2 min
Wat doet het met een lijf als je een maand lang geen bewerkte producten uit de supermarkt eet? Een aantal journalisten van het Vlaamse weekblad Knack zetten zichzelf een maand op een onbewerkt dieet. Geen wetenschappelijk onderzoek, maar waarschijnlijk wel een beetje geïnspireerd op Kevin Hall. Het is een case study die tot nadenken stemt, hopen de initiatiefnemers.
Fabrieksvoedsel is overal, zelfs waar je het niet verwacht. Ook 'gezonde' producten als een potje hummus, kindervoeding en gepelde garnalen zijn ultrabewerkt. Knack Weekend-journalisten Eva Kestemont en Lotte Philipsen vroegen zich af wat er zou gebeuren als ze een bepaalde periode alleen vers gemaakt voedsel zouden eten.
Het leidde tot een experiment. Tien journalisten van Knack en Knack Weekend besloten een maand lang alle voedingswaren uit een fabriek van hun menu te schrappen. Voor en na het experiment lieten ze zich medisch screenen. Een deel onder het toeziend oog van een arts die via bloed- en urinetesten de belangrijkste parameters in beeld bracht. De andere personen lieten zich medisch volgen door Leadlife, een gezondheidscentrum dat via het monitoren van heel wat data mensen begeleidt naar betere levensstijlkeuzes.
Basisspelregel
De journalisten hanteerden het internationaal gebruikte NOVA-systeem als leidraad voor de definitie van bewerkte voeding. Een sluitende definitie is namelijk moeilijk te vinden. Bovendien levert ook NOVA grijze zones op. De journalisten hanteerden als basisregel dat ze alles mochten eten en drinken zolang het zelf gemaakt was of met zekerheid bekend was dat het was klaargemaakt in omstandigheden die de thuiskeuken benadert. Het was geen afslankdieet; koekjes waren niet uit den boze. Zolang ze maar zelf gebakken waren. Bij olijfolie en koffie werd het al moeilijker, daar kozen ze voor de meest ambachtelijke optie.
Een wetenschappelijk onderzoek is het dan ook niet. Desondanks geeft het experiment enkele opmerkelijke resultaten, vindt Knack.
Verloren buikvet
Zo verloren alle proefpersonen gewicht. Gemiddeld lag het gewichtsverlies op 1,78 kg per persoon, het hoogste gewichtsverlies was 3,4 kg. Daarbij willen de initiatiefnemers benadrukken dat er nutritioneel niets moest veranderen. De proefpersonen mochten nog steeds koekjes, taart en frisdrank consumeren en deden dat ook. Voor de journalisten staat vast dat er iets is aan ultrabewerkt eten is dat ons dik maakt. Uit diepere analyses van Leadlife blijkt dat het verloren gewicht vooral buikvet betreft, de ongezondste vetvoorraad in ons lijf.
Bij alle proefpersonen daalde de hoeveelheid kwik significant, zelfs tot onder de te meten waarde. Toch aten de proefpersonen niet plots minder of andere soorten vis. Vis wordt als boosdoener gezien voor de inname van teveel kwik. Een mogelijke verklaring zoeken de journalisten in de aanwezigheid van zware metalen in additieven. Ook de gemiddelde hoeveelheid cadmium (chocolade en zetmeel) en arseen (bewerkte graanproducten) halveerden.
Opvallendste case
Bij één van de proefpersonen, die voorheen "vrij ongezond leefde", waren de persoonlijke resultaten verbluffend. Van deze persoon steeg het mentaal welbevinden gevoelig. Dat bleek uit de gestandaardiseerde medische vragenlijst, die 57 punten beter scoorde na het experiment. Deze persoon verloor 2,4 kilogram vet (op een totaal gewichtsverlies van 3,4 kilogram). Uit een nuchtere insulinetest concluderen de journalisten dat het risico op de ontwikkeling van diabetes en hart- en vaatziekte in de maand daalde.
