Lees ook
Ik hoop dat De Speld het me niet kwalijk neem dat ik het complete bericht citeer. Minder of een parafrase zou het namelijk tekortdoen.

De provincie Flevoland gaat mensen uitzetten in de Oostvaardersplassen. Door de natuurlijke vijand van dieren in het gebied te introduceren, hoopt men het evenwicht te herstellen.

“De mens speelt een heel bijzondere rol in het ecosysteem”, zegt gedeputeerde Jan-Nico Appelman. “Enerzijds maakt hij dieren massaal dood, anderzijds kan hij leed van individuele dieren niet verdragen. Daarom gaat hij bijvoorbeeld bijvoederen als dieren honger lijden. Dat verstoort het evenwicht, want daardoor worden populaties van bijvoorbeeld runderen en herten te groot.”

Appelman wijst erop dat die situatie in de Oostvaardersplassen ontstaat doordat de mens buiten de hekken staat. “Als de mens tussen de dieren leeft, zal hij ze niet alleen bijvoederen, maar ook doden. Daar zijn wij van overtuigd.”

Staatsbosbeheer is het niet eens met de beslissing van de provincie. “Het risico bestaat dat de mensenpopulatie te groot wordt. Dan worden de Oostvaardersplassen straks volgebouwd met Vinex-wijken. Dat hebben we eerder gezien in bijvoorbeeld Bangladesh.”

Appelman is het niet eens met die kritiek: “Ook dat is de natuur. Dat is wat mensen doen en daarin moeten we ze hun gang laten gaan. Het is niet aan ons om in te grijpen.”


Maag aan de kapstok is geen optie
Dat de dieren niet bijgevoerd moeten worden, staat wetenschappelijk gezien vast. Je krijgt er nog meer, zodat de ellende nog groter wordt. Wie met bijvoeren begint, kan niet meer stoppen. De Oostvaardersplassen zijn heel vruchtbaar en zorgen voor veel voedsel in de warme periode van het jaar. Dat zorgt voor veel jonge dieren, die in de winter echter niet kunnen allemaal kunnen overleven omdat ze hun maag niet een paar maanden aan de kapstok kunnen hangen om in winterslaap te gaan.
De natuur heeft voor zulke situaties vanouds een simpele oplossing: sterven en wedergeboren worden als een ander wezen. Omdat er in de Oostvaardersplassen geen grote roofdieren zijn - dat kan niet in zo'n klein en afgesloten gebiedje kunstmatig gecreëerde natuur - betekent sterven doodgaan in plaats van opgevreten worden en via de mest van het roofdier weer plant worden. In zo'n geval moet het karkas eerst tot voedsel worden gemaakt door vliegen, wormen en micro-organismen die er weer plantenvoer van maken. Dat geeft wel een boel rot. Daarom worden de nodige karkassen afgevoerd en omgezet in groene stroom waar we thuis weer van profiteren. Omdat het publiek dat niet begrijpt en niet voor rede vatbaar is, heeft Staatsbosbeheer besloten toch bij te gaan voeren. Boswachters werden inmiddels door het publiek bedreigd als dat niet zou gebeuren.



Het gaat over ons. Ingrijpen zoals het moet doen we niet, want we begrijpen de harde wetten van de natuur niet.
Grimmig of optimistisch
De gefingeerde tekst van de humoristisch-ironische Speld zegt in simpele woorden die iedereen kan begrijpen, alles wat gezegd moet worden. Zelfs het onzegbare dat tussen de regels door te lezen valt. Bangladesh mag je ook lezen als onze wereld als geheel, die door menselijk handelen overal tot stad, Vinex-wijk en wingewesten is omgevormd met daarnaast nog met wat kunstmatig in stand gehouden of gecreëerde natuur. Het is wellicht een grimmige gedachte op zondagmiddag, maar laat hem maar eens toe naast het aloude optimisme van Louise Fresco over eten voor mensen in 2050 dat dit weekend in de Volkskrant te lezen was.

In diezelfde Volkskrant maakt columnist Bert Wagendorp zich eveneens verdienstelijk boos over laffe politici en voormalig staatssecretaris Henk Bleker, "een omhooggevallen boerenlobbyist", die in 2010 geen financiering wilde verlenen aan de corridor die de Oostvaardersplassen zou verbinden met het Horsterwold. In de periode waarin nu de dieren sterven door honger als gevolg van voedselschaarste bij gebrek aan natuurlijke predatoren, zouden de dieren dan - net als in de natuur - via het ecoduct over de A28 bij Harderwijk en de Veluwe weg kunnen trekken naar het Duitsland. De boeren in de beoogde corridor wilden het niet. Bleker luisterde naar hun belangen en bezuinigde het weg; RTL en WNF herinneren vandaag weer aan dat plan. Diezelfde boeren laten nu horen dat zij in hun stallen tenminste wel goed voor hun dieren zorgen en bieden de OVP-dieren bijvoedering aan. Geëmotioneerde burgers vallen hen bij.




De PvdD is tegen bijvoeren en blijkt dus heel goed te begrijpen hoe de natuur werkt. Andere dierenvrienden snappen het niet
Rede vergt humor en ironie
Twee rake zinnen uit het stukje van Wagendorp: "De Oostvaardersplassen zijn een toonbeeld van falend overheidsbeleid en van de bureaucratisering van wilde natuur op z'n Hollands. En ook van sukkels van politici, die nog geen postzegel nagemaakte wilde natuur kunnen managen." Maar het stukje van De Speld verdient het lintje, misschien wel twee of drie. Alleen met ironie en humor valt nog duidelijk te maken wat er echt aan de hand is. Het gaat over ons. Ingrijpen zoals het moet doen we niet, want we begrijpen de harde wetten van de natuur niet. Wel is het heel bijzonder dat we in Nederland nepnatuur hebben gecreëerd die toestaat dat we er niet helemaal onkundig van kunnen blijven. Onderwijl wordt duidelijk dat dierenpartij PvdD en activisten tegen alle dierenleed op het punt Oostvaardersplassen volledig uit elkaar drijven. De PvdD is tegen bijvoeren en blijkt dus heel goed te begrijpen hoe de natuur werkt. Andere dierenvrienden snappen het niet.

Op dit moment vindt een protestbijeenkomst bij de Oostvaardersplassen plaats. Hopelijk leidt wat zichtbaar is geworden, tot een betere inschatting van de mechanismen erachter. Dat de gevolgen ons emotioneren en daarom politiek gekluns veroorzaken is nu nog de hoofdzaak. Straks wordt dat hopelijk een bijzaak die slechts sporadisch afleidt van een beter gesprek over de betekenis van de Oostvaardersplassen voor de 21e eeuwse samenleving.



Dit artikel afdrukken