1 min
Het huidige voedselsysteem geeft onredelijk veel macht aan een kleine groep inkopers voor de supermarkten. Consumenten verliezen daardoor hun keuzevrijheid, producenten worden gedwongen belachelijk lage prijzen voor hun producten te aanvaarden. De supermarkteconomie is intussen gemondialiseerd. Raj Patel, een Zuid-Afrikaanse onderzoeker, schreef hierover een verontrustend en verhelderend boek. Enkele uittreksels uit de voorpublicatie die vindt in de nieuwe MO* magazine.
1. De zandloper
Wat we kiezen is niet geheel en al onze eigen keuze omdat, zelfs in een supermarkt, het menu niet is opgesteld op basis van onze voorkeuren, en ook niet de seizoenen, noch van waar we zijn, of het hele spectrum van beschikbare appels, en ook niet aan de hand van het hele spectrum van beschikbare voeding en smaken -maar door de macht van de voedingsindustrie.
2. De uitvinding van de supermarkt
De supermarkt is de oppertempel van het moderne voedselsysteem. De supermarktketen is een imperium van logistiek en heerst over en reguleert de kleinere rijkjes binnen de voedingsindustrie, zoals de macht die de tussenagent over de kweker heeft, of de greep van de distributeur op de agent. Door hun beslissingen, en hun nauwe toezicht op elke stap in een productieketen, kunnen de inkoopafdelingen van supermarkten de armste landarbeiders in Zuid-Afrika ontslaan, koffieboeren in Guatemala in de tang nemen of de oogst van rijstvelden in Thailand bepalen.
3. De mondialisering van de onvrije markt
Supermarkten zijn gemakkelijk voor de vrouwen als consumenten, zelfs al zijn ze niet per se goed voor vrouwen als producenten. Het toont de ambivalentie van supermarkten, en het geldt net zo zeer in noordelijk KwaZulu-Natal als in Los Angeles of Mexico City. In het Zuid-Afrikaanse Makhathini-laagland hadden de vrouwen al een oplossing gevonden voor die ambivalentie: het liefst wilden ze met hun eigen machine maïs malen, in plaats van dat met de hand te moeten doen. Dan konden ze onafhankelijk zijn van de supermarkt, maar nog steeds profiteren van de technologie die hen het leven gemakkelijker maakte.Wat we kiezen is niet geheel en al onze eigen keuze omdat, zelfs in een supermarkt, het menu niet is opgesteld op basis van onze voorkeuren, en ook niet de seizoenen, noch van waar we zijn, of het hele spectrum van beschikbare appels, en ook niet aan de hand van het hele spectrum van beschikbare voeding en smaken -maar door de macht van de voedingsindustrie.
Buy This! Alles wat je niet wilt weten over eten door Raj Patel is uitgegeven door Uitgeverij De Wereld. 280 blzn. ISBN 978-90-79051-01-4
Je kan hier het volledige artikel lezen.
Oh ja: klik op het plaatje!
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Monopolies opbreken, waarom niet? Waarom was het verantwoord om in het begin van de vorige eeuw wel op te treden tegen de dominantie van Standard Oil Company en is dat vandaag niet langer verantwoord tegen quasi monopolies die de markt nog meer verstoren, vraagt Dirk Barrez zich af in zijn jongste boek “Koe 80 heeft een probleem”
Lizet, ik heb vooral heel onverantwoord (=weinig en op onregelmatige tijdstippen en zeker weinig gevarieerd - vooral veel brood) gegeten de afgelopen weken. Ik heb geen lijstje bijgehouden, dus jouw oproep niet goed volbracht. Sorry.
Juist Wouter, er werken overigens ook veel veel prima mensen in en voor supermarkten en de idee op zich is niet eens de kwaadste. Wanneer je als bewust consument al eens een keertje per iets - zoals jij het noemt - de onafhankelijken kan kopen, dan is dat een s..i.g.n.a.a.l.. Dat stelt Dirk Barrez ook, wanneer hij het heeft over de lange keten verduurzamen middels de hefboom korte keten.
Iedereen moet dus weten dat die tijdsbesparing, hoe prettig ook, slecht is voor de diversiteit en leefbaarheid. Koop dus regelmatig bij onafhankelijken en bij voorkeur zeldzame producten. Eens per week moet al veel verschil maken.
Je kunt zelfs groenten bij de boer kopen ;-), het probleem is: dat kost tijd, en dat hebben de meeste mensen niet, of er niet voor over. Daar spelen de supermarkten handig op in met hun vers en versgekoeld, dat steeds meer strekkende meters in beslag neemt in de supermarkt.
Goede tip! Ik wil graag weten wat ik niet wil weten. Staan er meer hoopvolle gegevens in? Ik heb het idee dat de gouden tijd voor de supermarkten en grote inkopers aan het aflopen is. Het wordt door regulering ook minder gemakkelijk gemaakt om de macht van het geld te gebruiken om wurgcontracten af te sluiten. Moderne communicatie maakt onafhankelijke handelskanalen mogelijk. Je kunt zelfs een varken direct van de boer kopen.
Heineken zei in de Zembla-uitzending vd week dat het zelf afwil van de contractverplichting in de horeca om als Heinekenhuurder alleen Heineken te schenken.