Een grote Nederlandse supermarktketen promoot zichzelf al jaren als de supermarkt met de laagste prijsgarantie. Je krijgt een product zelfs gratis mee, wanneer het elders goedkoper wordt aangeboden. Dat is onethisch vindt Rob van der Rijt, oprichter van Klimaatplein.
Nu zal er best marktonderzoek zijn gedaan waaruit blijkt dat de consument een voordelige prijs een belangrijk koopargument vindt. Maar het continue communiceren van de laagste prijs als hét koopargument is onethisch. Je versterkt zo een marktbeleving waarbij de prijs ook het meest belangrijke element ís. En dat heeft zijn keerzijde op allerlei sociale en ecologische terreinen.
Een laagste prijsgarantie betekent namelijk automatisch een laagste prijs voor de maker van het product dat in de schappen ligt. Voor de landbouw bijvoorbeeld, die tegen steeds lagere tarieven massaproductie moeten leveren met alle negatieve gevolgen voor de financiële positie van de boer, de landbouwbodem en het klimaat. Of voor de arbeiders in lage lonen-landen die tegen nóg lagere tarieven of slechtere arbeidsomstandigheden bijvoorbeeld tropisch fruit, koffie of cacao moeten produceren. Of voor het eigen personeel in de winkels en het distributiecentrum die steeds meer als kostenpost worden gezien dan als medewerkers. Of voor de gezondheid van onze kinderen omdat het écht gezonde voedsel met meer vezels en minder zout, suiker en verzadigd vet niet past bij een laagste prijs garantie. Slechte voeding kost ons als samenleving jaarlijks miljarden euro’s aan extra gezondheidszorg.
Niet de laagste, maar de béste prijsgarantie
Je kunt dan als supermarkt zeggen: maar wij voldoen aan de minimumeisen van de Nederlandse wet. We hebben zelfs biologische of fair trade-producten in onze schappen liggen. En dat is natuurlijk prima. Maar je kunt als supermarkt ook zeggen: wij bieden niet de laagste prijsgarantie, maar de béste prijsgarantie. Samen met de overheid en de gehele supermarktbranche gaan wij voor een bredere invulling van het prijselement. We garanderen de beste prijs die mens en milieu geen schade aandoet, maar juist versterkt. En we maken de consument bewust van de talloze voordelen van deze beste prijsgarantie.
Overheid
De overheid kan deze beste prijsgarantie ook eenvoudig stimuleren. Denk aan fiscale maatregelen om ongezond voedsel duurder te maken, bijvoorbeeld door een suikertaks en een btw-verhoging op sterk bewerkt voedsel. Tegelijkertijd kan gezond voedsel goedkoper worden, bijvoorbeeld met een btw-verlaging op groente en fruit of een 0% btw tarief op biologisch geteelde producten. Tenslotte kunnen plantaardige alternatieven voor vlees beloond worden met een lager btw-tarief wat weer gefinancierd kan worden door een hoger tarief op vlees.
Van laagste prijs naar kwaliteit van leven
En omarm dan als supermarkt ook die beste prijsgarantie. Verander de thema’s in de marketingcommunicatie van de laagste prijs naar kwaliteit van leven. Communiceer aansprekende voordelen die dichtbij spelen. Bijvoorbeeld: wat betekent een beste prijsgarantie voor de financiële situatie van je buurman die in de landbouw werkt? Of wat betekent een beste prijsgarantie voor de gezondheid van je kleinkind? En wat levert de beste prijs op aan dier- en milieuvriendelijkheid?
Deze opinie verscheen ook in Het Parool.
Dit artikel afdrukken
het continue communiceren van de laagste prijs als hét koopargument is onethischImplicaties
Een laagste prijsgarantie betekent namelijk automatisch een laagste prijs voor de maker van het product dat in de schappen ligt. Voor de landbouw bijvoorbeeld, die tegen steeds lagere tarieven massaproductie moeten leveren met alle negatieve gevolgen voor de financiële positie van de boer, de landbouwbodem en het klimaat. Of voor de arbeiders in lage lonen-landen die tegen nóg lagere tarieven of slechtere arbeidsomstandigheden bijvoorbeeld tropisch fruit, koffie of cacao moeten produceren. Of voor het eigen personeel in de winkels en het distributiecentrum die steeds meer als kostenpost worden gezien dan als medewerkers. Of voor de gezondheid van onze kinderen omdat het écht gezonde voedsel met meer vezels en minder zout, suiker en verzadigd vet niet past bij een laagste prijs garantie. Slechte voeding kost ons als samenleving jaarlijks miljarden euro’s aan extra gezondheidszorg.
