Waar ligt de grens tussen dierenwelzijn in het belang van het dier en ons schuldgevoel? Het dooierzakje van het kippenkuiken zorgt voor een boeiend dilemma. Albert Heijn blijkt niet bang voor een keuze die tegen de natuur en van God gegeven biologie ingaat.
In een kort bericht meldt Boerderij vandaag iets bijzonders. Albert Heijn stapt over op 'vroeg gevoede kippen'.
De tekst van het bericht luidt: Voor scharrelkippen met één ster van het Beter Leven keurmerk is Albert Heijn overgestapt naar early feeding voor kuikens.
Doel is op de langere termijn met alle kipsoorten over te gaan naar early feeding, waarbij kuikens direct na uitkomst toegang hebben tot voer en water. Dat kan nog niet direct, omdat het aanbod van deze kuikens nog niet groot genoeg is, aldus AH.
Mogelijk herinneren Foodloglezers zich de term dooierzakje. Om het linkje onder het woord kort samen te vatten: kippenkuikens zijn van nature uitgerust met een mechanisme dat hen in staat stelt een aantal dagen zonder voedsel te kunnen. Dat heeft de natuur zo bedacht omdat niet alle eieren van het moederdier tegelijk uitkomen. In de moderne broederij wordt van die eigenschap gebruik gemaakt. Daar kwam ooit protest tegen, want het zou niet goed zijn voor het dier.
Mocht dat laatste zo zijn, dan moeten we constateren dat de natuur slecht met haar kinderen omgaat. Ik wil er geen oordeel over vellen. Dat is immers een kwestie van gevoel. Wel weet ik dat het in de intensieve kippenhouderij beter uitkomt om het kuikentje meteen te laten eten. Het is dus eigenlijk wel grappig: een beter kippenleven is tevens intensiever. Early feeding werd ooit ontwikkeld voor de beste megaplofkippenhouderij ter wereld waar in Nederland veel bezwaar tegen was. Albert Heijn stopt het nu in zijn 1-ster kip. Wakker Dier en de Dierenbescherming zijn voor. Relax dus, want je kunt zulk kippenvlees rustig kopen.
Mijn gedachten gaan echter verder. Zou de biologische kip met overbodig dooierzakje straks volgen? Zo'n dier ligt met zijn maar liefst drie sterren dichter bij de natuur. Het zou dan ook onlogisch zijn.
Qua welzijn en natuurlijkheid staat de consument voor steeds ingewikkelder keuzen. Albert Heijn heeft besloten het van de Natuur of - zo je van een andere kerk bent - God gegeven dooierzakje weg te jorissen. Zo zou Geenstijl het noemen als ze daar wisten waar het precies over gaat.
Dit artikel afdrukken
De tekst van het bericht luidt: Voor scharrelkippen met één ster van het Beter Leven keurmerk is Albert Heijn overgestapt naar early feeding voor kuikens.
Doel is op de langere termijn met alle kipsoorten over te gaan naar early feeding, waarbij kuikens direct na uitkomst toegang hebben tot voer en water. Dat kan nog niet direct, omdat het aanbod van deze kuikens nog niet groot genoeg is, aldus AH.
Mogelijk herinneren Foodloglezers zich de term dooierzakje. Om het linkje onder het woord kort samen te vatten: kippenkuikens zijn van nature uitgerust met een mechanisme dat hen in staat stelt een aantal dagen zonder voedsel te kunnen. Dat heeft de natuur zo bedacht omdat niet alle eieren van het moederdier tegelijk uitkomen. In de moderne broederij wordt van die eigenschap gebruik gemaakt. Daar kwam ooit protest tegen, want het zou niet goed zijn voor het dier.
Mocht dat laatste zo zijn, dan moeten we constateren dat de natuur slecht met haar kinderen omgaat. Ik wil er geen oordeel over vellen. Dat is immers een kwestie van gevoel. Wel weet ik dat het in de intensieve kippenhouderij beter uitkomt om het kuikentje meteen te laten eten. Het is dus eigenlijk wel grappig: een beter kippenleven is tevens intensiever. Early feeding werd ooit ontwikkeld voor de beste megaplofkippenhouderij ter wereld waar in Nederland veel bezwaar tegen was. Albert Heijn stopt het nu in zijn 1-ster kip. Wakker Dier en de Dierenbescherming zijn voor. Relax dus, want je kunt zulk kippenvlees rustig kopen.
