Vanuit een groot onderzoek zijn er nu duidelijke aanwijzingen dat de obesitasparadox bij diabetes niet opgaat. De onderzoekers hopen hiermee een einde te maken aan de - hoogoplopende - discussies.
Onderzoekers van de Harvard School of Public Health in Boston analyseerden gegevens uit twee langlopende studies: de 'Nurses' Health Study', die al sinds 1976 loopt en de 'Health Professionals Follow-up Study', die sinds 1986 draait.
In totaal werden de gegevens van meer dan 11.000 diabetespatiënten onderzocht. Geen van deze mensen had op het moment van de diagnose kanker of een hartkwaal. Gemiddeld werden de proefpersonen over bijna 16 jaar gevolgd. In die tijd werden er ongeveer 3.000 sterfgevallen geteld. Het onderzoek is gepubliceerd in New England Journal of Medicine.
Toch hoger overlijdensrisico
Bij mensen die op het moment dat ze diabetes ontwikkelden te zwaar of obees waren, bleek het overlijdensrisico 9 tot 33% hoger dan bij met mensen die bij de diagnose aan de bovenkant van het normale gewicht zaten. Daarmee sporen de uitkomsten met onze intuïtie: hoe zwaarder, des te groter het risico. Werd de diabetes onder de 65-jarige leeftijd geconstateerd, dan liep het risico harder op met gewichtstoename, terwijl bij de diabetespatiënten van boven de 65 het effect afvlakte.
Roken
Roken bleek ook een factor in relatie tot overlijden. Zo stelden de onderzoekers vast dat rokende vrouwen uit de lichtste gewichtscategorie een groter overlijdensrisico hadden dan rokende vrouwen met een normaal gewicht. Bij zwaardere vrouwen liep het overlijdensrisico juist verder op. Bij niet-rokende diabetespatiënten was een ander patroon zichtbaar: hoe lichter de persoon, hoe lager het risico op vroegtijdig overlijden.
Eerdere studies
Uit eerdere studies zou juist blijken dat mensen die een normaal gewicht hadden op het moment dat ze diabetes kregen een twee keer zo groot risico liepen om te overlijden binnen een bepaalde periode als mensen met overgewicht of obesitas. De onderzoekers verklaren hun afwijkende bevindingen door te wijzen op het feit dat de gewichtsgegevens in eerdere onderzoeken vaak gebaseerd waren op schattingen, soms jaren nadat de diabetesdiagnose was gesteld. Eenzelfde verklaring is er voor de rokersgegevens: de gegevens daarover zijn tegenwoordig beter geborgd. Of iemand rookt of niet is van belang omdat rokers vaak lichter zijn dan niet-rokers.
Toch maar afvallen dus
Wat moeten we nu, aangezien de obesitasparadox niet van toepassing blijkt bij diabetes? Toch maar weer afvallen dus. "Gewicht kwijtraken is gunstig, en je hoeft helemaal niet veel af te vallen. Vijf of 10% afvallen als je obees bent kan al zoveel oplossen, van gewrichtspijn en slaapapneu tot diabetes en de complicaties daarvan", zegt dr. Susan Spratt, diabeteswetenschapper aan de Duke University School of Medicine in Durham, North Carolina, in een commentaar op het nieuwe onderzoek op Reuters Health.
Fotocredits: Giovanni
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
@Dennis, mee eens. Het lijkt toch vooral een leeftijd effect te zijn ook de referentie van Rob laat dat heel duidelijk zien. En misschien zitten we nog in een lag fase van cohort en prospectief onderzoek. Als je de cohorten type 2 diabeten goed bekijkt kom je nog steeds op leeftijden tegen de 60-65jaar aan. Het aantal studies met jongere T2DM's is nog erg beperkt. Die hebben nog te kort T2DM verbonden aan leefstijl. De gemiddelde leeftijd is wel gezakt maar pas echt substantieel in de laatste 5 jaar zeg maar.