Niet de laagste, maar de béste prijsgarantie
Je kunt dan als supermarkt zeggen: maar wij voldoen aan de minimumeisen van de Nederlandse wet. We hebben zelfs biologische of fair trade-producten in onze schappen liggen. En dat is natuurlijk prima. Maar je kunt als supermarkt ook zeggen: wij bieden niet de laagste prijsgarantie, maar de béste prijsgarantie. Samen met de overheid en de gehele supermarktbranche gaan wij voor een bredere invulling van het prijselement. We garanderen de beste prijs die mens en milieu geen schade aandoet, maar juist versterkt. En we maken de consument bewust van de talloze voordelen van deze beste prijsgarantie.
Overheid
De overheid kan deze beste prijsgarantie ook eenvoudig stimuleren. Denk aan fiscale maatregelen om ongezond voedsel duurder te maken, bijvoorbeeld door een suikertaks en een btw-verhoging op sterk bewerkt voedsel. Tegelijkertijd kan gezond voedsel goedkoper worden, bijvoorbeeld met een btw-verlaging op groente en fruit of een 0% btw tarief op biologisch geteelde producten. Tenslotte kunnen plantaardige alternatieven voor vlees beloond worden met een lager btw-tarief wat weer gefinancierd kan worden door een hoger tarief op vlees.
Van laagste prijs naar kwaliteit van leven
En omarm dan als supermarkt ook die beste prijsgarantie. Verander de thema’s in de marketingcommunicatie van de laagste prijs naar kwaliteit van leven. Communiceer aansprekende voordelen die dichtbij spelen. Bijvoorbeeld: wat betekent een beste prijsgarantie voor de financiële situatie van je buurman die in de landbouw werkt? Of wat betekent een beste prijsgarantie voor de gezondheid van je kleinkind? En wat levert de beste prijs op aan dier- en milieuvriendelijkheid?
Deze opinie verscheen ook in Het Parool.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
We verhogen de de btw op sterk bewerkt voedsel en we verlagen het op sterk bewerkte vleesvervangers.
Hoe krom wil je het hebben.
Het systeem is giftig.
Je zult naar meer coöperatieve systemen toe moeten.
Broederschap in de economie.
En een sturende overheid die belast wat belast moet worden en dit terugsluist naar wat maatschappelijk gewenst is.
Dick, de aard van de formule (prijsorientatie) is het probleem van de formule. Die afgewenteld wordt op de keten. Dat lukt natuurlijk alleen vanuit een machtspositie of zullen we het een machtsmisbruikpositie noemen?
Rob #6 Mijn idee over de prijsgarantie: doe het via de belastingen, op die manier betaalt de consument het ook.
Rob, de helaas overleden Nederlandse supermarktman Monny Querido zei het zo (nagenoeg net als jij): hou eens op met 20% goedkoper, ga voor 40% beter.
Wat je daarvoor nodig hebt? Een sociaal contract tussen de detailhandelsondernemers (incl. de schare aan nieuwe, zoals Picnic en HelloFresh), hun publiek en een overheid die free riding op prijs uitsluit.
Zo simpel is het in theorie. Je merkt, ik heb er destijds veel met Querido over gesproken.
NB: houd wel even in de gaten dat geen enkel bedrijf overleeft dat bewust een te hoge kostprijs cultiveert. Het moet een hoge waardetoevoeging realiseren. Daarvoor zou je het begrip natural capital kunnen gebruiken. Volgens sommigen is natural capital het privatiseren van de openbare ruimte. Maar dat is - helaas? - ook precies wat moet gebeuren wil je externalisatie van kosten uitsluiten: het is een berekenbare stem geven aan onze natuurlijke leefomgeving.
Ik ben nieuwsgierig naar ideeën van lezers van foodlog over hoe we kunnen werken aan die beste prijsgarantie? De biodiversiteit in Europa gaat drastisch achteruit. De aarde blijft verder opwarmen door onze uitstoot van broeikasgassen als CO2 en methaan. Er is een absolute noodzaak voor de gezondheid van natuur en mens om te gaan voor de beste prijsgarantie. Hoe zou het voedselsysteem anders ingericht kunnen worden en ook: hoe maken we de consument bewust van het feit dat een laagste prijsgarantie ecologische en sociale gevolgen heeft die we later als een boomerang weer terug op ons bord krijgen?