Drinken, eten en plastic van je plasje in de ruimte

Het geheim zit in Yarrowia lipolytica, een giststam. Recent presenteerden onderzoekers van Clemson University wat ze daarmee in de ruimte denken te kunnen tijdens het jaarcongres van de American Chemical Society (ACS).

’Vette hap’
De Yarrowia lipolytica is een neefje van de bakkersgist en komt van nature voor in kaas. De gist kan van stikstof en koolstof, vetzuren maken. De stikstof in de ureum van de urine van ruimtereizigers blijkt daarvoor geschikt. De onderzoekers voegden blauwalg-DNA aan de gist toe, waardoor die extra omega-3-vetzuren ging produceren. De gist slaagt er nog niet om koolstof uit urine te halen. Het liefste zouden de onderzoekers daarvoor CO₂ (kooldioxide) uit adem laten gebruiken. Omdat dat nog niet kan, zien de onderzoekers voorlopig de toevoeging van blauwalgen als oplossing. Zij maken van de CO₂ suiker waar de gist wel mee aan de slag gaat.

Plastic uit gist
Met een andere giststam van de Yarrowia lipolytica proberen dezelfde onderzoekers momenteel ook polyester te maken. Polyester, plastic dus, bestaat voornamelijk uit koolstof en waterstof. De gist is goed in het aan elkaar koppelen van koolstofatomen. Door die ketens (of monomeren) weer aan elkaar te koppelen, kunnen verschillende plastic polymeren ontstaan. Daarmee kan een 3D-printer weer plastic onderdelen produceren. Probleem is nog wel dat de gist maar voor een klein deel uit 'plastic' bestaat. Voorlopig heb je nog een duizend-litertank gist nodig om één wasknijper te maken. Ook is het nog de vraag of de gist gewichtloosheid, lage luchtdruk en hoge straling verdraagt. Niettemin zitten we op een spoor om ook op plekken in het heelal waar geen water en voedsel zijn, toch uit ons eigen lichaamsafval weer nuttige voeding en gebruiksvoorwerpen te maken.