In de EU wordt jaarlijks 700.000 ton separatorvlees geproduceerd. Het zijn de resten spierweefsel, vet en bindweefsel die onder hoge druk van de botten van kippen en varkens 'geschraapt' worden. Separatorvlees is veel goedkoper dan echt vlees en kan daarom uitstekend als 'vulling' dienen in bijvoorbeeld vleeswaren. Zoals gezegd, het is niet verboden. Maar in Duitsland moet het gebruik ervan wel op de verpakking en ook op het etiket staan. De afgelopen 40 jaar was het niet mogelijk het gebruik van separatorvlees aan te tonen - daarover zo meer - en dus blijken producenten zich aan die verplichte vermelding te onttrekken.

9 van de 30
Der Spiegel deed het onderzoek samen met de voormalige meesterslager Franz Voll. Hij bedacht, in samenwerking met onderzoekers van de Hochschule Bremerhaven, dat het mogelijk zou moeten zijn een specifiek eiwit uit de tussenwervelschijven van kip te isoleren en aan de hand daarvan de aanwezigheid van separatorvlees aan te tonen in supermarktvleeswaren.

Zo gezegd, zo gedaan. In de door Voll zelf gemaakte kipvleeswaren, waar hij respectievelijk 5, 10 en 20% separatorvlees in verwerkte, was het collageeneiwit Type II Alpha 1 onmiskenbaar aanwezig. Maar in 9 van de 30 voor de test gekochte vleeswaren óók. En daar stond niets van op het etiket.

Consumentenorganisaties - lees: foodwatch - in de hoogste boom. Want dat is consumentenbedrog. En mogelijk, als het met opzet is verzwegen, zelfs strafrechtelijk aan te pakken. Desgevraagd willen de betrokken vleeswarenfabrikanten (5 van de 9 'positief bevonden producten' waren afkomstig van een onderneming van het Tönnies-concern, 2 van Franz Wiltmann en telkens 1 van Wiesenhof en Mecklenburger Landpute) zich niet uitlaten over het onderzoek. Schriftelijk ontkennen ze het verwerken van separatorvlees. Volgens Wiesenhof is de experimentele methode van Voll en Bremerhaven niet exclusief, en komen collagenen ook voor in pezen. Dat mag wel zo wezen, aldus Voll, maar niet het specifieke collageeneiwit Type II Alpha 1.

Matthias Denker van het Landesamt für Lebensmittelsicherheit (de warenautoriteit van de deelstaat) ziet een mooie toekomst weggelegd voor de nieuwe methode. "Zoals altijd, is het een soort haasje-over in de voedselcontrole. [Voedselproducenten] zijn niet allemaal slecht of zwarte schapen. Maar zolang het niet opvalt, doen ze toch wat niet mag. Als we bewijs kunnen leveren, dan zullen deze dingen misschien heel snel verdwijnen."

Consumenten die bang zijn voor separatorvlees (een duurzaam product, want het vermijdt voedselverspilling), kunnen volgens Der Spiegel een paar dingen doen: ga naar een slager die zelf zijn vleeswaren maakt, vermijd boterhamworst en mortadella uit de supermarkt en kies liever voor vleeswaren als casselerrib, fricandeau of kipfilet.



Dit artikel afdrukken