Voor de kusten van West-Afrika liggen de meest visrijke wateren ter wereld, schrijft het FD in een reportage. Reden voor Europa, dat zijn visquota jaarlijks vol vist, om visakkoorden te sluiten met inmiddels 8 West-Afrikaanse landen. Mauretanië is daarvan de belangrijkste partij. Sinds 1987 ging voor €1,5 miljard aan toegangsrechten naar de Mauritaanse staatskas. Dit jaar mogen 60 Europese schepen - voor €60 miljoen - in totaal 280.000 ton tonijn, heek, garnaal en vooral sardinella, een klein familielid van de haring, vangen.

Mauretanië
Opvallend: de bevolking van Mauretanië eet zelf nauwelijks vis. Dat maakt het voor de Mauritaanse overheid des te makkelijker om internationale visserijdeals te sluiten - die stoten de lokale bevolking niet het voedsel uit de mond. De regering streeft er naar op die manier werkgelegenheid, investeringen in infrastructuur en vooral ook geld binnen te slepen. Alleen al in de noordwestelijk gelegen havenstad Nouadhibou werken 3.000 matrozen op de buitenlandse industriële vissersschepen. Chinese bedrijven stampten er in een paar jaar 20 vismeelfabrieken uit de grond. Uitstekend voor de werkgelegenheid, aldus de autoriteiten.

Vismeel voor de Chinese viskweek
Maar wacht eens even. Vismeel en Chinezen? "De Chinezen hebben hier in één oogopslag het potentieel gezien", zegt de Mauritaanse ondernemer Hamadi Hamadi in de krant. China investeert actief in overzeese landbouwgronden om in de voedselbehoefte van de toenemende bevolking te voorzien. De Chinese middenklasse gaat steeds meer vlees - en vis - consumeren. Viskweek is een deeloplossing, maar ook kweekvis moet eten. En daarvoor hebben de Chinezen hun oog laten vallen op de West-Afrikaanse wateren. De sardinella wordt verwerkt tot vismeel, voeder voor kweekvis én vee. "De Chinezen, die durven", zegt Hamadi.

Tot verdriet van de zuiderburen van Mauritanië, de Senegalezen. In Senegal leeft zo'n 20% van de bevolking van de visvangst, vooral op de sardinella, die door de vismeelfabrieken in Mauretanië, de Chinese langeafstandsvloot en de Nederlandse en Russische trawlers overbevist dreigt te worden.

Waar de Europeanen een stap terug lijken te zetten in Afrika, zijn de Chinezen juist overal
"Sardinella wordt wel eens de vis van de armen genoemd. Welnu, iedereen is hier arm. Dat geeft je een idee van het belang van de vis. De prijs van de vis blijft stijgen, de vraag vanuit heel West-Afrika neemt toe en het aanbod neemt gestaag af. Dit kan tot een echte crisis uitgroeien," zegt de Senegalese oceanoloog dr. Alassane Samba.

Migrantenstromen
Dat zou wel eens mee kunnen spelen voor de Europeanen. Begin deze maand overlegden de Europese leiders in Ivoorkust met hun Afrikaanse collega’s over reductie van de migrantenstroom richting de EU. Die zou te beteugelen zijn als jonge Afrikanen meer mogelijkheden hebben in hun eigen land en de voedselsituatie stabieler wordt. Juist in een land als Mauretanië, waar een kwart van de bevolking regelmatig met voedselonzekerheid en honger te maken heeft, zou je geen eetbare vis moeten vangen om deze tot vissenvoer te verwerken. Voed dan de mensen.

Maar voor de Mauritaanse overheid komen investeringen op de eerste plaats. "De Mauritaanse politicus redeneert: ik zit hier met jonge werklozen die de boot naar Europa nemen, daar moet ik iets aan doen. Afgestudeerden van de zeevaartschool hier vinden moeilijk werk. Daarom zijn er investeerders nodig die werkgelegenheid creëren. Europeanen doen dat niet," zegt econoom Elimane Abou Kane van het Mauritaans oceanografisch instituut Imrop in Nouadhibou. Nee, vult Hamadi aan. "Europeanen durven niet te investeren in een onzekere toekomst — want hier veranderen de spelregels om de haverklap. Ze maken zich zorgen over zaken als stabiliteit. [..] Waar de Europeanen een stap terug lijken te zetten in Afrika, zijn de Chinezen juist overal."
Dit artikel afdrukken