Omgekeerde wereld
De Brabantse Milieufederatie (BMF) reageert teleurgesteld. Het plan stelt een kwaliteitskeurmerk voor. Dat vindt de BMF de omgekeerde wereld. Wie zich aan de wet houdt verdient geen lintje, redeneert de milieuorganisatie; een goede aanpak moet fraude waar mogelijk uitsluiten. Meer handhavingscapaciteit moet het probleem oplossen. De Kamerfracties van SP en GroenLinks zijn het daar mee eens, schrijft Boerderij. Wie zich realiseert dat mogelijk tot 40% van het mestoverschot illegaal verdween, in Zuid-Nederland dagelijks 600 mesttransporten plaatsvinden, fysieke fraude eenvoudig is en boekhoudkundig gemakkelijk op te vangen, terwijl er maar 5 controleurs in de fraudegebieden in Brabant en Limburg beschikbaar zijn, ziet hun punt.
Het echte probleem zijn de achterhaalde business modellen van bosjes bedrijven die maar blijven voortbestaan zonder gezonde economische basis. Zolang daar geen oplossing is, zal de fraude door de nieuwe plannen vermoedelijk vooral minder zichtbaar wordenDe gestelde doelen zijn niet concreet geformuleerd en daarom lastig te handhaven. Het plan draait om goede wil en moraliteit waar de samenleving op moet vertrouwen, maar haalt de fraudeprikkel niet weg. Wie een grote hoeveelheid mest kwijt moet en dat tegen lage kosten wil doen, blijft dat kunnen doen zonder gesnapt te worden.
'Wegkijken en samenspannen'
In een uitgebreid interview met de minister sprak de NRC voor de editie van vandaag over de plannen. "Wat me opviel was de cultuur. Het afdekken, het wegkijken, het samenspannen", zegt Schouten. Ze kon er haar boosheid moeilijk door inhouden, laat de koppenmaker van de krant de lezers weten. Niettemin herhaalt ze in het gesprek haar standpunt: boeren en hun dienstverleners zullen het probleem vooral zelf moeten oplossen, al zal ze hen steeds diep in de ogen kijken.
Taboe
Gaat het werken? Nee. Zolang de prikkel tot fraude blijft bestaan is het niet reëel dat te verwachten omdat die cultuur van wegkijken niet zomaar uit te roeien valt. Daar is een reden voor. De regels en de manier waarop de betrokken boerenbedrijven kunnen voortbestaan sporen niet met elkaar. Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het gaat, redeneren ze. En wie ook nog wat mee kan pikken, moet je dat dan ook maar gunnen. Dat principe volgt automatisch. Zo corrigeren boeren eigenhandig de wet vanuit hun gevoel voor rechtvaardigheid.
Dat is de kern van de cultuur die Schouten boos maakt, maar die zal blijven voortbestaan zolang het kan en zolang er teveel mest wordt geproduceerd op bedrijven die nauwelijks het zout in de pap kunnen verdienen. Ze frauderen omdat ze vinden dat ze er recht op hebben en kunnen dan de buurman niet verbieden er ook van te profiteren. Het is een taboe om het zo op te schrijven. Daarom moet toch iemand het maar doen.
Het echte probleem zijn de achterhaalde business modellen van bosjes bedrijven die maar blijven voortbestaan zonder gezonde economische basis. Zolang daar geen oplossing is, zal de fraude door de nieuwe plannen vermoedelijk vooral minder zichtbaar worden.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Of het achterliggende probleem de "geringe" verdiensten zijn waag ik te betwijfelen, dit jaar worden de landbouwinkomens juist historisch hoog volgens een ander artikel hier op Foodlog.
Een aspect waarom het overgrote deel van de boeren wegkijkt werd m.i. door LTO zelf aangedragen nml: de bemestingsnormen liggen onder het landbouwkundig optimum cq de onttrekking door het gewas. Er is dus belang bij mest buiten de administratie.
Een ander aspect is dat als alle overschotmest via officiele kanalen weg moet (plaatsen bij akkerbouwer, verwerken/exporteren e.d.) dan zou de prijs van afvoer wellicht kunnen stijgen, er is dan een collectief belang (of in ieder geval voor een groot deel van het collectief) om bepaalde fraudemogelijkheden te hebben.
