Dijksma brengt Limburgse landbouw in bestaansnood

De voorstellen van staatsscretaris Sharon Dijksma in het kader van het 5e Actieprogramma Nitraatrichtlijn zijn voor agrarische ondernemers onverteerbaar. De LLTB gaat daarom de fracties in de Tweede Kamer mobiliseren in een poging de plannen tegen te houden.

Dat hebben de voorzitters van de LLTB vakgroepen Akkerbouw, Rundveehouderij, Open teelten en Varkenshouderij en de portefeuillehouder duurzaamheid van deze week besloten. Ze willen gezamenlijk in actie komen tegen de aangekondigde verscherping van de stikstof- en fosfaatnormen. Die leiden er toe dat gewassen niet meer voldoende voeding krijgen en de kwaliteit en opbrengsten achteruit gaan. Een gevolg van de voornemens is bovendien verslechtering van de bodemkwaliteit: bodemvruchtbaarheid, bindend vermogen en biodiversiteit. “Als deze voorstellen worden omgezet in beleid raakt dat de agrarische sector in heel Limburg in het hart. Daar zullen we ons niet bij neerleggen ”, aldus een strijdbare Mark Tijssen, LLTB-bestuurslid en voorzitter van de vakgroep Varkenshouderij. Voorzitter Chrit Wolfhagen van de vakgroep Akkerbouw noemt de plannen rampzalig. “Ik voorzie een halvering van de inkomens in de akkerbouw. En juist nu we de door Nederland zelf gestelde norm van 50 mg per liter bijna binnen zichtbereik hebben dankzij grote technische innovaties. Daar hebben onze akkerbouwers dan geen geld meer voor.”

Dramatisch
Voor de Limburgse vollegronds teelt zijn de aanscherpingen van de stikstofnormen ronduit dramatisch. Ton Besouw, voorzitter van de LLTB-vakgroep Open Teelten: “Voor asperges valt het misschien mee omdat dit gewas niet zoveel voedingsstoffen nodig heeft. Maar sommige teelten zoals bloemkool, prei en sla worden gewoon onmogelijk. De tuinder kan geen hoogwaardige producten meer telen die de huidige kritische supermarktketens verlangen.”

Ook de rundveehouderij is zwaar gedupeerd, vertelt vakgroepvoorzitter Jan van der Staak. “Ook wij worden gestraft, terwijl we al aan de uitspoelingsnorm voldoen. Het betekent verschraling van grasland, dus vermindering van de kwaliteit van het voer voor de koeien, dat we dan dus extra moeten importeren. Is dat dan zo duurzaam?”

Dat de aangekondigde maatregelen juist ook schadelijk zijn voor de bodemkwaliteit wordt bevestigd door Janjo de Haan van het Praktijkonderzoek Plant en Omgeving in Vredepeel. “Uit meerjarig onderzoek is gebleken dat met een vergaande optimalisatie van dierlijke bemesting meer dan een halvering van de uitspoeling gerealiseerd kon worden. Met bemesting op het scherpst van de snede was het echter niet mogelijk om zonder opbrengstverliezen en dus inkomstenverliezen, de nitraatnorm van 50 mg nitraat te halen. Circa 70 mg nitraat was het maximaal haalbare. Het effect van een nog lagere gebruiksnorm op de uitspoeling is beperkt. Met de verdergaande aanscherping van de wet kan ook minder organische stof worden aangevoerd. De bodemkwaliteit gaat hierdoor achteruit.”

Regionaal maatwerk
Het varen op een koers van algemene reductiemaatregelen voor stikstof en fosfaat gaat volledig voorbij aan de noodzaak om juist op de zand- en lössgronden rekening te houden met specifieke bedrijfsomstandigheden. “Een systeem van gebruiksnormen en middelenvoorschriften past niet meer bij de moderne bedrijfsvoering waarbij ondernemers precisielandbouw koppelen aan systemen voor bodemmanagement en ketenverantwoordelijkheid. We moeten wat wetgeving betreft toe naar een stelsel van goed onderbouwde milieukundige doelen in de plaats van de huidige starre middelenvoorschriften. Sinds 1991 zijn talloze milieurichtlijnen van kracht geworden die gericht zijn op te behalen doelstellingen en die de Nitraatrichtlijn eenvoudig kunnen vervangen.

Zo’n aanpak in combinatie met regionaal maatwerk en het belonen van de ondernemers die voorop lopen leidt tot de beste resultaten ”, aldus LLTB-adviseur Duurzaamheid Harry Kager. Hij benadrukt, dat er gedurende de afgelopen decennia al grote sprongen zijn gemaakt. De nitraatgehaltes in de bovenste grondwaterlagen van de zandregio zijn van bijna 200 mg/l in 1992 teruggelopen tot nu ongeveer 65 De Zuid-Limburgse Lössbodem laten cijfers zien van 170 in 1997 en 70 nu. De door Nederland met Brussel overeengekomen eis is maximaal 50 milligram per liter.

Protest naar Tweede Kamer
De LLTB heeft het ministerie van Economische Zaken op de hoogte gesteld van haar protest en de beleidstop uitgenodigd in Limburg uitleg te komen geven over de aangekondigde maatregelen. Dat zou moeten gebeuren tijdens twee ledenbijeenkomsten die de gezamenlijke vakgroepen zo snel mogelijk willen organiseren. Nog niet bekend is of het departement op deze uitnodiging zal ingaan Omdat de kans klein wordt geacht dat de minister haar plannen zal herzien, heeft de LLTB in overleg met LTO nu al besloten haar reactie niet af te wachten en ook bij leden van Provinciale Staten in Limburg, de Tweede Kamer en het Europees Parlement de noodklok te luiden. Daartoe zullen politici worden uitgenodigd zich in Limburg nader op de hoogte te stellen van de negatieve gevolgen die de LLTB vreest van de voornemens van het Kabinet.

Fotocredits: Limburgs landschap, LLTB