Wat is duurzaam watergebruik? Duurzaam water moet je in context zien

Wie langs de groente- en fruitafdeling in een willekeurige supermarkt loopt, vindt het hele jaar door verse producten vanuit alle delen van de wereld. Groente en fruit worden geteeld op de plekken waar de omstandigheden het gunstigst zijn. Vanuit daar worden ze naar Nederland verscheept. Onze kasgeteelde tomaten komen uit Nederland, maar we telen ze bij Agro Care ook in hightech kassen in Frankrijk, Tunesië en Marokko.

Eigen omstandigheden
Met de toenemende aandacht voor milieueffecten en klimaatverandering worden er terecht vragen gesteld over duurzame en verantwoorde landbouw. Verantwoord watergebruik is slechts één aspect daarvan. We zoeken voortdurend naar manieren om nog zuiniger en duurzamer te telen, waarbij we energie en water zo efficiënt mogelijk inzetten om gezonde voeding in onze kassen te produceren. Elke teeltlocatie heeft zijn eigen uitdagingen en specifieke omstandigheden, waardoor de milieueffecten per locatie verschillen. Zo maakt het uit wat de natuurlijke temperatuur is, hoeveel zonuren er zijn, of er voldoende water aanwezig is en wat de afstand tot Nederland is.

Eigenlijk is er geen perfecte locatie als het gaat om duurzaamheid. Op een plek waar veel water beschikbaar is,

Eigenlijk is er geen perfecte locatie als het gaat om duurzaamheid

is het vaak koeler of zijn er minder zonuren. In regio's waar meer zon en warmte is, is de afstand tot Nederland vaak weer groter. Naast de ecologische aspecten spelen ook sociale factoren een rol in het beoordelen van de duurzaamheid van een gewas. In ons geval gaat het om tomatenteelt. Draagt de productie bij aan het versterken van de sociaal- economische omstandigheden in een regio of vergroot het de sociale druk?

Laten we inzoomen op een belangrijk onderdeel van verantwoorde productie, namelijk de vraag die centraal staat in deze serie: wat is duurzaam watergebruik? Om deze vraag te kunnen beantwoorden zijn drie deelvragen relevant: waarvoor wordt het water gebruikt, wat is de herkomst van het water en hoe wordt het water gebruikt?

Watergebruik voor gezonde voeding en werkgelegenheid
De eerste vraag, waarvoor het water wordt gebruikt, is relatief eenvoudig te beantwoorden: we gebruiken het voor de productie van gezonde tomaten. Daarbij zorgen we ervoor dat deze productie niet verspild wordt. Ook de tomaten die niet geschikt zijn voor verkoop krijgen een nuttige bestemming in smaakvolle en gezonde producten. Daarnaast draagt de productie ook op andere manieren bij. We creëren werkgelegenheid, vooral op onze locatie in Tunesië, waar we telen met Fairtrade-certificering. In een regio met hoge werkloosheid bieden we niet alleen werk, maar ondersteunen we ook de lokale bevolking. Het water wordt dus niet alleen gebruikt voor tomaten, maar ook voor de ontwikkeling van lokale gemeenschappen.

Herkomst van water uit zee
De tweede vraag betreft de herkomst van het water. Regent het vaak genoeg of is er toegang tot een rivier of meer? In Nederland vangen we het hele jaar door voldoende regenwater op, dat we opslaan in silo’s en ondergrondse reservoirs. Dit water gebruiken we in de kassen.

Wanneer deze natuurlijke bronnen niet toereikend zijn, kunnen onconventionele bronnen zoals brak grondwater, afvalwater of zelfs zeewater worden gebruikt. Dat laatste is wat we in Tunesië gebruiken. Op deze manier gebruiken we water voor een verantwoord doel zonder de lokale watervoorziening te belasten. Dit is voor ons een belangrijk aspect van duurzaam watergebruik. Op onze locatie, waar waterschaarste een risico vormt, voldoen we aan het SPRING-certificaat. Hiermee laten we zien dat we de waterrisico's goed in kaart hebben en voortdurend werken aan duurzaam waterbeheer.

Geen druppel water gaat verloren en bovendien hebben we zo een minimale hoeveelheid water nodig om te telen

Hergebruik in gesloten systeem
Tot slot draait het om de manier waarop het water gebruikt wordt. Hoe voorkomen we verspilling, hoe beperken we het watergebruik en hoe zorgen we ervoor dat er geen watervervuiling plaatsvindt? De Nederlandse tuinbouwsector heeft op dit vlak veel te bieden. We vangen regenwater op en slaan het op in grote silo’s. Via druppelirrigatie wordt het water vervolgens precies daar gebracht waar het nodig is. Dankzij de teelt op substraat en het recyclen van afvoerwater, blijft het water in een gesloten systeem en worden zowel water als voedingsstoffen hergebruikt. Geen druppel gaat verloren en bovendien hebben we zo een minimale hoeveelheid water nodig om te telen.