Lees ook
Naar aanleiding van dit Geknipte bericht vroeg Pjotr me m'n (eenvoudige) verslag van een werkdag bij de voedingssassistenten in een ziekenhuis in Amsterdam hier openbaar te maken. Het was de bedoeling dat ik dat deed door mijn horeca-ogen.
Het geeft een doorkijkje in de organisatie van een ingewikkeld proces. Het is een steekproef van het type n=1 en mag dus niet gezien worden als een beeld van de sector. In het verslag heb ik de afdelingen en de namen verwijderd.

Ik begin bij een voedingsassistente op de afdeling. Het ontbijt was al rondgebracht en de bladen dienden weer opgehaald, afgeruimd en verzorgd te worden. Dat gebeurt in de hiervoor bestemde karren. De kopjes worden op de afdeling zelf in de wasmachine gedaan en verzorgd. De koffieronde waar de patienten kunnen kiezen voor meer dan alleen koffie ( limonadesiroop met water,thee,melk,karnemelk, yoghurt,vla en koffie) wordt systematisch uitgevoerd. Alles klopt volgens de van te voren overhandigde tijd/werkschema’s, de voedingsassistente kent de patienten bij naam en is uitermate vriendelijk.
Hier en daar is er contact met de verpleging maar ik heb al snel de indruk dat de verpleging en de voedingsassistente twee aparte afdelingen cq groepen zijn. Ze horen er bij, maar tellen niet echt mee. Ondanks aardigheid en vriendelijkheid mis ik flexibiliteit. Ik zag dat toen een verpleegster aangaf dat er een patient was die graag iets te drinken wilde. Hierop werd geantwoord: dat zij over vijftien minuten de koffieronde zou doen dus de patient moest maar even wachten. Tijdens de koffieronde mogen alleen de patienten koffie hebben. Bezoek krijgt niets.
Dat is niet gastvriendelijk. Inmiddels loopt proef met een koffietender a-la-de spoorwegen om ook het bezoek van de gasten de mogelijkheid te beiden om koffie mee te drinken.

Tijdens de koffiepauze met drie diverse voedingsassistentes gesproken. Hierbij werd vooral een punt gemaakt over het feit dat als ze op een afdeling 38 patienten eten en drinken moeten verzorgen ze tijdens het uitdelen van ontbijt en lunch geen tijd hebben om andere zaken te doen. Immers binnen het uur moet er gelunched worden en worden de karren weer opgehaald voor de volgende maaltijd. De directie vergeet vaak dat vele patienten geholpen moeten worden met het ingepakte brood. Ook was er een discussie over het probleem van een andere jamsoort. Als de patient een andere jamsoort wil dan hebben ze hier geen tijd voor, ook al zou het eenvoudig op te lossen zijn door van alle jamsoorten een kleine voorraad aan te leggen.

Bij de tweede afdeling liep ik mee met een voedingsassistente die nog slechts zes maanden in dienst was en ook dit werk met veel plezier deed. Ook hier een beeld dat de werkschema’s en volgorde’s prima verliepen in het systeem. Kreeg ook de indruk dat doordat men hier zo mee bezig was het werkkader, waarbinnen de neergelegde werkwijzes prima voldoen, voor een soort systeemdenken cq tunnelvisie heeft gezorgd waarbij ze zelf ervaren dat er weinig ruimte is tot manoevreren buiten dit werkkader om. Creatief omgaan met de tijd die ze hebben wordt hierdoor niet als optie ervaren. De voedingsassistente ervaart zozeer onder tijdsdruk te staan, dat creativitet niet in haar opkomt. Het is draaien geblazen. Door efficienter met werk om te gaan en opener te zijn voor dienstverlening, is dit goed aan te vullen. Ik zag verschillende verbeter- en vergemakkelijkingspunten. Er lijkt echter geen ruimte voor. Zo komt het dat tafeltjes na de lnch niet even worden schoongemaakt. HHet is immers niet beschreven. Naschenken van koffie bij de lunch of koffieronde gebeurt niet vanwege tijdgebrek en dus krijgt de patient maar meteen twee kopjes of andere drankjes …

Tijdens de lunch van het personeel viel mij al snel op dat er een veel ruimere keuze is in de personeelskantine dan er voor de patienten is. Dat komt vreemd over. Wellicht zijn ze hier nog niet overtuigd dat de patient door beter eten ook eerder beter wordt? De patient heeft de keuze uit boterhammen die apart geseald zijn. Uiteraard zal de mogelijkheid er zijn op de lijsten die men gebruikt, echter die vult de patient een dag van te voren in. Dat zou flexibeler cq gastvriendelijker kunnen en moeten.