Mijn gedachten gaan echter verder. Zou de biologische kip met overbodig dooierzakje straks volgen? Zo'n dier ligt met zijn maar liefst drie sterren dichter bij de natuur. Het zou dan ook onlogisch zijn.
Qua welzijn en natuurlijkheid staat de consument voor steeds ingewikkelder keuzen. Albert Heijn heeft besloten het van de Natuur of - zo je van een andere kerk bent - God gegeven dooierzakje weg te jorissen. Zo zou Geenstijl het noemen als ze daar wisten waar het precies over gaat.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wie er nader induikt, ontdekt een interessante zaak. In september 2016 moest staatssecretaris Van Dam de Kamer antwoorden op vragen van de PvdA over het onthouden van voer en water in de eerste 72 uur van een kuikenleven.
Wie de antwoorden van Van Dam vergelijkt met de basale en plausibele dierfysiologie die Meijerhof daartegenover stelt, ziet hoe politiek wetenschap is geworden.
De WUR moet onderzoek doen naar het functie van het dooierzakje en het kwaad van het onthouden van voer en water. De functie is biologisch helemaal bekend. Het kwaad is ook bekend in termen van uitval. Wat niet bekend is, is het verschil in uitval tussen wel voer en water + meer ruimte en geen voer en water, maar wel meer ruimte bij het uitkomen. Van dat onderzoek rept het Kamerstuk niet. De opdracht aan de wetenschap dus ook niet.
Als er nu ook maar iets een zinvolle hypothese is, dan is het deze: meer ruimte bij het uitkomen, voorkomt uitval bij jonge kuikens voor de plofhouderij. Dat is een duidelijke en harde proxy bij het vaststellen van welzijn.
Op de achtergrond spelen onbenoemde belangen:
1. broederijen zullen dit niet willen, omdat ze hun functie verliezen (uitbroeden gebeurt dan voortaan bij de mester)
2. stallenbouwers zijn voor dit onderzoek, maar koppelen het aan welzijnsargumenten die daarom weer meteen met de beschikbaarheid van voer en water worden verknoopt (zoals in het stukje tekst van Van Dam zichtbaar wordt, is dat daarom de kern van het onderwerp geworden)
3. daardoor krijgen de sterrenkippen dit systeem en wordt een grote groep kippen (ploffers, 99% van de markt waarvoor de internationaal georiënteerde WUR iets zou kunnen betekenen) een welzijnsverbetering onthouden. Het is onderzoek dat niet gedaan wordt.
Dit hele verhaal is een mooie illustratie van het politieke en belangenaspect in wetenschappelijk onderzoek, het onderwerp waar de KNAW zich zo treurig in blijkt te vergissen.
NB: laat duidelijk zijn: er is niets mis met een beetje eten en water voor kuikentjes. Het kost alleen wat meer en lijkt minder effectief dan het zorgen voor ruimte bij het uitkomen van eieren. Daarom is onderzoek nodig naar de winst die dat oplevert. Dan gaan bedrijven daar hun munten op zetten en profiteren meer kippen daarvan.
Marcel, ik heb zojuist met Ron Meijerhof gesproken.
In korte punten zijn verhaal:
1. het dooierzakje bevat bouw- en beschermende stoffen voor het nog piepjonge kuiken
2. het kuiken heeft de warmte van moeder nodig en is geen nestvlieder in die zin dat het zelf kan fourageren (veel en ver weg van het moeder dier is te gevaarlijk en onnatuurlijk); het voedt zich wel degelijk vanuit het dooierzakje
3. de onderzoeken laten zien dat een kuiken dat in een ruimere omgeving uitkomt net een beetje robuuster is
4. ze laten niet zien of dat komt door de ruimte of het voer + water
5. het is zeer wel voorstelbaar dat het verruilen van de drukke broedkast met hoog CO2 de uitval iets verhoogt
6. nooit is onderzocht of een ruimere hatching ruimte niet dezelfde voordelen zou hebben
7. te verwachten valt dat de voordelen groter zijn voor plofkip, dan voor sterren- en biologische kippen (= sterkere rassen die theoretisch gemakkelijker recupereren van de druk van de krappe broedmachine).
