2 min
Boer Bennie Stevelink wil al jaren weten waarom zijn collega's zich afkeren van hun oude en grote koepel LTO Nederland. Ze zoeken iets bij splintergroepen die inmiddels de aanhang van LTO weglokken. Waarom lukt hen dat?
Tegenstrijdig gedrag maakt mij nieuwsgierig. Ik wil weten waar de tegenstrijdigheid vandaan komt en wat mensen die het vertonen bezielt. Bij dierenactivisten valt me op dat hun woede tegen boeren toeneemt naarmate boeren het dierwelzijn verhogen. Ik wil kunnen begrijpen waarom.
Ook onder boeren zie ik soms tegenstrijdig gedrag. Een flink percentage blijkt kritisch te zijn op Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) omdat die in de belangenbehartiging onvoldoende voor elkaar krijgt. Het tegenstrijdige is, dat dezelfde boeren enthousiast zijn over alternatieve organisaties die nog veel minder voor elkaar krijgen. Daarom vraag ik me af: waarom zijn boeren die kritisch zijn op LTO, omdat die niet genoeg voor elkaar krijgt zo enthousiast over alternatieve organisaties die nog veel minder voor elkaar krijgen? Al jaren vraag ik mij dat af zonder een antwoord te kunnen vinden. Tot twee weken geleden.
Twee weken geleden schreef ik Leer van de veehandelaar. De tekst beschreef hoe belangenbehartiging werkt vanuit de logica van een veehandelaar. Nadat het gepubliceerd was, realiseerde ik mezelf antwoord had gegeven op de vraag waar ik al zoveel jaren mee rondloop.
Het probleem is dat veel boeren zich bedreigd voelen in hun bestaan. Mensen die zich bedreigd voelen in hun bestaan denken niet volgens de logica van een veehandelaar maar volgens de logica van een soldaat. Een soldaat die in een oorlog onder vuur ligt en vreest voor zijn bestaan, ziet in zijn situatie maar één oplossing: het uitschakelen van de tegenpartij. Boeren die zich bedreigt voelen in hun bestaan gaan er ook vanuit dat hun belang alleen gediend kan worden door het uitschakelen van de tegenpartij. Niet fysiek, zoals een soldaat doet in een oorlog, maar politiek/bestuurlijk of juridisch uitschakelen.
Dus niet alleen de veevoermaatregel moest van tafel, maar ook Schouten moest opzouten. De minister moest politiek uitgeschakeld worden. Niet alleen gunstiger of betrouwbaardere stikstofcijfers op tafel, maar het RIVM moest kapot gemaakt worden zodat het instituut politiek uitgeschakeld zou zijn.
De psychologie van de bedreiging maakt duidelijk waarom kritische boeren zo enthousiast zijn over alternatieve organisaties die niets voor elkaar krijgen. Boeren die denken volgens de logica van een soldaat, beoordelen de kwaliteit van belangenbehartiging niet aan de hand van beleidsinhoudelijk resultaat maar naar de mate waarin tegenpartijen worden uitgeschakeld of de mate van de intentie om dat na te streven. En het moet gezegd: de alternatieve organisaties scoren op dit punt veel beter dan LTO of Agractie. Die handelen namelijk volgens de logica van een veehandelaar die gericht is op beleidsinhoudelijk resultaat waarbij het niet opportuun is de tegenpartij onnodig te beschadigen.
Die psychologie maakt ook duidelijk waarom het Landbouw Collectief wel moest klappen. Een aantal partijen richtte zich op beleidsinhoudelijk resultaat. Daarbij is het niet zinvol om de tegenpartij te beschadigen. De deelname van andere organisaties was gebaseerd op de gedachte dat het belang van boeren alleen te dienen valt door tegenpartijen zoveel mogelijk te beschadigen. De echte soldaat kan met zo'n opstelling zijn leven redden; de boer-soldaat blijft met een kort lekker gevoel en uiteindelijk lege handen achter.
Deze column verscheen eerder in Nieuwe Oogst en werd voor de lezers van Foodlog licht aangepast.
Dit artikel afdrukken
Ook onder boeren zie ik soms tegenstrijdig gedrag. Een flink percentage blijkt kritisch te zijn op Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) omdat die in de belangenbehartiging onvoldoende voor elkaar krijgt. Het tegenstrijdige is, dat dezelfde boeren enthousiast zijn over alternatieve organisaties die nog veel minder voor elkaar krijgen. Daarom vraag ik me af: waarom zijn boeren die kritisch zijn op LTO, omdat die niet genoeg voor elkaar krijgt zo enthousiast over alternatieve organisaties die nog veel minder voor elkaar krijgen? Al jaren vraag ik mij dat af zonder een antwoord te kunnen vinden. Tot twee weken geleden.