Na de lunch heb ik op weer een andere afdeling gelopen met een dame die al meer dan 20 jaar dit werk deed. Een joviale Amsterdamse. Ook deze dame had veel plezier in haar werk en was goed gemutst tijdens de middagkoffieronde. Zij was een uitzondering in haar aanpak, vrolijk en gemeend vriendelijk werkte ze met de patienten. Daagde ze ook een beetje de patienten uit om wat vrolijkheid los te weken. En....dat werkte wonderbaarlijk er werd veel gelachen. Bijzonder veel van haar opgestoken in die korte tijd.

Om 14.30 uur had ik een afspraak om ook even in de keuken te zien. Er wordt dan al gewerkt aan de avondmaaltijd, die op plateau’s wordt geselecteerdnaar aanleiding van de formulieren. De formulieren worden door de administratie van de voedingsdienst in een systeem verwerkt en dit gaat naar de keuken.
(codering met wat ze willen) De keukenstaf staat in een rijtje achter de lopende band en zorgt dat alles klaar wordt gezet op plateau’s. Het eten is dan al teruggekoeld en wordt ook in een koele ruimte op de borden gedaan. Iedereen ingepakt als een soort marsmannetje vanwege de hygiene. De karren worden allemaal in een koelruimte gereden en op een afgesproken tijd voor het eten naar boven gebracht waar de karren per afdeling aan een verwarmapparaat gekoppeld worden. Deze verhit de maaltijd tot de gewenste temperatuur. Als die klaar is kunnen de maaltijden verdeeld worden.

Opmerkingen:

· Inzake tijdsdruk: Mijn eigen ervaring ( hoewel dit maar een dag was) is dat de meeste patienten de maaltijd binnen vijftien minuten op hebben en er
dus alle tijd is voor een extra koffieronde of extra aandacht voor de patient. Als er een patient nog niet klaar is met eten wordt dit later opgehaald de
voedingsassistenten zetten de patient nooit onder druk wat de snelheid van het eten aangaat.
· Extra service: Even kijken per zaal of er nog iemand een extra kopje koffie of iets anders wenst kost zes minuten, en er zullen wellicht maar twee
patienten zijn die iets extra’ s willen. Die service is snel gedaan en kost niets extra’s
· Extra service:Ook een vochtige doek meenemen om de plateau’s bij bed en de tafels waar men van eet even schoon te vegen is simpel gedaan
maar wordt niet uitgevoerd.
· Koffieronde:De service van koffie verschilt per afdeling. Hoewel het te prijzen is dat iedere voedingsassistente hun eigen invulling kunnen geven aan
de uitvoering van het werk zou enige uniformiteit een pré zijn. De koffie werd op twee afdelingen zonder schoteltje geserveerd en zonder koekje.
(Terwijl er acht pakken koekjes worden verstrekt per week.) Is men niet allemaal even consequent in het uitdelen ervan. De ene doet dit in de
middag, met als argument dat men na het ontbijt vaak nog geen trek heeft. De ander doet doet iedere keer omdat als ze de koekjes laat staan de
verpleging de voorrraad opmaakt.
· Extra verkoop: wordt dus helemaal niets aan gedaan, hoewel men op de hoogte is dat er de mogelijkheid bestaat om verwenkoffie te organiseren.
· Sociale vaardigheden: De dames zijn vriendelijk maar zijn niet pro-actief. ( ik besef mij dat we hier over zieke mensen spreken en dat dit niet altijd
eenvoudig zal zijn, maar toch denk ik dat juist door pro-actief te zijn deze mensen juist uit die ziekte worden getilt en weer even als volwaardige
medemens meetellen) Hier liggen duidelijk winstpunten.
· Keuken: De maatijden zagen er boven gemiddeld uit vond ik. Toch kon ook hier in de uitvoering wel iets prettiger gewerkt worden. Zodat het optisch
aantrekkelijker wordt! Het aankleden van het bord verdient absoluut meer aandacht.
· Schoonmaak: Er wordt terrecht veel tijd besteed aan het schoonmaken van hun pantry echter zou die dwangmatigheid die ze hierin hebben wat
minder gespannen moeten.
· Vakantiehulpen: Er wordt gemopperd over het feit dat een vakantiehulp maar twee dagen wordt ingewerkt. Dat vinden ze in sommige gevallen
onverantwoordelijk.Omdat ze nog zo jong zijn en niet kunnen invoelen hoe het allemaal in zijnwerk gaat.(Er liep een vakantiehulp rond op een
andere afdeling en die heb ik, naar aanleiding van deze geluiden, gevraagd of hij het aankon. Deze knaap -17 jaar- meldde mij dat het absoluut niet
moeilijk was en zeer goed te doen.) Ik denk persoonlijk dat het ook mede komt doordat ze hierdoor het idee hebben dat de organisatie denkt
dat hun werk niet zoveel meer inhoud en dat ze zich daar tegen afzetten.
· Empathie: Ik mis bij de dames empathie, het lijkt wel of ze zich voor de zieken afschermen om zichzelf te beschermen.
· HACCP: De handen worden niet zo vaak gewassen als staat aangegeven in de handleiding.
Dit artikel afdrukken