In Nederland is een strijd ontstaan om de ruimte. Velen hebben dat vraagstuk inmiddels geduid. Ook het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) deed gisteren een duit in het zakje.

Volgens het Planbureau heeft Nederland zijn beperkte ruimte te zeer economisch willen uitponden. Omdat ruim de helft van het land in boerengebruik is, zijn de landinrichting en de waterstand sterk aangepast aan agrarische doeleinden. Dat heeft grote consequenties voor de natuur in Nederland.

De bodem moet beter worden gebruikt; de grondwaterstand moet omhoog. Er moet een miljoen huizen worden gebouwd. Dat moet ten koste gaan van de landbouw en is beter voor de natuur, heet het.

Dat moet veranderen zegt het PBL in het rapport Grote opgaven in een beperkte ruimte. Dat hoorde het Nederlandse publiek inmiddels van vele kanten.

Hoe die beperkte ruimte volgens burgers moet worden ingevuld is echter onduidelijk. Daar heeft het PBL een kreupel klinkende oplossing voor.

Er zijn nog vele niet gemaakte keuzen over de manier waarop de ruimte heringericht kan worden. Volgens het PBL moet voor één van die keuzen een breed draagvlak onder het publiek worden geschapen. Tegelijk heeft het PBL het over de 'resultaatverantwoordelijke overheid' die duidelijke en 'voortvarende' keuzen moet maken.

Het is van 2-en één. De overheid kiest en het publiek schikt zich of er is een gesprek met het publiek en de overheid handelt naar wat het publiek wil en verbindt verschillende willen vanuit een inhoudelijk politiek debat.

Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren stelde informateur Tjeenk Willink een minderheidskabinet zonder VVD voor. Dat zou in ieder geval moeten luisteren naar de politieke besluitvorming in de Kamer in plaats van de geregisseerde werkelijkheid van de regering
Maar waar is het inhoudelijke politieke debat daarover? Voor die vraag vroeg kortgeleden de afgelopen week tot informateur benoemde Herman Tjeenk Willink aandacht in Buitenhof. Het PBL-rapport was vermoedelijk al gereed voor Tjeenk Willink zijn terechte vraag stelde.

Wat wil Nederland en weet het land wat de consequenties zijn van zijn keuzen of die van zijn 'voortvarende' regering of adviseurs?

Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren stelde informateur Tjeenk Willink een minderheidskabinet zonder VVD voor. Dat zou in ieder geval moeten luisteren naar de politieke besluitvorming in de Kamer in plaats van de geregisseerde werkelijkheid van de regering.

Mogelijk is het een uitstekend idee, juist in een democratie die na Rutte's 'positie elders' voor Omtzigt geen vertrouwen meer heeft in smoezende regisseurs als bestuurders. Tjeenk heeft er vermoedelijk ruime sympathie voor en probeert een coalitieakkoord te vermijden dat het echte politieke gesprek onder een voortvarende laag beton van coalitiebesluiten dichttimmert.

Gisteren presenteerde de nieuwe boerengroep Agractie een visie op de landbouw in Nederland in Nieuwspoort. Het is een heel andere dan die van het PBL. Er moet geboerd kunnen blijven worden. Friesland - bijvoorbeeld - moet de streek blijven waar pootgoed-aardappelen daadwerkelijk voor de hele wereld geteeld worden. Dergelijke keuzen moeten mogelijk worden gemaakt door minimumprijzen, de uitgifte van grond aan jonge boeren en een bestendige visie op de functie van Nederlandse boeren in Noord-West Europa en - zoals in het geval van de aardappelen - in de rest van de wereld. De organisatie bedoelt de visie als een gespreksdocument. Kan dat gesprek nog ergens plaatsvinden behalve gedurende een uurtje in een zaaltje naast het parlement?
Dit artikel afdrukken