2 min
De Xylella fastidiosa-bacterie die de Zuid-Italiaanse olijfgaarden teistert, blijkt nu ook het vasteland van Frankrijk te hebben bereikt.
De Italiaanse streek Apulië wordt sinds 2013 geteisterd door de Xylella fastidiosa, een bacterie die de olijvenoogst bedreigt. De bacterie is sinds juli ook op Franse bodem aanbeland. Eerst op het eiland Corsica, en nu ook in Nice.
Specifieke voorkeuren
De Franse expert Bruno Legendre legt uit waarom de bacterie zo'n groot probleem is. Ten eerste zijn er binnen de soort Xylella fastidiosa vijf verschillende subsoorten, die ieder een voorkeur hebben voor een bepaald soort planten. Zo is de X.f. fastidiosa dol op koffieplanten en wijnstruiken, heeft de X.f. multiplex een voorkeur voor amandelen, olijfbomen en eiken, en nestelt de X.f. pauca zich in Amerika graag in sinaasappelbomen en koffiestruiken, maar in Europa in olijfbomen.
Overbrenging: insecten of import
De bacterie wordt voornamelijk door insecten overgebracht. Vooral sapzuigers uit de 40.000 leden tellende cicadenfamilie blijken de bacterie van plant naar plant te verspreiden. In Apulië is het schuimbeestje (Philaenus spumarius) als voornaamste overbrenger geïdentificeerd. In Frankrijk is nog geen met Xylella besmet insect gevonden.
Ook wordt de bacterie overgebracht door geïnfecteerde planten die via kwekerijen, in de vorm van stekjes of als sierplanten de wereld over reizen. Dit voorjaar brachten Franse inspecteurs een route via de Rotterdamse haven aan het licht.
Remedie?
Tegen de bacterie is geen kruid gewassen. Omdat het om een bacteriële besmetting gaat, zou bestrijding met antibiotica voor de hand liggen. Maar die zijn niet toepasbaar op zo'n grote schaal in een verder niet te controleren omgeving. Daarom kiest de Franse Direction générale de l'alimentation van het Ministerie van Landbouw vooralsnog voor strikte monitoring.
Enerzijds komen er fytosanitaire controles op alle geïmporteerde planten en een verbod op de import van bepaalde planten uit besmette zones. Anderzijds zal er verscherpt worden toegezien op Frans grondgebied. Vorig jaar zijn er 3.500 analyses uitgevoerd. Alle besmette planten en bomen zijn gerooid - plus de planten die bevattelijk zijn voor de bacterie in een straal van 100 meter daaromheen. De rooizones zijn behandeld met insecticiden gericht op de mogelijke verspreiders van de bacterie.
Tenslotte staan er op Europees niveau diverse samenwerkingsprojecten op stapel om de risico's in kaart te brengen én na te denken over de beste strategieën om de plaag onder de duim te houden. Daar zal de EU het mee moeten doen.
Fotocredits: 'Puglia countryside', Patrick Nouhailler
Dit artikel afdrukken
Specifieke voorkeuren
De Franse expert Bruno Legendre legt uit waarom de bacterie zo'n groot probleem is. Ten eerste zijn er binnen de soort Xylella fastidiosa vijf verschillende subsoorten, die ieder een voorkeur hebben voor een bepaald soort planten. Zo is de X.f. fastidiosa dol op koffieplanten en wijnstruiken, heeft de X.f. multiplex een voorkeur voor amandelen, olijfbomen en eiken, en nestelt de X.f. pauca zich in Amerika graag in sinaasappelbomen en koffiestruiken, maar in Europa in olijfbomen.
Overbrenging: insecten of import
De bacterie wordt voornamelijk door insecten overgebracht. Vooral sapzuigers uit de 40.000 leden tellende cicadenfamilie blijken de bacterie van plant naar plant te verspreiden. In Apulië is het schuimbeestje (Philaenus spumarius) als voornaamste overbrenger geïdentificeerd. In Frankrijk is nog geen met Xylella besmet insect gevonden.
Ook wordt de bacterie overgebracht door geïnfecteerde planten die via kwekerijen, in de vorm van stekjes of als sierplanten de wereld over reizen. Dit voorjaar brachten Franse inspecteurs een route via de Rotterdamse haven aan het licht.