Dat leidt tot de volgende punten:
1. Early Feeding is mogelijk vooral 'more spacious hatching'
2. de voordelen daarvan voor de diergezondheid zouden moeten worden toegepast bij plofkippen
3. de kosten daarvan zijn hoger, zodat dat vooral in heel grootschalige houderijen zal worden toegepast. Als de 'more spacious hatching' voordelen zijn aangetoond en bovendien insleeprisico's (denk aan vogelgriep en andere risico's) kunnen worden verkleind, zullen ze het eerst worden toegepast in zeer grootschalige houderijen (denk aan MHP in Oekraïne en jouw eigen wat kleinere, maar voor Nederlandse begrippen grote stallen)
4. of het kuiken er een hoger welzijn door ervaart is niet vast te stellen, wel dat het een licht voordeel heeft in zijn latere ontwikkeling (mogelijk dus niet door 'early feeding', maar - waarschijnlijker, vanuit basale fysiologische kennis - door 'more spacious hatching')
5. de trager groeiende rassen (zoals de AH-kip, sterrenkippen en biologische en Label Rouge kippen) hebben er minder voordeel van dan plofkippen.
Kortom: er is vooral een argument voor meer ruimte bij het uitkomen van plofkipeieren. Als dat eenmaal financieel is doorgerekend op basis van goed uitgevoerd onderzoek, is te verwachten dat bedrijven als MHP het als eerste zullen doorvoeren.
En laat het dus voor iedereen duidelijk zijn: de eerste die in Nederland dit systeem wilde toepassen is Marcel Kuipers in zijn stal (die wordt dwarsgezeten omdat het een 'maximegaplofkippenstal' zou zijn).
En laat ook dit duidelijk zijn: 'early feeding' klinkt plezierig en geeft de kip marketingwise een edge. 'More spacious hatching' lijkt echter correcter, maar weer van minder belang voor het rastype waar het op wordt toegepast. 'Early feeding' dreigt dus een loos begrip te worden.
Omdat er eigenlijk geen echte feiten zijn, is de werkelijkheid altijd weer heel verrassend.
Marcel, dank voor jouw reactie! Want - voor wie het niet weet - juist voor jouw stal is 'early feeding' ontwikkeld. En ja welzeker: om een zo robuust mogelijke bofkip (zoals jij m het liever noemt) te ontwikkelen. Jij was je tijd altijd al ver vooruit en dus ook op dit gebied. Het is wat mij betreft dan ook een uitstekende innovatie om antibioticagebruik terug te dringen en zelfs de groei als eerder te starten
Het gebeurde alleen niet omdat je er een nieuw stalsysteem voor nodig hebt.
Nestvlieders, zeg je. Ron Meijerhof, een man die van kuikens en broederijen zijn vak heeft gemaakt, vertelde me dat een kuiken als embryo 'poikilotherm' is (koudbloedig, zeggen we in gewoon Nederlands) en daar nog even last van heeft als het kuikentje uit het ei is geworden. Dat ondersteunt je verhaal niet. Kuikens hebben een reservevoorraad waar ze in de natuur zowel in de eerste dagen hun weerstand mee opbouwen als mee kunnen overleven, leerde ik van Meijerhof
Ik ga m eens bellen. Je hoort nader.
@Dick Helaas heb je het niet goed begrepen. Het dooierzakje is een pakketje met weerstand. Dit dooierrest bevat antistoffen (immuunglobulines) van de moederkip tegen ziekteverwekkers. Een kuikens gebruikt de dooier zoals een kalf biestmelk nodig heeft om gezond en sterk te worden. Uit de dooier neemt het kuiken de antistoffen op in de bloedbaan. Het kuiken kan indien er geen voer en water wordt verstrekt ook gebruik maken van de energie in de dooierrest. Dat is jammer omdat hiermee de immuunglobulines worden ‘opgegeten’. Kuikens zijn nestvlieders, ook in de natuur gaan ze direct na de geboorte op pad om te scharrelen en eten. Het uitbroeden in de stal is bedacht om gezondere robuustere kuikens te krijgen die geen antibiotica nodig hebben. Dat blijkt nu in de pratijk erg succesvol.
Dat is het interessante: Het onderscheid tussen het natuurlijke en het niet-natuurlijke bestaat alleen in de hoofden van de mens. (En daarmee is dat gecreëerde onderscheid ook meteen iets natuurlijks, want het is geconstrueerd door het natuuurlijke wezen de mens, maar nu worden we wel heel meta-filosofisch).
De natuur 'ís'. het is niet zo dat de natuur op een bepaalde manier 'hoort'. Tenminste, zo kijk ik er naar.
Er is in de werkelijkheid geen onderscheid. Een boom is (noemen we) een boom, omgekapt of niet. En een koe is een koe, gekruisd, in de wei of in de stal. Ongeacht of die koe weet of die een koe is... in de wei of in de stal.