Al sinds 1935 ligt in hartje Tokio de grootste vismarkt ter wereld, de Tsukiji. Per jaar wordt hier meer dan 700.000 ton vis en zeevruchten verhandeld met een waarde van meer dan 600 miljard yen (ruim 4 miljard euro).

Tonijn, toeristen & winkels
De Tsukiji is ook een toeristische trekpleister. De tonijnveiling om 5 uur 's ochtends is een bijna verplicht uitje. Mocht je niet bij de gelukkige 500 toeristen horen die hier dagelijks getuige van mogen zijn, dan is er in de directe omgeving van het 43 voetbalvelden grote marktcomplex nog voldoende te beleven. Is de vismarkt 's middags gesloten, dan gaat de groentenmarkt juist open. In de directe omgeving barst het bovendien van de restaurants en winkeltjes en praktisch om de hoek is Tokio's duurste winkelstraat, de Ginza.

Olympische Spelen
Ondanks die schijnbare succesformule besloot de stad Tokio in 2001 dat er nieuwe hallen moeten komen. De huidige zouden verouderd zijn en in een gebied liggen dat op andere manieren nuttiger voor de stad te maken is. Recent zijn die plannen extra actueel geworden door de toewijzing van de Olympische Spelen aan Tokio in 2020. Dat is de kans om de wijk opnieuw vorm te geven.

Goedkope yen staat bouw in de weg
Door het al meer dan 10 jaar oude besluit om de markt te verhuizen is er al een nieuwe locatie voor gekozen. Die ligt niet ver weg van de oude, maar had nog wel een 'vuiltje': de bouwgrond was verontreinigd. Dat zorgde voor de eerste vertraging. Maar onlangs kwam een aanmerkelijk groter probleem aan het licht. Slechts één van de vijf voorgestelde deelprojecten - voedselveiligheidssystemen - kan rekenen op de belangstelling van aannemers. De totale waarde van de herbouw van de vismarkt is niettemin niet gering. Met de totale investering is naar verwachting 470 miljoen euro gemoeid.
Het stadsbestuur zit nogal in zijn maag met de situatie. Inmiddels is wel bekend gemaakt dat de verhuizing in 2014 gaat plaatsvinden. Dan moeten de nieuwe hallen eerst nog wel even gebouwd worden.

De oorzaak voor het gebrek aan enthousiasme is tweeledig. Japan telt te weinig bouwbedrijven. Dat komt mede omdat bouwen in Japan zo kostbaar was geworden dat de markt stagneerde. Onder premier Shinzo Abe zet het land weliswaar in op grote infrastructurele werken, maar de last van het verleden maakt dat de bouwsector in Japan niet meteen zo ruim in z'n vel zit dat er ineens overal arbeidskrachten vandaag gehaald kunnen worden. Daarnaast is er sprake van stijgende loonkosten en sterk stijgende kosten van bouwmaterialen. Japan moet die voor een belangrijk deel uit het buitenland halen. Omdat de Japanse centrale bank de yen goedkoop houdt om de exportmotor op gang te houden, wordt bouwen daardoor automatisch prijzig. Zo is er dus te weinig bouwcapaciteit terwijl er tegelijk te weinig te verdienen valt. Dat zorgt ervoor dat er vertragingen optreden. Veel projecten, waaronder ook vele wederopbouwprojecten van na de aardbeving van maart 2011, liggen dan ook gewoon 'braak'.

List
Ondanks de 'Abenomics', schrijft de Frankurter Allgemeine, lukt het daarom niet om de markt 'even' te verplaatsen. Het stadsbestuur zal een list moeten verzinnen wil het op tijd en op betaalbare wijze de Tsukiji vismarkt laten verkassen. Vooralsnog heeft het stadsbestuur het tij niet mee. Wellicht gaat de hete adem van de Olympische Spelen van 2020 dat nu veranderen. Het Olympisch dorp gaat in de directe nabijheid van Tsukiji's havenfront verrijzen.

Fotocredits: 'fresh tuna auction at Tsukiji', uitsnede, Elena Gurzhiy
Dit artikel afdrukken