Lees ook
In Museum Boerhaave werd gedurende 2 uur en een kwartier gesproken over de twee Vinkjes. Een uitgebreidere analyse en ongevraagde aanbevelingen volgen komende week.

Op de vraag welke rapportcijfers het groene en het blauwe Vinkje naast elkaar krijgen voor communicatieve helderheid, antwoordde directeur Gerda Feunekes van het Voedingscentrum 'een drie'. De aanwezigen stemden daar in meerderheid mee in. Daarmee lijkt de noodzaak tot een andere systeem van 'bevinken' onontkoombaar. Bart Kuppens van Unilever gaf aan het groene Vinkje op zichzelf een negen te willen geven. Met name aanwezigen uit de levensmiddelensector en wetenschap steunden die visie.

Transparantie
De Consumentenbond eiste bij monde van Henry Uitslag transparantie en een brede inbreng van alle stakeholders bij het ontwerp van een nieuw voedsellogo en gaf aan alleen vertrouwen te hebben in de Stichting Ik Kies Bewust als die transparant wordt gemaakt. Dat is nu niet het geval. De bestuurders van de Stichting Ik Kies Bewust konden zich in die eis vinden en gaven aan te begrijpen dat ze alleen dan het vertrouwen van de samenleving en stakeholders kunnen krijgen. Wel gaven zij aan dat keuzen voor welk systeem dan ook altijd ruimte voor kritiek zullen laten.

Breder en dieper vraagstuk
Gedurende de avond kwam naar voren dat vele verschillende vragen door elkaar lopen. Diëtist Greet van den Berg maakte duidelijk dat bezuinigingen op dieetzorg ertoe hebben geleid dat logo's meer en meer de plaats hebben overgenomen van de directe, op individuele mensen gerichte zorg en opvoeding. Daarmee maakte ze tevens duidelijk dat de ergernissen die bestaan over het Vinkje een afgeleide zijn van zowel een dieper als een breder zorgvraagstuk.

Rol overheid gewenst
Voorzitter Kees de Graaf van de wetenschappelijke commissie van Vinkje en commissielid pleitte voor een verplichtstelling van een voedselkeuzelogo voor alle voedingsmiddelen in Nederland. Gebeurt dat niet dan zal het systeem niet gaan werken omdat bijvoorbeeld een tomaat die geen vinkje heeft terwijl een zak chips die wel heeft, de intuïtieve notie die consumenten hebben van gezonde voeding kwalijk verwart. Op de vraag of de overheid de partij is die voor die verplichting moet zorgen antwoordde de zaal met een duidelijk 'ja'. Ook de aanwezige bedrijven bleken die mening nagenoeg unaniem toegedaan.

Op de vraag wat het ministerie van VWS met deze uitkomst van het debat ging doen, kwam een door de zaal als onbevredigend ontvangen antwoord van een aanwezige beleidsambtenaar. De overheid gaat onderzoek laten doen naar het best mogelijke voedselkeuzelogo. Door wie is nog onduidelijk. Ook bleek nog onduidelijk of de overheid dan een nieuwe private stichting het beheer van dat logo wil geven en of zij dan de gevraagde algemene verplichtstelling zal verordonneren. Tien jaar kritiek op Vinkje en zijn voorgangers maken duidelijk dat het gebrek van die algemene verplichting er mede voor heeft gezorgd dat het huidige logo communicatief uiterst verwarrend zo niet misleidend is. De overheid lijkt nog niet over dat vraagstuk te hebben nagedacht. Vinkje heeft bovendien de overheid tot op heden niet voorgesteld dat te doen.

Procesvragen
Uit het debat rest voorts een aantal vragen die met name te maken hebben met de inrichting van processen. Hoe richt de beheerder van het voedselkeuzelogo een transparant en participatief proces in dat niet verzandt in een Poolse landdag, maar leidt tot een effectieve keuze voor een systeem en daarbij behorende wetenschappelijke inzichten waarvan mensen zich niet vervreemd of uitgesloten voelen?

Fotocredits: Bart Kuppens (Unilever en Vinkje-bestuurder, l.), Henry Uitslag (Consumentenbond, m.), Dick Veerman (Foodlog, r.), Bas Uterwijk
Dit artikel afdrukken