Toen in de tweede helft van 2011 steeds duidelijker werd welke veranderingen er van overheidswege zouden worden doorgevoerd in de basiszorgverzekering, luidden vooral diëtisten en fysiotherapeuten de noodklok. Minister Edith Schippers redeneerde vanuit het standpunt dat de consument zelf verantwoordelijk is. Schippers, evenals staatssecretaris Veldhuizen van Zanten ‘achten het gewenst dat als zorgverleners iemand in de spreekkamer krijgen die een duidelijk hoog gezondheidsrisico loopt, mede als gevolg van een ongezonde leefstijl, zij de betrokkene wijzen op de gevolgen van die leefstijl en advisering en begeleiding aanbieden om in die leefstijl verandering aan te brengen.’ En daarmee was de kous af, want wie nu in 2012 naar de diëtist wil om af te vallen, mag dat uit zijn eigen sok betalen.

Tenzij de afvaller een aanvullend zorgpakket heeft afgesloten bij één van de verzekeraars(1) die de diëtist (ten dele) wel vergoeden of wanneer de diëtistenzorg onderdeel is van een keten (multidisciplinaire zorg), dan is het betalen voor deze zorgsoort niet of niet geheel voor eigen rekening. Het is op z’n minst een beetje cru om aan de ene kant te zeggen dat de huisarts mensen met een hoger gewicht (en daardoor gezondheidsrisico’s) moet verwijzen naar een begeleidingsvorm en voorts aan de andere kant de vergoedingen hiervoor grotendeels te schrappen. Schippers tikte de bal over het net naar de zorgverzekeraars die op hun beurt maar moesten kijken wat er van deze vergoedingen overeind moest blijven in 2012. Anno nu zien we dat de Nederlandse zorgverzekeraars er verschillend mee omgaan, van helemaal geen vergoeding tot een redelijk aantal uren (conform basisverzekering 2011).

De minister heeft het ook niet alleen over de diëtist, zo bleek uit diverse kamervragen(2) en uit het citaat hierboven. ‘Advisering en begeleiding’ is breder dan alleen diëtistenzorg. En dat is op zich niet verkeerd. Coaches op het gebied van emotie-eten, leefstijladviseurs, voedingsdeskundigen en gewichtsconsulenten kunnen voor mensen met overgewicht een oplossing zijn. Wordt dat wel vergoed? Een aantal zorgverzekeraars heeft vergoedingen opgenomen voor preventieve gezondheidscursussen en -diensten, waaronder voor mensen die zich richten tot gewichtsconsulenten aangesloten bij de beroepsvereniging BGN(3). Of deze toch vrij geringe vergoedingen soelaas bieden, zal waarschijnlijk pas over enkele jaren duidelijk zijn.

Vooral de gewichtsconsulenten winnen terrein in Nederland; er zijn er inmiddels zo’n 800. Gewichtsconsulenten zijn opgeleid om gezonde mensen met overgewicht (Body Mass Index tot 30) te begeleiden; zij nemen voornamelijk een coachende houding aan en hebben vaak langdurig contact met de afvallers, de zogenoemde intensieve begeleidingsvorm. Voor mensen met beperkt overgewicht is het een zegen, maar Nederlanders zonder aanvullende zorgverzekering of met een flink te hoog gewicht moeten de portemonnee trekken voor de begeleiding of advisering die Schippers zo graag ziet.

Foodlog riep 2012 uit tot het Jaar van de Liefde. Adviseurs en begeleiders van mensen met gewichtsproblemen die dit nastreven, moeten het van overheidswege niet verwachten. Tijd om zelf de banden aan te halen. Er zijn nu echter nog bar weinig samenwerkingsverbanden tussen diëtisten, voedingsdeskundigen en gewichtsconsulenten; de houdingen zijn star. Het is crisis, wat
de situatie er niet gemakkelijker op maakt. Vervolgens valt de Nederlander met overgewicht, die het van Schippers zelf uit moet zoeken, tussen wal en schip.
'Misschien ben ik indiscreet, maar slechts de liefde is in staat een dergelijk wonder en een zo onvoorstelbare transformatie tot stand te brengen,’ schreef Gaston Leroux.

(1) http://www.nvdietist.nl/content.asp?kid=10405507&bid=10621797
(2) http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2011/11/10/beantwoording-vragen-eerste-termijn-behandeling-begroting-vws-2012.html
(3) http://www.gewichtsconsulenten.nl/index.php/zorgverzekeraars

C.G.P. Grey
Dit artikel afdrukken