Omfietsvarkens? Brabant zit er vol mee. In gemeenten met een hoge veedichtheid, zoals Asten, Boekel, Gemert of Bernheze, kun je er gewoon niet omheen. Stal na stal. Ettelijke duizenden dieren per vierkante kilometer. Je zou best willen omfietsen. Ga je neus maar na. Maar dat lukt je niet. Je bent de ene stankcirkel nog niet uit, of je zit al in de volgende. De geur hangt als een deken over het hele gebied.

De geur hangt als een deken over het hele gebied.
Toch omfietsen voor varkens
Dus in Brabant moet je noodgedwongen nogal omfietsen als je die stankcirkels wil mijden. Daarom willen we daar een nieuw boerenbedrijf. Een varkensbedrijf waar we willens en wetens juist wél voor willen omfietsen. Niet alleen omdat het er niet meer stinkt. Maar juist omdat de speklappen van zo’n bedrijf wél geur en smaak hebben. Omdat er diervriendelijk gewerkt wordt. De kringlopen gesloten worden. Er niet gegoocheld wordt met additieven, chemicaliën en medicamenten. Omdat het draait om dieren op een boerderij. Niet om industriële productie van kilo’s onder de kostprijs en vierkant verwaardbare bulk.

Boer schenk koffie & klare taal
Die karbonaadjes voor afbraakprijzen zijn bij elke straathoeksuper te koop. Voor omfietsvarkens moet je meer kilometers maken. En uiteraard ook meer betalen. Value for money. En omgekeerd. Maar daar wringt de schoen. Want we kennen in Brabant boeren die hun stinkende best doen. En beleidsmakers en medewerkers rijden daar de berm plat. De boer schenkt koffie en klare taal. Laat zien dat het anders kan. Doet het hoe & waarom van zijn transitie uit de doeken. Maar laat ook zien dat hij er níet mee uit kan.

Boer wordt er niet wijzer van
Als de bobo’s vertrokken zijn, zit hij met de schouderklopjes en de vuile vaat. O ja… Hij mocht zijn kosten factureren. En er kwamen er zeker nog meer. Want zijn verhaal was goed. Zijn varkens waren ook goed. En hij verdiende zeker beter. Tja. Maar daar wordt hij niet wijzer van. Want geen van die beleids-figuren of figuranten koopt ’n varken. Zijn top-product verdwijnt toch voor de bulkprijs in de anonimiteit.

Omfietsvarken bestaat nog niet
Het omfietsvarken is volgens mij in Brabant nergens te koop. Sterker. Het bestaat zelfs nog niet. Maar het kan wel gearrangeerd worden. Want er zijn links en rechts al wel stukjes van het herontwerp van dit nieuwe varken te vinden. De een heeft ’n schone stal met varkenstoilet. De ander voorkomt MRSA met probiotica. Een derde insleep van ziekte via schone waterleidingen. Anderen werken aan minder stank. Zetten hun varkens in als vuilnisvat. Of telen met hun eigen mest hun eigen voer. Samenvattend. De ene helft van de kopgroep werkt aan een beter product. De andere helft aan een beter proces. De derde helft aan een betere omgeving. En met zoveel varkens heb je wel drie helften kopgroep nodig. Toch?

Onze koplopers dreigen over de kop te gaan.
Spagaat
Maar onze koplopers dreigen over de kop te gaan. Ze hebben zich ieder met veel moeite hun weg gekapt door het woud van regels en regeltjes. Maar ze lopen stuk op de markt. De macht van de supers. Het hybridegedrag van de klanten. Zondagse burgers en doordeweekse consumenten. De spagaat van beleidsmakers. Visionaire provincie-bestuurders. Grondgebonden dorpswethouders.

Dus Brabant: Initieer de ontwikkeling van een Omfiets-Tom-Tom.
Stukjes van de puzzel
Maar elke omfietsboer is wél een stukje van de puzzel. En om samen omfietsvarkens te kunnen arrangeren, moeten alle puzzelstukjes op de kaart. En er moet ruimte komen. Experimenteerruimte. Een innovatiefonds. Een stimulerend steuntje in de rug. Dus Brabant: Initieer de ontwikkeling van een Omfiets-Tom-Tom. Biedt boeren een uitweg uit de file in de vleeskolom. Stimuleer daarmee ketenverkorting voor koplopers. Meer marge voor de boer. Betaal beter voor een beter product. Meer voor een beter proces. Extra voor een betere omgeving. Koppel aan de Omfiets-Tom-Tom de kennisdeling binnen de voorhoede. Wijs ze de weg naar de gemakswens van de consument. Kant & klare hamlappen op catering niveau. Attendeer ze op nieuwe technieken, zoals HPP, om de gekoelde kant & klare karbonaadjes tot 10 x langer houdbaar te maken. Creëer voor nieuwe producten langs nieuwe kanalen een nieuwe markt. Overheidskantines geven het goeie voorbeeld. En de abonnees van de Omfiets-Tom-Tom vormen samen een consumenten-coöperatie. Een club die alleen nog koopt bij onze koplopers. Annemarie… Daarom! Doe ons zo’n Omfiets-Tom-Tom.

Op donderdagavond aanstaande organiseert Foodlog een gesprek waar banken, beleidsmakers (van EZ tot provinciale, van 2e Kamer tot Staten en NGO's), banken, slachters, vleeshandelaren en boeren (grote en kleine) en supers en nieuw detailhandel aanwezig zijn. Je kunt nog inschrijven als je erbij wilt zijn (print het formulier dat je krijgt als bevestiging meteen uit; het is je toegangsbewijs).

Deze column verscheen ook op netwerk Peelhorst.

Fotocredits: 'Omfietsvarkenpuzzel', Sarah Linde
Dit artikel afdrukken