Zeventien kandidaten voor de NieuwVerse titel 'De Beste Belegen Goudse Kaas van Nederland' meldden zich. Zachte kazen, schapenkazen en geitenkazen moesten we helaas afwijzen, want die zijn niet van het Goudse type dat van koemelk wordt gemaakt. Ook kregen we vragen: wanneer is een kaas belegen? Het antwoord is praktisch: belegen is een kaas die in januari met recht als belegen in de winkel mag liggen.

De winnaar wordt op 9 januari 2013 wordt tijdens de Horecava in de Amsterdamse RAI gekozen door een smaakjury met als voorzitter kaasexpert Betty Koster (l'Amuse), geassisteerd door de journalisten Puck Kerkhoven (Red Fox) en Felix Wilbrink (Telegraaf). De smaakjury proeft de kaas van de vijf finalisten die door mogen naar de finale op basis van de discussie die hier nu losgaat. U bent van harte welkom in Amsterdam als publiek en kunt dan meedoen aan de publieksproeverij van alle kazen van de hieronder genoemde kandidaten.

Hier gaan we het hebben over de best mogelijke melk. De beste kaas komt immers van de beste melk en die komt van boeren die de zorg voor hun koeien en hun land vanuit de op dit moment best mogelijke manieren aanpakken. De 5 boeren die de beste melk maken, mogen door naar de finale.
Wie dat zijn en waarom wordt hier bepaald door een vakinhoudelijke jury bestaande uit:
- bodemkundige prof. Oene Oenema (WUR)
- melkveehouder en ‘bodemactivist’ Jan Cees Vogelaar uit Dronten
- dierenarts Rolf Been van de Universitaire Landbouwhuisdieren Praktijk (Universiteit van Utrecht)

De juryleden hanteren geen vaste criteria maar geven hun oordeel vanuit hun kennis en het beoordelen van innovaties die nog te nieuw zijn voor normen of andere criteria. Wel moeten ze zoveel mogelijk bijdragen aan de algemene richtlijnen die NieuwVers stelt:

- Produceer binnen zo gesloten mogelijke kringlopen en doe dat lokaal (buiten een straal van 400 – 600 km wordt dat zelfs in de 21e eeuw moeilijk)
- Gebruik hernieuwbare energie
- Sjouw zo weinig mogelijk met dieren en halffabricaten
- Verspil zo weinig mogelijk voedsel
- Hou de keten zo kort mogelijk
- Geef het product waarde zodat het een goede prijs oplevert
- Behoud biodiversiteit en zorg voor een mooi landschap
- Hou het gezond en raffineer en conserveer voedsel eten daarom niet meer dan nodig
- Betrek consumenten bij productontwikkeling zodat ze er medeverantwoordelijkheid voor kunnen nemen

Tevens laten de juryleden nieuwe inzichten en perspectieven die hier vanuit het publiek opborrelen graag meewegen in hun beslissing.

De kandidaten
We stellen u er 17 voor:

- Activiteitenboerderij de Wartenster
- Aurora
- CONO Kaasmakers
- De Groene Griffioen
- De Groote Voort
- De Vierhuizen
- Ecomel
- Friesland Campina
- Kaasboerderij Elizabethhoeve
- Kaasboerderij Matthijssen
- Kaasboerderij Noorderlicht
- Kaas- en belevingsboerderij de Ruurhoeve
- Kaas- en zuivelboerderij Van der Arend
- Kaasboerderij Vanelly
- Kaasboerderij Van Zeeburg
- Klaverkaas
- Mooren & Van der Hulst

Samen met de vragen die we hen stelden vind je HIER alle gegevens die zij ons aanleverden. Je kunt het downloaden en zelfs printen. Eindelijk krijg je een indruk van wat er allemaal schuilgaat achter dat gele spul. Voor degenen die het met een samenvatting willen doen, maakten we een SAMENVATTING, die je eveneens kunt downloaden en printen.

Ze zijn er allemaal van overtuigd dat weidegang hun kaas smaakvol en smedig maakt én dat diergezondheid en duurzaam bodembeheer er wel bij varen. Verder is het een prachtig gemêleerd gezelschap. Gigant FrieslandCampina doet mee naast zelfkazers met maar 50 melkkoeien en de kleine kaasfabriek Aurora uit de Achterhoek. Cooperatie CONO Kaasmakers uit Noord-Holland met 500 boeren doet mee. Boeren met compoststallen doen mee naast boeren die werken met mestkelders onder een groene vlag vloer. Ze komen uit alle windstreken. Er zijn er verschillende uit het Groene Hart - van oudsher een kaasgebied - maar Gelderland, Friesland en Brabant zijn vertegenwoordigd.

Wie zijn de voorlopers? Wijzelf zijn net zo benieuwd als de jury, want ook die zal zijn oordeel gaandeweg moeten vormen en bijstellen aan de hand van het open gesprek dat we er hieronder over gaan voeren. Dus Oene, Jan-Cees, Rolf, kandidaten en lezers, let's go!

En uiteraard: vragen stellen aan de kandidaten mag! En de kandidaten mogen zaken over hun bedrijfsvoering verduidelijken en aanvullen als ze vinden dat die tijdens de discussie van belang worden.

NieuwVers staat voor onverkloot eten maar het hoeft niet uit oma's tijd te zijn. De modernste, verbeterende en verduurzamende technieken worden toegejuicht door NieuwVers als ze de voedingswaarde van plantaardige en dierlijke oorsprong van de producten zo goed mogelijk voor mensen beschikbaar maken en de milieudruk verminderen door dat slim en innovatief te doen. NieuwVers staat ook voor de 9 principes van de Food Revolution. Regionale, gesloten kringlopen, korte ketens tussen consument en producent, gebruik van hernieuwbare energie en grondstoffen, behoud van biodiversiteit en een mooi landschap, gedeeld eigenaarschap van consument en producent zijn daarin essentieel.
NieuwVers is een initiatief van Urgenda en Foodlog.



Fotocredits: de biologische stierkalveren van Ecofields, het lekkere bijproduct van melk- en kaasproductie, Foodlog Media
Dit artikel afdrukken