolgens bijna failliet gingen. Ook de Nederlandse landbouw heeft “met succes” allerlei mestregelgeving tegengehouden in de jaren ’70.

Onze wereld is complex-chaotisch. En wel in die mate dat zowel bedreigingen als kansen stelselmatig uit geheel onverdachte hoek komen.

Voor het goede begrip deze vraag aan de lezer: wat is uw droombeeld en welke bedreigingen ziet U? Gaarne antwoorden zonder direct te oordelen. Misschien helpt dat de discussie verder.
Dit artikel afdrukken