Naast hun feitelijke gezondheidsplaatje veranderde de visie op voedsel van de deelnemers. Ze gaven aan voedsel belangrijker te vinden, meer te waarderen en minder te verspillen. Het respect voor boeren en ambachtelijke voedselproducenten steeg. De meeste deelnemers gaven evenveel geld uit aan voeding als voor het experiment, hoewel wat ze kochten vaak duurder was. Ze kochten minder onderweg, gingen minder uit eten, gooiden minder weg en aten voedzamere producten. Door de aard van het experiment gingen ze tips en maaltijden uitwisselen. Eten werd een gemeenschappelijk, verbindend gebeuren, aldus de journalisten.
Het experiment vormt de komende weken de kapstok voor verschillende artikelen over ultrabewerkte voeding in het dossier Weet wat je eet. Initiatiefnemers Trui Engels, Lotte Philipsen en Eva Kestemont hopen hiermee het onderwerp te agenderen bij beleidsmakers, onderzoekers en industrie.
Dit artikel afdrukken
Het leidde tot een experiment. Tien journalisten van Knack en Knack Weekend besloten een maand lang alle voedingswaren uit een fabriek van hun menu te schrappen. Voor en na het experiment lieten ze zich medisch screenen. Een deel onder het toeziend oog van een arts die via bloed- en urinetesten de belangrijkste parameters in beeld bracht. De andere personen lieten zich medisch volgen door Leadlife, een gezondheidscentrum dat via het monitoren van heel wat data mensen begeleidt naar betere levensstijlkeuzes.
Basisspelregel
De journalisten hanteerden het internationaal gebruikte NOVA-systeem als leidraad voor de definitie van bewerkte voeding. Een sluitende definitie is namelijk moeilijk te vinden. Bovendien levert ook NOVA grijze zones op. De journalisten hanteerden als basisregel dat ze alles mochten eten en drinken zolang het zelf gemaakt was of met zekerheid bekend was dat het was klaargemaakt in omstandigheden die de thuiskeuken benadert. Het was geen afslankdieet; koekjes waren niet uit den boze. Zolang ze maar zelf gebakken waren. Bij olijfolie en koffie werd het al moeilijker, daar kozen ze voor de meest ambachtelijke optie.
De proefpersonen mochten nog steeds koekjes, taart en frisdrank consumeren en deden dat ookEr zijn kanttekeningen te plaatsen bij het experiment. Een maand is erg kort om veranderingen te bewerkstelligen in het lichaam en die te kunnen meten. Het aantal proefpersonen is beperkt.
Een wetenschappelijk onderzoek is het dan ook niet. Desondanks geeft het experiment enkele opmerkelijke resultaten, vindt Knack.
Verloren buikvet
Zo verloren alle proefpersonen gewicht. Gemiddeld lag het gewichtsverlies op 1,78 kg per persoon, het hoogste gewichtsverlies was 3,4 kg. Daarbij willen de initiatiefnemers benadrukken dat er nutritioneel niets moest veranderen. De proefpersonen mochten nog steeds koekjes, taart en frisdrank consumeren en deden dat ook. Voor de journalisten staat vast dat er iets is aan ultrabewerkt eten is dat ons dik maakt. Uit diepere analyses van Leadlife blijkt dat het verloren gewicht vooral buikvet betreft, de ongezondste vetvoorraad in ons lijf.
Bij alle proefpersonen daalde de hoeveelheid kwik significant, zelfs tot onder de te meten waardeZware metalen
Bij alle proefpersonen daalde de hoeveelheid kwik significant, zelfs tot onder de te meten waarde. Toch aten de proefpersonen niet plots minder of andere soorten vis. Vis wordt als boosdoener gezien voor de inname van teveel kwik. Een mogelijke verklaring zoeken de journalisten in de aanwezigheid van zware metalen in additieven. Ook de gemiddelde hoeveelheid cadmium (chocolade en zetmeel) en arseen (bewerkte graanproducten) halveerden.
