Zaterdag trok een kort maar hevig onweer over de Bourgogne. Het gebied werd van Beaune tot Santenay - met daartussen onder meer Puligny-Montrachte en Meursault - getroffen, voor het derde jaar op een rij. Het dorp Volnay werd zelfs voor de zesde keer in twaalf jaar getroffen. En niet onverwacht. De wijnboeren van de prestigieuze en dure Pommard- en Volnay-wijnen hadden zich daarom, na de dramatische hagelschade van voorgaande jaren, gewapend met zilverjodidekanonnen, die de omvang van de hagelstenen met de helft zouden moeten verminderen. Ondanks het gebruik van de kanonnen is de schade in sommige wijngaarden tussen de 50 en 90%, zegt de president van het Pommard-syndicaat, Jean-Louis Moissenet, in Le Figaro. Het
FD laat een foto zien van hagelstenen als golfballen zo groot.
De wijnboeren klagen. Slechts tweederde van de schade is verzekerd, de rest komt voor hun eigen rekening. Getroffen boeren lopen dan ook flink in inkomsten terug en verwachten dat de bank hen niet meer zal financieren. Dat zal ertoe leiden dat de nodige bedrijven te koop komen te staan.
Dick, dat is even weer te kort door de bocht. Maar paar keer recht omhoog schieten is nooit raak. Als je als streek het als collectief aanpakt en gebruik maakt van hightech radarsystemen die de komende hagelbuienvorming beter in beeld brengen, kun je wellicht wat bereiken. Ik heb ergens nog een Duitstalige publicatie liggen van een internationaal congres van regionale verenigingen die met een Verein per streek "hagelvliegers" in dienst hebben. Met wat googlen op hagelflieger haal je ook wat info boven water. Bij hagelwaarschuwingen gaan ze met vliegtuig omhoog om in de hagelbuien die zich ontwikkelen zilverjodide in te brengen. Conclusie is wel dat 100% effect er vaak niet in zit maar alles wat minder is, is meegenomen. Verloop van hagelbuien is ook nooit goed te voorspellen dus verrassingen zijn altijd mogelijk.
Verder zit er ook een psychologisch effect aan. Hagel heeft op fruittelers en wijnbouwers met hun ene oogst per jaar een enorm financieel effect met grote stressvolle gevolgen voor familiebedrijven. De menselijke natuur is dan dat je alles wat in je mogelijkheden ligt graag wilt aanpakken om het te voorkomen of de gevolgen ervan op te vangen. Dat maakt deze groep deels een dankbare groep voor verkopers van kanonnen en zo want die spelen graag in op de angstgevoelens bij telers. Ook al helpt het niet of nauwelijks je hebt wel iets aan preventie gedaan. Bij hagelverzekeringsadviezen ga ik ook niet altijd uit van een economische afweging. Als je als teler heel veel rust krijgt bij een verzekerd gevoel moet je dat gewoon doen. En een uitkering van een hagelverzekering helpt niet bij het voorkomen maar het zijn wel keiharde euro's die welkom zijn als de oogst helemaal verloren is.
Wouter, dan betekent dat toch - om met Máxima te spreken - dat die wijnboeren gewoon een beetje dom waren om te denken dat het kon werken met zulk luchtafweer vanaf de grond boven hun - in de Bourgogne - piepkleine perceeltjes?
Ik ben geen meteoroloog maar hagelbuien "ontstaan" nooit recht boven het fruitperceel. Met zowel zilverjodide als luchtdrukkanonnen wil je ingrijpen op het vormen van hagel en schiet je niet reeds gevormde hagelstenen kapot. Het is een best ingewikkeld proces maar komt er in kort op neer dat hagelstenen die op je gewas vallen vaak kilometers eerder al ontstaan zijn. Dat maakt het tegengaan van hagelbuien een stuk lastiger.
De beschrijving van het 'anti-hagelapparaat' in Le Figaro: "des générateurs à iodure d'argent". Zilverjodide-generatoren dus, die dankzij een schoorsteen en gecomprimeerde lucht een cocktail met zilverjodide de lucht in schieten, die tussen de 1 tot 3 km hoog komt. Daar creëert de cocktail een 'wolkenzone' die de hagelbui onschadelijk maakt of de grootte van de hagelstenen beperkt, is de uitleg van de krant. Dat klinkt als een combinatie van mogelijke beschermingsmaatregelen.
Het was de eerste keer dat de antihagelkanonnen ingezet werden, dus misschien waren het er niet genoeg, kwam het zilverjodide niet hoog genoeg of speelden er nog andere factoren een rol en was het zonder de kanonnen nog veel erger geweest, zegt een gedupeerde wijnbouwer aan het eind van het bronartikel.
Meeste hagelkanonnen werken niet met zilverjodide maar door luchtdrukveranderingen. Dit kan het bericht wat verwarrend maken. Meer achtergronden over de werking van zilverjodide en zo kun je na lezen op: http://users.telenet.be/kareldewaele/hagelkanon/deel2.html