2 min
"Gerechtigkeit"( 1537), Lucas Cranach de OudeHet viel gisteren en vanmorgen in alle kranten te lezen en is vanmorgen op het NOS-radionieuws. Het zal ongetwijfeld leiden tot discussie in de samenleving: Als een medische behandeling meer dan 80.000 euro kost om één patiënt één extra levensjaar van goede kwaliteit te bieden, moet die ingreep niet meer vergoed worden door de basisverzekering
De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) adviseert minister Hoogervorst (Volkgezondheid, VVD) deze grens te hanteren om de kosten van de gezondheidszorg in de hand te houden. De raad geeft zelf aan dat het onderwerp nogal wat stof kan doen opwaaien en met het aangeven van een bovengrens het debat op gang te willen brengen.
Een luchtballonnetje, noemen we dat. Dat is dus een test: hoe koud is het water?
Ik denk eerlijk gezegd dat het goed is om een debat te forceren en te laten zien dat overheden in financiële termen over de waarde van een mensenleven moeten denken. Dat heeft alleen wel de nodige consequenties voor de borging van de kwaliteit die kan worden gegarandeerd voor die 80 mille ( of wat het bedrag dan ook mag worden). Volgens het dictum van Marx is geld ongedifferentieerde koopwaar. Geld is het middel om op een heldere en voor iedereen direct begrijpelijke manier te laten zien wat iets je waard is, cq. waar je aan toe bent.
De toenemende gezondheidskosten zijn een niet te verwaarlozen issue: onze belastingopbrengsten en de redelijkheid van onze premiedruk moeten ze wel op kunnen brengen. En dus moet er gerekend kunnen worden en weet je voortaan wat de consequenties zijn van een lifestyle die leidt tot hoge medische rekeningen. Je kunt er zelf iets aan doen.
Ik ben benieuwd of de 'luchtballon' ruimte laat voor nuancering, bijvoorbeeld door het 'eigen schuld, eigen risico' principe toe te passen en zo extra middelen vrij te spelen voor mensen met afwijkingen en daarmee samenhangende kosten waar ze niets aan kunnen doen.
Maar ja, dat is niet onproblematisch. Hoe ga je tenslotte om met wat in het Frans zo mooi heet 'c'est plus fort que moi' - oftewel 'ik wil wel, maar kan het niet laten'? Dat is tenslotte een wilskrachtafwijking waar je niets aan kunt doen - ook al leidt het merendeel van de bevolking in zijn 'foodattitude' aan die afwijking.
Nog een overweging: hoe denkt de Raad voor de Volksgezondheid om te gaan met de habitus rond voeding waar ze zelf part en deel aan is geweest? Op dit moment is beleid in de maak om voeding te verrijken met mineralen en vitamines. Eea naar de stand van de huidige wetenschappelijk waarheid - inderdaad de huidige; daar zullen zonder meer vergissingen in worden begaan.
En nog één: die 80 mille zijn zo op als je niet oppast, afhankelijk als ze zijn van de kosten van de zorg. Het monitoren en sturen van het winststreven van artsen, farmaceuten, apparatenproducenten én de efficiency waarmee we er in slagen ziekenhuizen en de rest van de zorg te managen (naar mijn bescheiden indruk: dat kan stukken beter, maar niemand durft eraan te komen) is dus ook een issue. We hebben het tenslotte over een tot op heden 'heilig' mensenleven, hoewel we dat door er een prijs op te plakken uitwisselbaar maken voor andere bestanddelen van ons budget, zoals bijv. een (politie-)auto (denk bijv. aan een forse Volvo XC 70 en je zit al op het bedrag). Als 80 mille de waarde is, ontkom je er niet aan ook het productieproces waarin die 80 mille verspijkerd worden echt goed te managen. Of je moet de heiligheid van het leven inderdaad in zijn geheel aan de markt en bestaande marktverhoudingen overlaten. Dat mag dan de 'definitieve ontheiliging' heten: de gezondheidsmarkt is niet efficient en de overheid is daar mede verantwoordelijk voor.
Het is een uiterst complex vraagstuk, waarin de wetgever zelf met enorme ethische vragen komt te zitten omdat hij de consequenties van zijn andere beleid én handelen óók in ogenschouw moet nemen.