Opvallendste case
Bij één van de proefpersonen, die voorheen "vrij ongezond leefde", waren de persoonlijke resultaten verbluffend. Van deze persoon steeg het mentaal welbevinden gevoelig. Dat bleek uit de gestandaardiseerde medische vragenlijst, die 57 punten beter scoorde na het experiment. Deze persoon verloor 2,4 kilogram vet (op een totaal gewichtsverlies van 3,4 kilogram). Uit een nuchtere insulinetest concluderen de journalisten dat het risico op de ontwikkeling van diabetes en hart- en vaatziekte in de maand daalde.
De meeste deelnemers gaven evenveel geld uit aan voeding als voor het experiment, hoewel wat ze kochten vaak duurder wasWaardering van voedsel
Naast hun feitelijke gezondheidsplaatje veranderde de visie op voedsel van de deelnemers. Ze gaven aan voedsel belangrijker te vinden, meer te waarderen en minder te verspillen. Het respect voor boeren en ambachtelijke voedselproducenten steeg. De meeste deelnemers gaven evenveel geld uit aan voeding als voor het experiment, hoewel wat ze kochten vaak duurder was. Ze kochten minder onderweg, gingen minder uit eten, gooiden minder weg en aten voedzamere producten. Door de aard van het experiment gingen ze tips en maaltijden uitwisselen. Eten werd een gemeenschappelijk, verbindend gebeuren, aldus de journalisten.
Het experiment vormt de komende weken de kapstok voor verschillende artikelen over ultrabewerkte voeding in het dossier Weet wat je eet. Initiatiefnemers Trui Engels, Lotte Philipsen en Eva Kestemont hopen hiermee het onderwerp te agenderen bij beleidsmakers, onderzoekers en industrie.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Om de een of andere reden heb ik over dit fraaie onderzoekje heen gelezen. Ik zie dus ook nu pas de opmerkingen over verminderde kwikniveaus. Men weet hier niet zo veel raad mee, en verwijst naar vis. Ik denk dat er iets anders speelt.
In 2013 publiceerde Medisch Dossier een artikel over de relatie kwik en glucose-fructosestroop. GFS. Bij een steekproef in de VS van producten die met GFS gezoet waren, was eenderde vervuild met kwik. GFS is een goedkope, industrieel gemaakte zoetstof die vooral in frisdrank en tussendoortjes te vinden is. Wereldwijd zijn er pakweg 50 fabrieken waar GFS gemaakt wordt, deels met behulp van natronloog uit de chloorindustrie. Het natronloog is in aanraking geweest met kwik als onderdeel van het productieproces. Veel fabrieken melden een onverklaard verlies aan kwik aan het eind van dit proces. Het is zeer wel denkbaar dat dit kwik in de GFS terecht gekomen is. De auteurs van het artikel schreven: "GFS bevat kwik en kan een grotere bron van dit zware metaal zijn dan vis." Persoonlijk koop ik al lang geen producten waarin GFS is gebruikt.
Gelet op het gewijzigde eetpatroon van de deelnemers aan dit experiment (geen processed foods) zou de oorzaak van de verminderde kwikbelasting wel eens aan verminderde GFS-inname kunnen liggen.
Frank #16 , In thee kunnen nog vaak teveel pesticiden, zware metalen, insecten en knaagdierharen zitten. (bron)
(thee - ook met suiker - ipv industriefris dus een win win situatie... en geen metabolische aantastingen én gezonde stofjes! (én geen plastic flesjes of blikjes overal)... breng de Cultuur terug!.... goedkoper en socialer, milieuvriendelijk... van jongs af aan aan te leren.... ook op school)
(ps ik vind goede thee - vele variaties - ook veel lekkerder... een boost gevend.... dan cola of Red Bull.... kwestie van ervaren/ ontwikkeling... al gun ik mezelf heel af en toe een cola als die op tafel staat... ontwikkeld sentiment ;)
@2:
De lever speelt een belangrijke rol bij het verwijderen van o.a. zware metalen (en vele andere schadelijke stofjes). En dan conjugering (wateroplosbaar maken om af te scheiden via nieren en huid... zweten niet verkeerd!... lichamelijke actie met name en ook sauna een aanrader). In dat proces kunnen vrije radicalen ontstaan, die weggevangen kunnen worden door anti-radicalen (er zijn tabellen over de ORAC waarde van diverse voeding).
