Lees ook
Nederlandse veehouders dreigen door overproductie aan mest hun Europese vrijstelling te verliezen. Nederlandse boeren mogen tot op heden meer mest per hectare gebruiken dan de Europese norm toestaat. Die uitzondering dreigt te worden teruggedraaid. Dat is het gevolg van de forse uitbreidingen van de melkveehouderij van de afgelopen jaren. Nederland is zelfs mét zijn uitzondering door alle milieuregels heengeschoten.

500.000 melkkoeien naar de slacht
Bij verlies van derogatie mogen veehouders maximaal 170 kilo stikstof per hectare uit dierlijke mest gebruiken; de rest mag niet ter bemesting in Nederland gebruikt worden. Met derogatie geldt voor Nederland de gebruiksnorm van 250 of 230 kilo stikstof, afhankelijk van de regio. De Europese norm van 170 kilo is gebaseerd op twee koeien per hectare. Bij verlies van de derogatie moeten volgens berekeningen van het CBS 500.000 van de 1.6 miljoen koeien in Nederland naar de slachtbank.

Daarom proberen boeren met allerlei concurrerende plannen op zijn minst de uitzondering - de zogeheten 'derogatie' - te behouden. Er zou een 'fosfaatakkoord' zijn, maar dat wordt bij lange na niet door een meerderheid van de boeren en al helemaal niet door alle boerenorganisaties gedragen. Brussel kijkt vermoedelijk dan ook met weinig vertrouwen naar alle plannenmakerij in ons land die vooral laat zien dat er geen duidelijk plan is.

Openlijke verdeeldheid
Rotgers houdt zich al jaren bezig met de mest- en milieuvraagstukken waar de Nederlandse veehouderij zich door onze koeienboeren voor geplaatst ziet. Ze ging naar Brussel en legde haar oor te luisteren in Den Haag. Rotgers: Het is haar [het Nitraatcomité van de Europse Commissie dat over de mestproblematiek moet oordelen, DV] dan ook niet ontgaan dat het maatregelenpakket dat de Nederlandse autoriteiten willen invoeren, leidt tot verdeeldheid en verzet. Dit baart haar grote zorgen, draagvlak binnen de sector wordt belangrijk gevonden in Brussel. Deze openlijke verdeeldheid binnen de sector, kan Nederland de derogatie kosten. De delegatie benadrukt dat het de taak van Nederland zelf is om met een goed onderbouwd maatregelpakket te komen mét draagvlak. Het is niet aan ‘Brussel’ om maatregelen voor te stellen of daarin keuzes te maken.

Stikstofruimte veehouderij inperken
Dat was een feitelijke constatering. Spannender zijn de observaties waarmee ze haar relaas vervolgt. Zij luisterde naar twee ministeries in Den Haag en wat die Brussel zouden vertellen. Rotgers: In de wandelgangen van Brussel vang ik hele andere dingen op dan in de wandelgangen van Den Haag. In de wandelgangen van Brussel wordt mij verteld dat de Nederlandse staatssecretaris van Milieu [Sharon Dijksma, DV] druk doende zou zijn met het vinden van veel milieugebruiksruimte voor grote ontwikkelingen in belangrijke sectoren, zijnde niet de landbouw. En dat deze staatssecretaris graag de stikstofruimte van de veehouderij zou inperken, om die vervolgens te kunnen gebruiken voor andere doeleinden. Het wegvallen van de derogatie past dan wel, daarmee valt veel stikstofruimte vrij.

Wie de analyses van de doorgaans goed geïnformeerde Rotgers leest, kan weinig anders concluderen: we kijken naar een dramatische klucht.
Blijspel of drama?
In de wandelgangen van Den Haag wordt mij verteld dat de Nederlandse staatssecretaris van Landbouw [Martijn van Dam, DV] druk doende zou zijn met het voor zijn kar spannen van de landbouwvoormannen en -vrouwen om gezamenlijk ten strijde te trekken voor het behoud van de derogatie. Zij worden zelfs uitgenodigd met de Haagse ambtenaren mee te gaan naar de ambtenaren in Brussel. Om er mede zelf voor te zorgen dat de milieuruimte beschikbaar blijft voor de landbouw. Dat biedt perspectief.

Gaan we af op Den Haag? Hebben wij hier te maken met een blijspel, waarbij de hoofdrolspelers zullen zegevieren in het laatste bedrijf? Of gaan we af op Brussel? Hebben wij hier te maken met een drama waarbij de hoofdrolspelers in de slotscène roemrijk in hun eigen zwaard gaan vallen? "Ergens klopt er iets niet", schrijft Rotgers tot slot, "maar wat?"

Dat klinkt allemaal wat ingewikkeld. Met zoveel keurige woorden, schrijft Rotgers dat Den Haag zich realiseert dat het spel voor Nederlandse boeren en hun uitzonderingspositie voorbij is. Alleen de boeren hebben dat nog niet door. Zij hebben aangeboden een plan voor staatssecretaris Van Dam te maken. Daarmee kan hij dan in Brussel hun eer verdedigen. De boeren denken dat ze de politicus voor hun karretje hebben gespannen. De slimme politicus draaide het echter behendig om.

Als het plan mislukt, ligt het niet aan hem of zijn partijgenoot op het staatssecretariaat van Milieu. Het is een knap spel om het endgame van de Nederlandse veehouderij en de schuld voor de afloop daarvan helemaal bij de boeren te leggen. Wie de analyses van de doorgaans goed geïnformeerde Rotgers leest, kan weinig anders concluderen: we kijken naar een dramatische klucht.
Dit artikel afdrukken