Door de pandemie mochten we een tijd niet samen eten. Het is dat samen eten dat haar net zo interesseert. In het Steentijdperk was jagen op groot wild een collectief gebeuren. Bizons en mammoets komen in grote porties. Wortels trekken en vruchten plukken gaat ook beter in groep. Het is maar logisch dat je dan, wanneer je samen voor eten zorgt, ook samen eet.

Sacraal
Eten delen is iets sacraals. Eten of drinken weigeren is daarom een oud taboe in alle beschavingen. Mijn vader leerde mij al jong dat je op café nooit drank mag weigeren die op een eerlijke manier wordt aangeboden (“neem desnoods een stuk chocolade,” fluisterde hij mij toe). Dat is volgens De Backer de reden waarom vegetariërs zo'n wrevel opwekken aan tafel. Zij weigeren het voedsel dat gedeeld wordt. Traditioneel staat dat gelijk met een oorlogsverklaring.

Maar er is meer. Voedsel delen kwam vroeger veel vaker voor, ook in de klassieke horeca. Als kind herinner ik mij Franse restaurants waar de dagschotel voor iedereen op tafel werd gezet. Je liet je opscheppen door een tafelgenoot die je niet noodzakelijk kende. Ook op school mochten we de eetzaal pas binnen wanneer we met acht waren. Je kreeg op tafel een schotel vlees, één met aardappelen en één met groenten. We moesten zelf delen. Die verdeling is nooit gelijk.

Als iedereen een gelijke hoeveelheid op zijn bord krijgt, is er geen leerproces meer, geen sociaal overleg
Service à la russe
Zoiets heet officieel service à la française. De schotels staan op tafel en je bedient anderen en jezelf. Vandaag hebben restaurants en de schaars overgebleven schoolrefters een service à la russe: iedereen krijgt afgemeten evenveel op zijn bord aangereikt. Dat begint, door schuld van de televisiekoks, zelfs thuis door te dringen.

De Backer betreurt dat. Als iedereen een gelijke hoeveelheid op zijn bord krijgt, is er geen leerproces meer, geen sociaal overleg. Wie wil welk stuk van de kip? Wil je de voor- of de achterkant van de koeientong? Zeven spruitjes, of tien? Naar wie gaat de laatste asperge? Voor al die stukken zijn er liefhebbers en haters. Daar moet over onderhandeld worden. En net dat is zo goed om te leren samenleven.

Passend, billijk en rechtvaardig
Zo stelt Charlotte voor om zeker nooit cupcakes te geven op een kinderfeestje. Je leert daar niets mee. Neen, maak een taart en snij die vooral in ongelijke delen. Iemand (de jarige?) zal het grootste stuk krijgen, maar één slachtoffer zal zich met het kleinste moeten tevreden stellen. De kans op frustratie, zelfs traantjes, is niet gering. Maar de les is wel geleerd. De volgende dagen krijgt het onfortuinlijke kindje een groot besef van wat passend, billijk en rechtvaardig is.

Maar lees vooral het boek.
Dit artikel afdrukken