In al deze processen spelen natuurlijke stofjes een essentiële rol in samenspel. Moeilijk te zeggen welke allemaal, Liponzuur (ALA) en glutathione zeker ook belangrijk.
Zeer wel mogelijk dus, dat het basisgehalte aan zware metalen in de voeding niet verschilt, maar dat het lichaam er beter mee om kan gaan (zelfs 'ondanks' vetafbraak). En als dat basisgehalte wel zou verschillen een fors aandachtspunt.
Ook niet vergeten mag worden dat als er andere metabolisch belastende stoffen in de fast food voeding/ drinken zitten (en die zitten er vaak ruim) de lever zwaarder belast wordt.
Ik vind zo'n experiment overtuigender dan de meeste zgn. wetenschappelijke onderzoeken. Sterker nog, ik denk dat het onzin is om dit niet-wetenschappelijk te noemen. Het was immers een gestructureerde manier om iets te proberen cq. onderzoeken en dat is het belangrijkste aspect van een wetenschappelijke aanpak. Alle bijkomende zaken die vaak gezien worden als essentie van wetenschappelijk onderzoek, zoals het aantal deelnemers of inzoomen op één aspect en overige factoren uitsluiten, is bijzaak en slechts een keuze van onderzoekers die samenhangt met het doel van onderzoek. Wetenschap is bovendien niet voorbehouden aan academici.
Een belangrijke reden dat ik dit mooier en overtuigender vind, is dat het door gewone mensen in hun dagelijkse leven werd uitgevoerd. Dat is nou precies de enige situatie die echt telt als je een interventie wilt toepassen in het echt. Onderzoek van bijv. Kevin Hall is het tegenovergestelde, het is een volkomen onnatuurlijke setting die nodig is om verstorende factoren uit te sluiten. Maar die verstorende factoren spelen nu eenmaal een rol in het echte leven, dus de vertaling van zijn onderzoeksresultaten naar het dagelijks leven is veel lastiger en het is denkbaar dat de effecten van de verstorende factoren groter zijn dan van die losse factor die Hall probeerde in isolatie te onderzoeken.
Deze journalisten hadden misschien verwachting (lees: placeboeffect), ze waren aangewezen op wat er lokaal verkrijgbaar was, ze gingen bewuster met voeding bezig, ze waren meer tijd kwijt, ze kregen meer sociale interactie, etc. Al die aspecten zijn, naast wat ze nu eigenlijk aten, óók van belang voor onze fysiologische respons (ze hebben bijv. invloed op ons immuun- en metabolische systeem) en werden dus meegenomen ipv uitgesloten. Fantastisch! Gingen wetenschappers maar vaker zo te werk ipv telkens weer reductionistisch te denken en te pogen er één factor uit te plukken, dan zouden we misschien wetenschappelijke inzichten krijgen waar de volksgezondheid écht mee verbeterd kan worden. Nog mooier zou zijn als mensen stoppen met het idee dat ze nooit zelf onderzoek zouden kunnen doen en veel meer mensen zelf gaan experimenteren zoals deze journalisten. Daarmee kan iedere mens in zijn of haar geheel unieke situatie ervaren wat een verandering teweegbrengt en dat is voor een individu belangrijker dan welke algemene wetenschappelijke conclusie dan ook. De impact van een miljoen n=1 experimenten is daardoor veel groter dan van welke goed opgezette n=miljoen studie dan ook.