Experts zijn er nog steeds niet over uit hoe ernstig en langdurig de economische schade zal zijn. En of de pandemie de dringend noodzakelijke maatregelen op het gebied van klimaatverandering, toenemende ongelijkheid en duurzame ontwikkeling wel of niet zal stimuleren. Wel zijn we het er allemaal over eens dat wat eerder ‘normaal’ was, er in de toekomst anders uit zal zien.

De pandemie heeft blootgelegd hoe afhankelijk we zijn van wat er in andere delen van de wereld gebeurt voor het maken van producten die wij dagelijks gebruiken. Nu veel bedrijven klaar zijn voor de heropstart na de crisis, kunnen innovaties in duurzaamheidscertificering helpen bij het opbouwen van veerkrachtigere toeleveringsketens.

Maar hoe?

Wel zijn we het er allemaal over eens dat wat eerder ‘normaal’ was, er in de toekomst anders uit zal zien
1. Continu meten en verbeteren om boeren en bedrijven te helpen risico’s te beperken en veerkracht te ontwikkelen.
Afgelopen mei hebben CEO’s van 155 internationale merken, waaronder Mars, Nestlé en Unilever, toegezegd te investeren in de bevordering van herstel en veerkracht voor een systemische sociaaleconomische transformatie. De ernstige economische gevolgen van COVID-19 hebben de publieke opinie en de voorkeur van de consument voor verantwoord ondernemen versterkt. Reeds in het afgelopen decennium heeft een recordaantal bedrijven erkend dat commerciële levensvatbaarheid op lange termijn niet mogelijk is zonder sociale en ecologische duurzaamheid. Veel bedrijven hebben zich gewend tot duurzaamheidscertificering als een effectieve manier om veerkrachtige toeleveringsketens op te bouwen en hun levensvatbaarheid op de lange termijn zeker te stellen.

Onafhankelijk onderzoek toont aan dat certificering een positief effect heeft op het milieu, de maatschappij en de economie. Betrouwbare certificatiesystemen van derden stellen bedrijven in staat om hun betrokkenheid bij het tegengaan van ontbossing aan te tonen, natuurlijke hulpbronnen te beschermen en bij te dragen aan een leefbaar inkomen voor producenten, boeren en werkers over de hele wereld. Deze voordelen verklaren waarom de gecertificeerde productie in 2017 goed was voor 16 procent van het totale areaal voor de productie van thee en bijna een kwart van de wereldwijde cacao- en koffieproductiegebieden.

Duurzaamheidscertificering moet meer gericht zijn op het ondersteunen van boeren en bedrijven bij het identificeren en beperken van contextspecifieke duurzaamheidsrisico’s
Recente innovaties in duurzaamheidscertificering liggen in lijn met de uitdaging die de CEO’s ons hebben gesteld om “een betere toekomst uit te denken die gebaseerd is op doortastende klimaatmaat-actie”. Geloofwaardige certificering gaat bijvoorbeeld verder dan simpele voldoende/onvoldoende-criteria en legt meer nadruk op het meten van continue verbetering. Voor het vergroten van impact, moet duurzaamheidscertificering meer gericht zijn op het ondersteunen van boeren en bedrijven bij het identificeren en beperken van contextspecifieke duurzaamheidsrisico’s, het bereiken van betere prestaties en het ontwikkelen van veerkracht. Duurzaamheid is geen eindpunt – het is een reis. Duurzaamheidscertificering moet de sleutel worden die hele toeleveringsketens ondersteunt en begeleidt tijdens dat traject.

2. Transparant en verantwoordelijk zijn: wat je ziet is wat je krijgt
Coronagerelateerde verstoringen in wereldwijde toeleveringsketens hebben de aandacht gevestigd op de voorkeur van consumenten en bedrijven om te weten waar hun producten vandaan komen. In een recent artikel in The Economist wordt gewezen op de noodzaak om mondiale voedselsystemen transparanter, verantwoordelijker en beter traceerbaar te maken, zodat ziekten minder snel onopgemerkt van dier naar mens springen. Het artikel refereert naar certificering en kwaliteitsnormen als belangrijke middelen om dit te bereiken.