Dat de sectoren fraude zelf op (kunnen) lossen, het lijkt mij sterk en het is vreemd dat de overheid daar kennelijk in gelooft.
Marco, lees de tekst eens wat beter. De sociologie werkt net wat complexer.
Overigens: die bedrijven hebben eindelijk wat kunnen aflossen. Boer en bank zijn daar blij mee. Terecht.
Probleem is oh zo gemakkelijk op te lossen door bemonsteren achterwege te laten.
Maak iedere ton forfaitair.
In de plan van aanpak wordt toegewerkt naar een bandbreedtesysteem (semi-forfaitair) waarom dan niet helemaal overstappen?
Ik snap ook wel dat voor bedrijven met grond eronder het in hun geval 'ongelukkig' uitpakt maar dit toont meteen aan waar de fraude gevoelige pijnpunten liggen.
Jos van Vonderen
na 20 jaar mest bemonsteren weten we dat mest niet homogeen is, (die zakt uit). Als bedrijven forfaitair af mogen zetten en grond hebben wordt het dunne deel met weinig inhoud forfaitair afgezet en blijft de rest op t eigen bedrijf. De afnemer zal wel mopperen > minder mineralen in werkelijkheid aangevoerd dan verwacht.
Maar ik vind het artikel eigenlijk heel erg slecht gezien er eigenlijk staat dat we als varkenshouder een akkerbouwtak op moeten zetten om bestaansrecht te houden. De marges zijn dun en zowel in de akkerbouw als varkenshouderij moet je 115% van het sector gemiddelde scoren om bestaansrecht te houden. Als de aandacht over twee takken verdeeld moet worden zal je misschien maar 100% scoren en ga je er als bedrijf toch aan onderdoor ondanks dat je alle mest op eigen bedrijf kan plaatsen. De mestafzetkosten nemen we voor lief omdat er met de focus op de dieren meer is te verdienen en zo hoort het ook. De akkerbouwer kan zich concentreren op de gewassen en varkenshouder zich op de dieren zodat beide 115% kunnen scoren. De mest vind zijn weg wel.
John van Kessel , marge op bedrijfsvoering of niet, na 20 jaar bemonsteren weten we dat deze methode niet betrouwbaar is!
Naast het feit dat deze methode wettelijk een afwijkingstolerantie van 15% + en - heeft! (en dus een grondloos bedrijf een serieus probleem heeft en al dan niet gedwongen wordt om 'creatief' om te gaan met de beschikbare methodes), blijft iedere vorm van bemonsteren fraudegevoelig.*
Heb je als varkenshouderij een akkerbouw tak dan zorg je toch ook voor een homogene bemesting en ga je toch niet lukraak je 'dunne' fractie plaatsen. Je wilt immers het optimale uit je hectare's halen toch?
Wenst een akkerbouwer** een homogeen 'productgarantie' op kopakker dan zal ie er voor moeten gaan betalen (of minder bijbetaald krijgen). Een andere optie voor hem is een tussenopslag bouwen zodat hij de aangevoerde mest zelf kan homogeniseren. Ook is er de mogelijkheid van NIR bemonstering. Dan weet men instant per vracht wat er aangevoerd wordt en kan men eventueel daar met het uitrijden rekening mee houden.*/**
Voor fraude aan de zijde van een leverancier (geldt voor alle dier categorieën) is dan meteen de noodzaak geweken. Het heeft geen zin/nut/toepassing meer omdat nu alleen de m3 verantwoord moeten worden.
Er wordt niet voor niets gewerkt aan een tolerantie in bandbreedte in de gehaltes per categorie, ik zeg, maak er dan meteen één getal van.
Cumela en consorten (laboratoria) zullen wel tegen zijn want hiermee verdwijnt meteen een groot deel van hun verdienmodel. Maar ik als varkenshouder houd toch geen varkens voor hun bestaansrecht?
*Dit is en blijft bij iedere wijziging maar met behoud van bemonsteren de bottleneck!
**Vraag me trouwens af of een akkerbouwer ook de gehaltes (en dies wettelijke tolerantie in afwijkingen) van zijn kunstmest checkt of dat ie op de blauwe ogen van de verkoper af gaat?
Kortom, bij forfaitair moet een leverancier zorgen voor homogeniteit. En dan is het probleem zo opgelost.