Een uitkomst
Bij de operatie wordt het grootste deel van de maag verwijderd. Het is een behoorlijk zware ingreep met een risico op klachten als gevolg van de operatie. Een van die klachten is - gek genoeg - kwalitatieve ondervoeding door gebrek aan opname van belangrijke voedingsstoffen. Als je op een andere manier van morbide overgewicht, zoals een BMI > 40 heet, af kunt komen zou dat een uitkomst zijn.
Die mogelijkheid lijkt er nu te zijn in de vorm van een pil. Het lijkt erop dat hij iemand met een gewicht van 150 kilo in korte tijd naar 100 kilo kan brengen. Dat is een ongehoord succes.
De pil kan ook mensen die van 100 naar 120 en daarna naar 160 kilo op weg zijn, juist omdat hun stofwisseling door hun dikte verandert, terug op weg naar een gezonder gewicht brengen. Om ernstiger te voorkomen, is ook dat een welkom wapen in de strijd tegen overgewicht en zijn even nare als dure gezondheids- en welzijnsgevolgen.
Alles in één molecuul: een tovermiddel
De pil is ontwikkeld door het team van endocrinoloog Matthias Tschöp aan het Helmholtz Diabetes Centrum in München. De grote uitdaging was één molecuul te ontwikkelen dat tegelijk 3 hormonale processen aanstuurt en de rest met rust laat. Er was iets nodig dat (1) de lever vertelt dat hij opgeslagen vet in suiker (energie) omzet, (2) het brein vertelt dat het geen trek meer heeft en (3) dat de bloedsuikerspiegel stabiliseert. Dat klinkt als iets dat theoretisch gewenst is, maar praktisch onhaalbaar.
Door stukje bij beetje te sleutelen is het Tschöp en zijn collega's toch gelukt, claimen zij. Muizen met zwaar overgewicht en diabetes laten ze met het resultaat - een pil - in drie weken een derde van hun lichaamsgewicht verliezen. Die pil bestaat uit een hybride eiwit dat de kernelementen van drie losse stoffen (voor wie het echt wil weten: GLP-1, GIP en glucagon) in één molecuul wist te vangen.
Let wel: de pil verbrandt alleen het vet. Het is een zeer gerichte behandeling.
"Je kunt het zien als een tovermiddel dat obesitas en type 2 diabetes kan omkeren door het lichaam voor de gek te houden en te laten denken dat het zojuist een maagverkleining heeft ondergaan", zegt Tschöp tegen Science Magazine.
Voor het eerst in de geschiedenis is er dus een toverpil waarmee je overtollig vet in een vloek en een zucht kunt kwijtraken, zonder dat het eraf gesneden hoeft te worden. We moeten nu alleen nog even zeker weten dat het ook voor mensen gaat werken. De pil is namelijk ontwikkeld in een onderzoeksomgeving met muizen. Er schijnt echter alle reden te zijn om aan te nemen dat het kan lukken.
Wat zet het allemaal op zijn kop?
Zodra die pil er is, is hij natuurlijk ook in te zetten bij mensen die alleen nog maar te zwaar zijn, bijvoorbeeld 80 kilo terwijl ze er - gegeven hun lengte - maar 70 mogen wegen en zo'n last hebben met afvallen. Je kunt hem natuurlijk ook gebruiken als je een beetje lui bent en erg van lekker eten houdt, maar wel flink wilt afvallen.
Vraag: wat gaat die pil - als hij er komt - veranderen in onze omgang met het probleem dat obesitas heet?
Het artikel over het onderzoek dat leidde tot de anti-obesitas pil is te vinden op Nature.
Fotocredits: I take this one you take that one, Marcel Oosterwijk
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Mijn antwoord op de vraag in het artikel "wat gaat die pil - als hij er komt - veranderen in onze omgang met het probleem dat obesitas heet?" is dat het niks veranderd. Nog steeds zal de te dikke mens naar een huisarts wandelen met de vraag of hij/zij niet een leuk pilletje heeft om snel even flink wat af te vallen, zodat ie daarna weer verder kan met zijn ongezonde menu. Voor alles is er onderhand wel een pilletje en de consument in zijn algemeenheid vind dat best wel prettig, hoeven ze niet na te denken en kunnen ze gewoon verder met de cola, chips, koeken, met allerlei foute E-nrs gevulde fabrieksvoer enz.
Dank je Frank ;-)
Melchior maakt uiteraard een valide punt. Zie ik ook, het geeft wel duidelijk inzicht en inderdaad als het gedrag als 'normaal' neergezet wordt van wat de 'aanbevelingen' zijn dan is het lastig de cirkel te doorbreken. Dan is zoiets net even handiger dan de complexe en definitieve Y en Roux bypass. Maar inderdaad er kan zoveel meer als 'anders-denkende' concepten en interventies gewoon de ruimte krijgen in plaats van te marginaliseren of zelfs bagitaliseren.
