Is het crisis of is het wat anders? Ik las vorige week 3 boeken. Allemaal net uit en allemaal over in en uit de put.

Gisteravond at ik tuinbonen en kwam ik al meteen in de problemen bij de toepassing van de theorie. Ik heb hulp nodig, want het is even wennen. Daarover beneden.

Ik las Albert Jacquard, sinds jaar en dag pleiter voor economische krimp in plaats van groei. De crisis deed Jacquard, inmiddels ver in de tachtig, zijn kans schoon zien en nog eens helder te maken dat het grote aftellen echt is begonnen. We tellen nl. verkeerd. Nu nog maakt zo'n 20% van de mensen op aarde 80% van de bodem- en aardschatten op. Straks willen we dat allemaal en hebben we dus 400% nodig. Da's leuk rekenen, alleen is het op bij 100%. Andere planeten geven nl. geen krediet. De kredietcrisis maakt volgens Jacquard eindelijk duidelijk dat de economie uit was op die 300% lucht. Nep dus. Vandaar dat de ballon klapte. Nu hoopt hij dat zijn levenslange boodschap wel aankomt. Er is een grens aan ongebreidelde hebzucht. Beetje inschikken dus, misschien lukt het nu eindelijk - aldus Jacquard.

Ik las ook Arnold Heertje - verschillende generaties Nederlanders leerden economie uit zijn 'Kern van de Economie' - over Echte Economie. Ook Heertje laat zien dat we niet goed rekenen. We vertalen alles in geld, maar zijn vergeten de dingen die we belangrijk vinden mee te tellen. Behoud van natuur, de ontwikkeling van cultuur en beschaving, het vergroten van dier- en menswelzijn en leefbaarheid zijn niet zomaar in financiele winst- en verliescalculaties om te zetten. Toch vinden we ze belangrijk en zien we, na de zomer van 2008 en zijn gebarsten bankenbubbel, die andere waarden opeens veel scherper. Die waarden zetten de rem op de gang naar die 400%. Ze leggen de basis voor een kwalitatievere economie, die heel andere vormen van vooruitgang kan bieden. Geen bubbels, geen virtueel rekenwerk, maar rekenwerk dat verankerd is in de echte waarde van de aarde. Waar Jacquard zwart kijkt, kijkt Heertje even scherp, maar eindigt hij positief. Er is werk aan de echte economische winkel. Dan kan er iets prachtigs gebeuren: we hebben niet veel meer aardes nodig, maar gaan ons realiseren dat de aarde steeds meer waard wordt als we er beter mee omgaan.Het derde boek is een praktijkboek over crisiskoken. Culinair journalist en schrijver Jean Pierre Coffe, een soort Franse kruising tussen Nick Trachet als open minded culi en Wouter Klootwijk als ontdekker van het onvermoede nieuws in ons dagelijks eten, schreef een boek met 350 crisisrecepten. Hoe kun je voor € 2,13 per dag per persoon eten? Coffe laat het zien voor een gezin van vier. Koop alleen seizoensspul, dat is veel goedkoper. Maak alles zelf. Maak al je k-en-k zelf door over te houden en ineens voor meerdere keren iets te maken - nee, je hoeft niet iedere dag in de keuken te staan als je je hersens gebruikt. Maak van restjes weer gerechten. De echte fricadelle herleeft. De crostini. Broodsoep. Groentenquiches. 350 pagina's lang genot. Een aantal recepten kan zo op de kaart van een restaurant. Fluitje van een cent dus. Het wekt begeert op. Je kunt dus zelfs thuismaak meenemen naar je baas voor tussen de middag. Daar is het eten toch niet lekker.
Coffe verwerkt alles. Groentenafsnijsels gaan in de taart of groentensoep. Zelfs het loof van de radijsjes gaat daarin. De vuilnisbak blijft leeg. Coffe maakt er de waarde van die Heertje bedoelt. En het is nog leuk ook.

Gisteravond aten we - het seizoen is weer begonnen - tuinbonen. Elfhonderd gram zorgde voor een dikke 200 ons netto dubbelgedopte tuinbonen. Help! Wat doe ik (1) met die berg peulen en (2) met die boontjesschillen die na de eerste kook van het uiteindelijk te eten boontje overblijven? Ik wil ze eraf, wat niks is zo lekker als een dubbelgedopte tuinboon. Coffe is er ook heel beslist over: we laten ons het 'plaisir de manger' niet afpakken. Integendeel. Ook dat is waardecreatie in de zin van Heertje.
Dit artikel afdrukken