Aantal confounders zijn ook de exposure aan risks bij leans en obese toch? Als obese minder exposure aan 'levensgevaren' dagelijksleven, hoog risico sporten etc en misschien ook minder cardiovascular risico's omdat het systeem minder vaak belast wordt door de verminderde activiteit. Dit is niet een verwijt oid maar wel iets om totaal en cardiovascular risico zoals in de studie die Rob aanhaalt in perspectief te plaatsen. Leaners zullen zich meer blootstellen aan 'hoger' risico gedrag, misschien..??
Ben niet zo overtuigd van de paradox. Wel sterk overtuigd van leefstijl en leeftijd effect.
Dennis #5, in algemene zin ben ik het helemaal met je eens: leefstijl interventie is een goede manier om gezonder te worden. Echter, als de relatie tussen gewicht en overleven er is, wordt afvallen echt het doel, vandaar (en slim afvallen = leefstijl aanpassen)
Peter, het ging mij erom dat al te gemakkelijk de conclusie wordt getrokken dat sec afvallen het overlijdensrisico van obese diabetici verlaagd, terwijl dat op basis van deze studie niet gesteld kan worden. Echter, zoals Rob al aangeeft, is dat wel de boodschap in sommige de media naar voren komt, zoals de laatste zin in een artikel van LA Times illustreert. Door de onderzoekers onvolledig te citeren, suggereert de LA Times iets anders dan de onderzoekers schreven. De hele zin luidt namelijk: "given the relationship of overweight and obesity to other critical public health end points (e.g., cardiovascular disease and cancer), the maintenance of a healthy body weight should remain the cornerstone of diabetes management".
Floor, ik zou persoonlijk het advies "toch maar afvallen dus" willen inruilen voor 'toch maar levensstijl (eet- en beweegpatroon) aanpassen dus'. Dat is niet noodzakelijkerwijs hetzelfde en bereikt denk ik ook een ander doel, zoals bijvoorbeeld vermindering van de inflammatoire status. De gewichtsafname zal daarmee volgen, in plaats van dat het een doel op zich wordt.
Het is opvallend hoe stellig de obesitasparadox bij diabetes mellitus nu ineens wordt verworpen door de (internationale) media. De resultaten zijn namelijk niet consistent en de basis blijven cohort-onderzoeken. Zoals Dennis terecht aangeeft kunnen daardoor causaliteit en correlatie door elkaar worden gehaald.
Carnethon, et al. heeft recent opnieuw een review hierover gepubliceerd met in totaal 18 onderzoeken (1):
"Overweight or obese adults have demonstrated a survival advantage compared with leaner adults in several population-based samples. This counterintuitive association has been termed the obesity paradox. Evidence for an obesity paradox among persons with diabetes has been less consistent. In the present review, we identified 18 longitudinal studies conducted in cohort studies, patient registries and clinical trial populations that tested the associations between obesity and survival in patients with diabetes. The majority of these studies reported that mortality was lowest in overweight and obese persons, and that leaner adults had the highest relative total and cardiovascular mortality. Some of these studies observed the patterns most strongly in older (age > 65 years) adults. To date, little research has been conducted to identify mechanisms that could explain elevated mortality in leaner adults with diabetes, or to identify strategies for diabetes management or mitigation of elevated mortality risk. "
Referentie:
1. Carnethon MR, Rasmussen-Torvik LJ, Palaniappan L. The obesity paradox in diabetes. Cardiol Rep. 2014 Feb;16(2):446.
Misschien heb je gelijk, Dennis #1, dat het een correlatie betreft. In dat geval is het vooral belangrijk om door aanvullend onderzoek te (gaan) snappen welke achterliggende factoren die langere levensduur bepalen. Wordt echter nu om advies gevraagd, zonder kennis daarover, dan lijkt het advies "Toch maar afvallen dus" mij heel verstandig.