Dezer dagen komen we weer massaal in de feeststemming. De zaterdagkrant van de Volkskrant had een verhaal over het gezellige proefeten van het kerstrecept van Yvette van Boven met alle betrokkenen van de redactie. Eend, schafte de pot onder meer. Ook stond er een flink stuk bij over welk bier daarbij past.

Naast de advertenties voor de ‘beste boeken van het jaar’ in de kadootjesmaand worden in de krant ook wijnen aangeprezen alsof het literatuur is. “Onno Kleyn proeft een niet mis te verstaan glas Spaans wit van een bijna vergeten druif,” adverteert een wijnimporteur. Met een citaat uit de Volkskrantrecensie van dezelfde wijn en een foto van Kleijn op de website van de importeur. Het is wel biologische wijn, dus dan mag het. Legitimatie genoeg kortom om een doosje te bestellen.

Half vol of half leeg?
STAP, het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid, signaleert - niet voor niets kort voor de feestdagen mag je aannemen - dat het alcoholgebruik in Nederland de afgelopen 5 jaar stabiel is gebleven. In 2018 dronken we 6,99 liter pure alcohol per hoofd van de bevolking, in 2014 was dat 6,97 liter. Daarmee wordt de trend van gelijkblijvend drankgebruik die sinds 2000 zichtbaar is voortgezet. Daarvoor, vanaf de welvarende jaren 70, dronken we pas echt veel.

Is het glas half vol of half leeg? Stabiel blijven betekent in ieder geval geen toename van het drankgebruik. Dat is goed nieuws. Maar stabiel blijven betekent ook dat het drankgebruik niet afneemt. Ondanks verhoogde accijnzen, ontmoedigingsbeleid voor jongeren, drankverboden bij evenementen en een groeiende bewustwording door verbeterde voorlichting. Die maatregelen zullen zeker hun effect hebben. Maar wat er aan de ene kant afgaat, komt er aan de andere kant bij. Zo werkt dat met gemiddelden.

Directeur Wim van Dalen van STAP zegt in het persbericht: “Bepaalde risicogroepen, zoals jongeren en zwangeren, zijn minder gaan drinken. Dat is mooi, maar over de hele linie drinken we nog te veel. Zo drinkt 60% van de Nederlanders van 19 jaar en ouder meer alcohol dan de Gezondheidsraad adviseert.” Dat is al gauw te veel, want de Gezondheidsraad adviseert helemaal geen alcohol of hooguit 1 glas per dag te drinken.

'Helder op School'
Het drankgebruik onder jongeren blijft een grote zorg, ook al neemt het iets af. De wettelijke verhoging van de drinkgerechtigde leeftijd van 16 naar 18 die in 2014 is ingevoerd met de campagne NIX18 heeft weliswaar meetbaar effect, maar bingedrinken en comazuipen komt nog te vaak voor, volgens STAP.

De vraag is – ook voor oudere drinkers - waarom de één een matige drinker kan zijn en de ander zich niet kan beheersen
Alle reden voor het Trimbos Instituut om een nieuwe campagne te lanceren, ‘Helder op School’. Het is een nieuwe naam voor de oude opdracht van het instituut, te weten schoolleidingen en ouders van schoolgaande kinderen over drankgebruik en de mogelijkheden van preventie informeren.

Bingedrinken en comazuipen zijn vooral zorgelijk, omdat ze blijvende schade aan de hersenen van jongeren veroorzaken en tot zwaar alcoholisme op latere leeftijd kunnen leiden. De vraag is – ook voor oudere drinkers - waarom de één een matige drinker kan zijn en de ander zich niet kan beheersen. Hersenonderzoekers stuiten op grote verschillen in verslavingsgevoeligheid. Een Amerikaans onderzoek dat deze week in Science verscheen, werpt licht op neurobiologische verschillen bij wie wel en wie geen aanleg heeft om een dwangmatige drinker te worden. De ontdekking van een bepaald neuraal circuit in de hersenen kan gaan dienen als voorspeller van bingedrinkgedrag, aldus de onderzoekers van de Vanderbilt University en The Salk Institute.

Voorlopig is het bestaan van dat circuit alleen bij muizen aangetoond. Een lezer van de Britse Daily Mail, die berichtte over de ontdekking, schreef: “Zo blij dat we nu alcoholische muizen kunnen genezen.”
Dit artikel afdrukken