Tenslotte staan er op Europees niveau diverse samenwerkingsprojecten op stapel om de risico's in kaart te brengen én na te denken over de beste strategieën om de plaag onder de duim te houden. Daar zal de EU het mee moeten doen.De bacterie is lang niet altijd fataal voor de meer dan 300 soorten 'gastplanten' uit 60 verschillende botanische families. Zo blijken de meeste koffieplanten nauwelijks symptomen te vertonen en prima met de bacterie samen te kunnen leven. Maar de Apulische olijfbomen verdrogen langzaam maar zeker doordat hun sapstromen verstoord raken. Binnen een paar jaar na hun besmetting gaan ze dood.
Remedie?
Tegen de bacterie is geen kruid gewassen. Omdat het om een bacteriële besmetting gaat, zou bestrijding met antibiotica voor de hand liggen. Maar die zijn niet toepasbaar op zo'n grote schaal in een verder niet te controleren omgeving. Daarom kiest de Franse Direction générale de l'alimentation van het Ministerie van Landbouw vooralsnog voor strikte monitoring.
Enerzijds komen er fytosanitaire controles op alle geïmporteerde planten en een verbod op de import van bepaalde planten uit besmette zones. Anderzijds zal er verscherpt worden toegezien op Frans grondgebied. Vorig jaar zijn er 3.500 analyses uitgevoerd. Alle besmette planten en bomen zijn gerooid - plus de planten die bevattelijk zijn voor de bacterie in een straal van 100 meter daaromheen. De rooizones zijn behandeld met insecticiden gericht op de mogelijke verspreiders van de bacterie.
Tenslotte staan er op Europees niveau diverse samenwerkingsprojecten op stapel om de risico's in kaart te brengen én na te denken over de beste strategieën om de plaag onder de duim te houden. Daar zal de EU het mee moeten doen.
Fotocredits: 'Puglia countryside', Patrick Nouhailler
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Voor wie niet weet wat een 'waardplant' is (wat ik me zomaar kan voorstellen): een gastheerplant (of boom) die goede groei- en/of overlevingsomstandigheid biedt aan organisme of virus.
Xylella is een lastige. Er is nu al een lijst van 160 waardplanten en er komen steeds nieuwe bij. Het gaat allang niet alleen meer om amandelen, olijven of druiven, ook de gewone brandnetel komt op die lijst voor. Als je niet heel erg oppast zit het ding overal. Een paar jaar geleden zijn alle alarmbellen gaan rinkelen toen de Aziatische Boktor in de regio Boskoop werd gesignaleerd. Alle privé tuintjes in die gemeente zijn destijds uitgespit om het laatste exemplaar van die invasieve exoot op te sporen. Maar boktorren kun je nog zien. Bacteriën niet. Die zie je pas als de plant het loodje legt.
Nederland is een handelsland. Dan weet je bijvoorbaat dat met je handel ook allerlei gespuis mee reist. Maar als die bacterie op een bedrijf wordt gevonden, dan geldt er een bufferzone van 10 km om die plek, voor minstens vijf jaar, waar verkeer van waardplanten niet is toegestaan. Het zal je buurman maar zijn, die per ongeluk een zieke olijfboom heeft geïmporteerd. Dan heb ik het uiteraard puur over kwekers en handelaren.
In tuindersblad 'Onder Glas' is een artikel te lezen van Pieternel van Velden. Daaruit blijkt de vrees dat het rotbeestje ook hierheen komt:
‘We hebben het niet en willen dat graag zo houden’
Het is menens met Xylella. Sinds mei is er een Europees importverbod van waardplanten. Maar ook binnen Europa zijn er ziektehaarden. Daarom is het belangrijk dat iedereen binnen de tuinbouwsector de maximale hygiënevoorschriften aanhoudt en insleep voorkomt. .... Nadat de ziekte in Zuid-Italië was uitgebroken kwam Nederland in 2014 voor het eerst direct in aanraking met de bacterieziekte Xylella, door de import van besmette koffieplanten uit Zuid-Amerika. Die planten zijn op tijd vernietigd, maar daardoor zijn wel alle alarmbellen gaan rinkelen. De bacterieziekte is namelijk niet alleen aanwezig in overzeese continenten, maar er zijn ook ziektehaarden binnen Europa, waarvan de grootste in het zuiden van Italië.