'De handel'? Wie is dat?
We lieten het ons laatst uitleggen door wat tuinders. Die zitten de laatste tijd nogal in de penarie zodat foodlog met hen in gesprek kwam. Hier werd al eens geschreven dat de NMA en zijn collega LEI misschien wel niet zulke goeie accountants zijn. Er zijn heel wat centen zoek en het zijn nou juist de centen waar een boer of tuinder wel beter van zou kunnen leven. De redactie sprak wat tuinders die wel weten waar dat zoekgeraakte geld blijft: 'in de handel'.
Wie is dat dan en waar woont die 'handel'? Heeft de Tweede Kamer 'de handel' wel gebeld om ook eens open gehoord te worden? Want kennelijk zijn de boeren en de supers het ergens over eens: er gaat wel degelijk iemand met de buit vandoor.
De tuinders die ik sprak zijn er in ieder geval duidelijk over: met de handel bedoelen ze niet de super want die koopt helemaal niet bij hen aan de deur. Het gaat allemaal via anderen. Dat is ook logisch, want als Albert Heijn of Jumbo spruitjes of paprika's verkoopt, dan is het partijtje van die ene teler helemaal niet genoeg of nou juist weer veel te veel. Iemand moet het bij elkaar vegen en die doet dat dus ook. Daar is weinig voor nodig. Een telefoontje, een PC-tje en een burootje, desnoods een rijdend.
Nu praten ze daar over moraliteit en het stunten met voedselprijzen. Van mijn moeder leerde ik al dat je met eten niet mag spotten, dus dat doet het altijd goed voor in de krant. Moeten ze de politie niet eens afsturen op die handel en gaan uitzoeken hoe die heet, waar'ie woont, wat'ie verdient en daar precies voor doet? Het is nl. hartstikke logisch als je even goed nadenkt. Tussen de boer en de super zit iemand die voor de super en de groothandel hun handeltjes bij elkaar veegt. Anders hebben ze nl. nooit precies wat ze nodig hebben en moeten ze zelf iedere dag als een gek het hele land door naar die 75.000 boeren om hun spulletjes bij elkaar te vinden. Zo zit de wereld niet in elkaar en daar heb je dus tussenhandelaren voor.
Wie zijn dat, wat verdienen ze en wat doen ze daarvoor? Tweede Kamer Commissie, weet u zeker dat u iedereen aan tafel heeft?
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Huib, ik heb wel een idee van wat je bedoeld, maar dit kan ik op meerdere manieren interpreteren. Bedoel je dat de telers een hoeveelheid aanbieden en dat op basis daarvan de prijs tot stand komt? Dat klopt. In veel gevallen zijn agrarische producten homogeen, zoals een rode paprika gezien wordt door de consument als een rode paprika en niets meer. Elke rode paprika is hetzelfde hoewel er uiteraard kleine verschillen zijn in smaak, grootte, noem maar op. Wat Kotler bedoelt met dat prijs een vast gegeven is, is dat de prijs alleen beinvloed kan worden door vraag en aanbod. Niet door extra services of een merk creeren, want daar is vergelijk gewoon te makkelijk voor. Uiteraard is dit heel zwartwit en zal bijvoorbeeld betere kwaliteit beter betaald worden(een markt is ook bijna nooit volledig een volledige concurrentie), maar daar komt het wel op neer. Dat is ook de reden waarom transparantie zo belangrijk is, zodat telers hun hoeveelheid kunnen aanpassen als de prijs keldert. Helaas is door de globalisering de hoeveelheid afstemmen om een wenselijke prijs te krijgen niet meer zo gemakkelijk. En dat is dan weer het volgende probleem.
Jos, "dat prijs een vast gegeven is en de spelers hoeveelheidsaanpassers." Voor de landbouw zie ik dat juist andersom.
Daar ben ik het mee eens, Paul. Kotler stelt over een markt van volledige concurrentie dat men van elkaar op de hoogte wenst te zijn(transparantie) om goed te functioneren en dat prijs een vast gegeven is en de spelers hoeveelheidsaanpassers. Een varkenscyclus is normaal in een gezonde markt. Nu is de transparantie weg, en de markt functioneert niet meer. Als ik transparantie in de markt heb, weet ik wel wat de waarde is van m'n product en wat m'n concurrentie krijgt. Ook weet ik dan dat de beste kwaliteit de hoogste prijs krijgt en niet dat het beste product ook weleens tegen dezelfde prijs gaat als een ander die ook volgens voorwaarden levert maar een mindere kwaliteit heeft. Ook weet ik wie kwaliteit koopt en wie niet. Maar goed, we speculeren er op los, net zoals alle andere adviseurs en belangenbehartigers. De oorzaak-gevolg analyse, daar draait het om. En dan vanaf de bron de oplossing zoeken. Wat moet er eerst gebeuren, wat daarna?
Jos, en wat zou er gebeuren als door prijstransparantie blijkt dat boeren en tuinders weer rendabel kunnen werken c.q. geld verdienen?
Ik vermoedt dat de aanvragen voor nieuwe stallen of kassen weer op het gemeentehuis liggen en begint het spel opnieuw.
Zelf had ik ook eerst de rechtlijnige gedachte van teveel aanbod --> lage prijzen. Deze oorzaak-gevolg conclusie is eigenlijk te simpel, heb ik me gerealiseerd, en dat is waar marketing begint. Ik heb in eerdere artikels gelezen dat het probleem niet benoemd zou worden. Daar ben ik het niet helemaal mee eens. Ik denk dat het ontbreekt aan een goede oorzaak-gevolg analyse. Er moeten meer vragen worden gesteld en dan bijvoorbeeld deze samenvatten in een oorzaak-gevolg diagram. Alleen heb ik tekort bronnen om de antwoorden boven water te krijgen.
Er is overaanbod wordt gesteld. Waardoor komt dat(oorzaak)? Wie zegt dat? Hoe kun je dat zien? Wat voor gevolgen heeft dat? Laten we stellen dat het probleem is dat er geen kostendekkende prijs gerealiseerd wordt. Zelfde verhaal als voor het overaanbod. Een voorbeeld. De lijntjes lopen normaal meestal vaak door elkaar.
Transparantie verdwenen
Opkomende concurrentie uit het buitenland-->
Vraag, aanbod en prijs niet meer zichtbaar -->
Banken investeren in groei niet wetende of aanbod en vraag in evenwicht is
Telers zijn bereid laag te gaan in prijs uit angst dat concurrentie goedkoper is -->
Prijzen onder druk.
Stel nu dat de transparantie terugkeert. Wat zouden banken doen met de marktinformatie? Investeren als er al genoeg is of in opmars is? Wat zouden telers doen als ze elkaars prijzen weten? Stel nu dat de Nederlandse telers gaan krimpen omdat er overaanbod is. Wat zou de buitenlandse concurrentie gaan doen? Wat gaan de banken doen?