Twee weken geleden schreef ik Leer van de veehandelaar. De tekst beschreef hoe belangenbehartiging werkt vanuit de logica van een veehandelaar. Nadat het gepubliceerd was, realiseerde ik mezelf antwoord had gegeven op de vraag waar ik al zoveel jaren mee rondloop.
Het probleem is dat veel boeren zich bedreigd voelen in hun bestaan. Mensen die zich bedreigd voelen in hun bestaan denken niet volgens de logica van een veehandelaar maar volgens de logica van een soldaat. Een soldaat die in een oorlog onder vuur ligt en vreest voor zijn bestaan, ziet in zijn situatie maar één oplossing: het uitschakelen van de tegenpartij. Boeren die zich bedreigt voelen in hun bestaan gaan er ook vanuit dat hun belang alleen gediend kan worden door het uitschakelen van de tegenpartij. Niet fysiek, zoals een soldaat doet in een oorlog, maar politiek/bestuurlijk of juridisch uitschakelen.
Dus niet alleen de veevoermaatregel moest van tafel, maar ook Schouten moest opzouten. De minister moest politiek uitgeschakeld worden. Niet alleen gunstiger of betrouwbaardere stikstofcijfers op tafel, maar het RIVM moest kapot gemaakt worden zodat het instituut politiek uitgeschakeld zou zijn.
De psychologie van de bedreiging maakt duidelijk waarom kritische boeren zo enthousiast zijn over alternatieve organisaties die niets voor elkaar krijgen. Boeren die denken volgens de logica van een soldaat, beoordelen de kwaliteit van belangenbehartiging niet aan de hand van beleidsinhoudelijk resultaat maar naar de mate waarin tegenpartijen worden uitgeschakeld of de mate van de intentie om dat na te streven. En het moet gezegd: de alternatieve organisaties scoren op dit punt veel beter dan LTO of Agractie. Die handelen namelijk volgens de logica van een veehandelaar die gericht is op beleidsinhoudelijk resultaat waarbij het niet opportuun is de tegenpartij onnodig te beschadigen.
Die psychologie maakt ook duidelijk waarom het Landbouw Collectief wel moest klappen. Een aantal partijen richtte zich op beleidsinhoudelijk resultaat. Daarbij is het niet zinvol om de tegenpartij te beschadigen. De deelname van andere organisaties was gebaseerd op de gedachte dat het belang van boeren alleen te dienen valt door tegenpartijen zoveel mogelijk te beschadigen. De echte soldaat kan met zo'n opstelling zijn leven redden; de boer-soldaat blijft met een kort lekker gevoel en uiteindelijk lege handen achter.
Deze column verscheen eerder in Nieuwe Oogst en werd voor de lezers van Foodlog licht aangepast.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 29 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 29 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Bennie, leuke column.
Je vraagstelling (waarom enthousiast over een andere organisatie die mogelijk nog minder levert) deed me denken aan de Voice, Exit en Loyalty modellen, die als eerste door Hirschman zijn bedacht.
Zijn ingewikkeld en niet helemaal mijn vakgebied, maar komt er op neer dat het eerder speltheorie is dan psychologie. Een boer die lid is van een organisatie, bv. LTO, heeft twee keuzes: Voice (zich bemoeien in de ledenvergadering met beleid en vertellen dat het anders moet) of Exit (vertrekken en zich elders aansluiten), waarbij loyaliteit een belangrijke rol speelt.
Een overheid of organisatie die afhankelijk is van leden die geen Exit optie hebben, zal de neiging hebben daar niet altijd naar te luisteren, de leden stappen toch niet op. De modellen voorspellen ook dat een overheid niet snel anders gaat handelen na protest (Voice) tenzij ze zich sterk vergist heeft in de opvattingen van de kiezer, en deze een exit optie heeft (bv. overstappen naar de oppositie). Protest is dus dan vooral zinvol als je je sterk met de oppositie verbindt - zoals door fdf richting fvd ook gebeurde.
Voor de theorie en de wiskunde helpt de wiki je verder
#19 Piet. Vraag Leonie of ze het onderzoekt. Zij is naast columniste en nogal kritisch op LTO (om logische redenen vertelde ze me) ook actief binnen de STAF. Fluitje van een cent. Nu vertrouw ik het waarheidsgehalte van haar column niet helemaal.
LTO mag wel wat meer transparant worden.
De bottom line: wil je gelijk of geluk. Het ego staat het geluk in de weg. En de vraag is of je met je gelijk op de iets langere termijn wel opschiet.
De protestboer gedraagt zich eerder als generaal dan als soldaat. De soldaat voert alleen maar uit. Hij begint de oorlog niet. Voor hem is de dood een serieuze zaak.
#15 Bennie wat je hier schrijft ben ik het met je eens . Maar het grootste probleem is het vinden van een nieuwe leider die niet in het verleden zit vast geroest en een frisse kijk op de wereld heb . Deze heb ik nog niet zien opstaan .