En toch is het goed om aan te geven waar de grenzen liggen. Dat is niet anders dan in het Romeinse rijk waar de verhoudingen volstrekt duidelijk waren: 10 soldaten zijn jammer, een centurion is vervelender om te missen. De grenzen rijken niet tot in de hemel, de bomen van onze eigen verantwoordelijkheid wel. Gelukkig bestaat de overheid ook uit mensen. Hopelijk realiseren die zich dat.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dick, dat had ik niet uit het artikel begrepen. Ik ben het met je eens dat de nuance nog moet worden gevonden, maar ze moeten ergens beginnen. Ik ben ook erg benieuwd in hoeverre het "eigen schuld dikke bult" principe gaat gelden. Aan de ene kant: diabetes en cholesterol reageren heel erg goed op levensstijlinterventies en ik vind het echt erg dat daar zo weinig mee gebeurt. Aan de andere kant, als je valt tijdens het hardlopen, wordt dan ook je enkeloperatie niet meer vergoed omdat je dan maar niet had moeten gaan hardlopen? Moeilijk.
Helena, ja en nee. Bij een gemiddelde levensverwachting van 75 heb je dus een budget van 75*80k= € 6.000.000. Maar .... uitmiddelen is geen optie in deze discussie. Ga je dus in enig jaar over die € 80k heen, dan heb je het kennelijk gehad. Die gevallen zijn nauwelijks denkbeeldig te noemen.
Wat te denken van de de diabetes, hart-, nier- en reumapatient die door zijn levensstijl een hartoperatie moet ondergaan, tnf-alfa remmers moet gebruiken en die 1,5 maand in het ziekenhuis moet liggen? Alleen aan ziekenhuiskosten zit hij al op een dikke 50k. De tnf alfa remmers komen op zo'n 15-20k en de operatiekosten voegen de laatste 10 toe. Dan zit je al over het budget heen en moeten de diabetes-medicijnen, cholesterol-onderdrukkers en de monitoring van eea er nog bij worden opgeteld. Dit soort gevallen is geen uitzondering. Ik ken ze (ben zelf een intraveneuze tnf-alfa gebruiker en zie ze regelmatig in het ziekenhuis).
Waar trek je de grens aan van welke zorg mag je iemand beroven, cq. mag je hem vragen zichzelf te beroven?
Ik denk dat de discussie zinvol is, maar de nuance nog moet worden gevonden.
Ik geloof niet dat er echt geconcludeerd wordt dat een mensenleven 80.000 euro waard is. Als er een kind van 12 gered kan worden met een operatie van 500.000 euro, zodat hij weer gewoon verder kan leven en 80 kan worden, wordt die operatie nog steeds vergoed onder deze richtlijnen. Het gaat om 80.000 euro per gewonnen levensjaar. Het komt mij niet onredelijk over.
Ik herken wel wat in de opmerkingen over levensstijl. Ik eet tegenwoordig erg gezond (veel groente en fruit) en dat is DUUR. Amerikanen hebben altijd het tegenargument dat het nu wel veel geld kost, maar dat je dat wel weer kunt verantwoorden omdat het je zoveel scheelt aan dokterskosten. Dat argument hebben wij niet, want de verzekering betaalt hier toch alles.
Sommige mensen gaan ook maar erg slecht om met hun bezit van 80.000,=. In de dure auto gooien ze echt geen goedkope brandstof, stel je voor dat hij stuk gaat, maar bij zichzelf kijken ze niet zo nauw. Het is een utopie maar als iedereen eens wat meer aan zijn gezondhied zou werken, zou het met die ziektekosten ook misschien wat meer meevallen.
Het voelt bizar, maar het is een realiteit geworden. De Raad heeft het startschot gegeven voor een campagne die mensen duidelijk moet maken dat zij inderdaad minder belangrijk zijn dan hun auto of huis. En laten we wel wezen: een goed gebouwd en mooi huis gaat ook veel langer mee. Daar mogen we ook enig respect voor hebben: wat mooi is, sloop je immers niet - zoals wel zal gebeuren met veel eigenstijdse 'lawaaibouw'.