Data-gestuurde risicoanalyses en -verbeteringen zijn van essentieel belang voor het opbouwen van veerkrachtigere en duurzamere bevoorradingsketens
Certificeringssystemen ontwikkelen een steeds bredere en innovatievere set van hulpmiddelen en methoden die producenten, consumenten en bedrijven in staat stellen om landbouwproducten te traceren, van boer tot bord. Traceerbaarheidssystemen worden toenemend versterkt om de herkomst en afgelegde route van ingrediënten en producten achterhalen. Zo kunnen duurzaamheidsrisico’s in de toeleveringsketen voortdurend kunnen worden geïdentificeerd en kunnen gericht investeringen worden gedaan om deze risico’s aan te pakken. Satellietbeelden worden steeds vaker gebruikt om ontbossing en andere milieurisico’s zoals watergebruik en erosie te monitoren. Hiermee worden de negatieve effecten op de productiviteit, het inkomen van boeren en de levensvatbaarheid van landbouwketens op de lange termijn in kaart gebracht. Dit soort data-gestuurde risicoanalyses en -verbeteringen zijn van essentieel belang voor het opbouwen van veerkrachtigere en duurzamere bevoorradingsketens.

3. Het delen van de voordelen en kosten van duurzame productie
De corona-pandemie heeft de enorme ongelijkheid binnen en tussen landen blootgelegd, die door de economische gevolgen van de pandemie hoogstwaarschijnlijk zal verergeren. De verwachte wereldwijde teruggang zou de komende jaren miljoenen mensen in armoede doen vervallen, waarbij mensen uit lage-inkomensgroepen en arme landen onevenredig zwaar worden getroffen.

Wanneer boeren inkomen verliezen, is het risico op kinderarbeid, dwangarbeid en andere mensenrechtenschendingen in wereldwijde toeleveringsketens groter. Als boeren op zoek gaan naar vruchtbaarder land om hun inkomsten te verhogen kan ontbossing toenemen. En wanneer boeren niet meer in hun levensonderhoud kunnen voorzien met de productie van kritieke gewassen, is de kans groter dat landbouw voor jongeren zeer lage prioriteit krijgt. Op de lange termijn komt de levensvatbaarheid van sommige toeleveringsketens hierdoor in het gedrang.

Certificering is een belangrijk instrument voor boeren en bedrijven om te laten zien dat ze stappen ondernemen om duurzame ontwikkelingen in gang zetten. Maar de last van het verduurzamen van de landbouwproductie kan niet alleen op de schouders van de producenten rusten. Certificeringssystemen moeten kopers in de keten zowel in staat stellen als verplichten om de verantwoordelijkheid voor het investeren in én belonen van duurzamere productie te delen.

Onderzoek heeft aangetoond dat certificering het succesvolst is in het verbeteren van het levensonderhoud en het beschermen van de natuur wanneer boeren steun en investeringen krijgen om duurzamere werkwijzen te implementeren. Certificeringssystemen moeten hun data over duurzaamheidsrisico’s en -prestaties proactief benutten om bedrijven te helpen veerkrachtige toeleveringsketens op te bouwen door zich te richten op investeringen in duurzame productie.

Een organisatie die deze uitdaging al aangaat is de Rainforest Alliance. Deze maand onthulde de organisatie haar nieuwe keurmerk, dat volgt na de fusie van twee belangrijke agrarische certificeringsstandaarden: UTZ en de Rainforest Alliance. Boeren die ingrediënten produceren die worden gebruikt in producten die het nieuwe keurmerk dragen, werken actief aan voortdurende duurzame verbetering, transparantie en gedeelde verantwoordelijkheid.

Op 30 juni 2020 bracht de organisatie haar nieuwe Sustainable Agriculture Standard uit, waarin nieuwe tools zijn opgenomen om producenten en bedrijven te ondersteunen bij het vaststellen van duidelijke duurzaamheidsdoelstellingen en doelgerichte investeringen om de positieve impact voor mens en natuur te vergroten. Innovaties als deze zijn hoognodig om veerkrachtigere landbouw te ondersteunen, en in een wereld met COVID-19 van verantwoord ondernemen de nieuwe norm te maken.

Dit artikel verscheen eerder in het Engels op World Economic Forum.
Dit artikel afdrukken