We zijn naarstig op zoek naar wat de oorzaak kan zijn van al die zogheten 'welvaartziekten', waarvan er meer dan een samengaat met het verschijnsel obisitas (en in feite samengaan met elkaar). Dat die oorzaak gelegen zou zijn in iets van een 180.000 jaar geleden of zo, is bepaald ver gezocht, de industriele revolutie (rond een slordige 1000 maal dichterbij) heeft er meer mee te maken, dunkt mij zo. Toen is de westerse mensheid (en -te wijten aan de globalisring- in het kielzog daarvan nagenoeg de hele wereldbevolking) pas en ten gevolge van die industrieele revolutie echt heel anders gaan eten dan de oermens dat deed. We hoeven er niet over te twisten of we naar het dieet van de oermens terug moeten of niet, want dat dieet kennen we niet eens echt. Bovendien had de oemens bepaald moeite om te overleven; letterlijk hele volksstammen, recentelijk (gesproken in de termen van de evolutie) de Neanderthaler nog, stierven uit. Dat op ten slotte een enkele 'volksstam' na, terwijl die huidige volksstam, alias de huidige mensheid hele andere problemen heeft dan de oermens, zoals (toen bepaald niet maar nu wel) een wereld-overbevolkingsprobleem. Trouwens als we zouden willen terugkeren naar grootmoeders pappot en groetmoeders kookkunsten en haar keuze aan ingredienten en de kwaliteit daarvan die toen heel gewoon was, dan zou dat al een onmogelijkheid zijn. (Voor de mensen die thans zelf nog geen grootouder zijn zouden we trouwens naar hun overgrootmoeders tijd moeten teruggaan). De koe is al lang niet meer wat die in het interbellum nog was (toch een tijd van armoede), de kip en het ei ook niet. De oorzaak daarvan is de verindustrialisering die in de voedselproduktie, inclusief in de veehouderij is doorgevoerd en waarvan ik hoop dat die ombuigbaar zal zijn maar die ik niet terugdraaibaar acht (laat staan dat we naar de oertijd zouden kunnen terugkeren, hoe we dat ons ook voorstellen). Tegenover dat grote (en naar ik vrees moeilijk terug te draaien) ongeluk van de verindustriealisering staat de wetenschap weliswaar kennelijk nog steed machteloos (en dat zal nog lang zo blijven, vrees ik) maar van die wetenschap zullen we het toch moeten hebben.
Van die wetenschap verwachten we, eisen we zelfs -begrijpelijk- direct toe te passen resultaat. Vandaar dat onderzoeksresultaten in de rapportage daarvan aan het publiek steevast worden doorgetrokken naar toepassingen en oplossingen die vooralsnog een wensdroom zijn (of mogelijk zelfs alleen maar een averechts werkende 'oplossing' zouden bieden). Dat maakt het behaalde onderzoeksresultaat daarom nog niet waardeloos. Een onderzoek zoals het onderhavige is heel knap en het is volstrekt reeel te veronderstellen dat het ons verder zal brengen op onze zoektocht naar inzicht.
Melchiors #22 plaatst Franks #13 in een ander daglicht. Frank: waarom verwijs je de pil naar het rijk der fabelen, terwijl jij juist wel maagverkleiningen adviseert als redmiddel, terwijl je die al evenmin als oplossing ziet?
Het gaat hier om een unimoleculaire triagonist die een veel beter effect geeft dan de som der componenten (waarvan Frank er één of twee in isolatie toepast, met bescheiden effect). Drie incretine/hormoon agonisten zijn in één molecuul verenigd. Dat op zich is onvoorstelbaar knap en dwingt bewondering af, al is het alleen maar omdat deze technologie vrijwel zeker andere doorbraken faciliteert. Deze interventie grijpt behoorlijk bovenstrooms in de pathogenese aan. Het is bijna een Y en Roux gastric bypass in een pil. Hij neemt de oorzaak van het complexe probleem niet weg, maar de kans dat hij aanzienlijk meer corrigeert (meer water opdweilt) dan de bestaande farmacologische interventies is groot.
Ik vind het een beetje calvinistisch en hypocriet om deze interventie – er even van uitgaand dat hij uiteindelijk wordt toegelaten voor mensen – bij voorbaat onethisch te noemen. Obesitas en metabool syndroom zijn ernstige aandoeningen die zich meer gedragen als een infectieziekte dan als een self inflicted probleem. Het idee dat mensen met pathologisch overgewicht (of tofi’s met te veel ectopisch vet) dit aan zichzelf te wijten hebben, dat ze te veel eten en te weinig bewegen en dat alles normaliseert als ze hun gedrag maar aanpassen, is grenzeloos naïef en kwetsend voor deze patiënten. In opvallend veel gevallen leven deze mensen niet anders dan ‘jij en ik’.
Dit komt doordat het voedingspatroon dat wij ‘normaal’ noemen en officieel propageren verre van normaal is. Mensen krijgen een travestie van de normale, soorteigen voeding door de strot geduwd. Deels omdat dit economisch het handigst en meest lucratief is, deels omdat oude paradigma’s vaak pas sterven als de wal het schip keert. Velen zijn opmerkelijk resistent voor dit voortdurende insult, maar er komen steeds meer ‘kanaries in de kolenmijn’, die er ziek van worden. Nogmaals, dat ligt niet aan hun gedrag.
We zijn niet bereid na te gaan wat het zoogdier mens in de habitat waarin hij evolueerde at en al helemaal niet om daar lessen uit te trekken voor wat wij vandaag ongeveer zouden moeten eten om gezond en functioneel te blijven. Partijen die dat wel doen, zoals de mensen van KeerDiabetesOm, worden genegeerd of zelfs gemarginaliseerd.
In dat licht verwelkom ik deze slimme interventie van harte en kijk ik uit naar de registratie voor mensen. Hoewel twee van de drie componenten in isolatie een (relatief) fors verhoogd risico op pancreatitis en alvleesklierkanker geven, heeft zij de potentie het leven van velen een stukje minder miserabel te maken.