Eet ’s ochtends als een koning, ’s middags als een prins en ’s avonds als een bedelaar. Deze oude wijsheid komt waarschijnlijk uit Engeland, met zijn grote traditie van ontbijten, maar de moderne tijden hebben het onmogelijk gemaakt.
's Middags warm eten
Misschien zijn we het vergeten, maar het is niet zo gek lang geleden dat bijna iedereen ’s middags warm at, thuis. Hoe deed men dat? Wel, om te beginnen was de vrouw vaker ‘aan de haard’ en dus was er meer kans om vers eten op de middag op tafel te krijgen. Soms was dat met de hulp van de oudere generatie die nog onder één dak woonde. Of er was het huispersoneel, nog zo’n vergeten ambacht.
Eet ’s ochtends als een koning, ’s middags als een prins en ’s avonds als een bedelaar. De moderne tijden hebben deze oude wijsheid onmogelijk gemaaktMaar ook wie uit werkte, kwam ’s middags thuis om te eten. In mijn schooltijd duurde de middagpauze meer dan twee uur. Tijd genoeg om naar huis te fietsen, te eten en naar school terug te keren. Mijn moeder werkte ook uit, maar spurtte onder de noen naar de huiselijke keuken om de aardappelen te schillen, wortelen te krabben en de worst in de pan te gooien. Een gewone familiemaaltijd dus, mét soep en dessertje! Wanneer dat niet kon, dan bleven we op school eten, waar eenzelfde huiselijke keuken werd voorgezet. Leerlingen mochten onder de middag niet buiten wanneer ze niet expliciet naar huis keerden voor de maaltijd.
Ticket Restaurant
Op het werk van de volwassenen was er meestal een kantine met warm eten. Toen de vrouwen massaal naar de werkvloer trokken, werd er in heel wat huisgezinnen thuis zelfs niet meer gekookt. Dat scheelde een stuk in de schoonmaak! Winstbejag en besparingen (twee woorden voor hetzelfde fenomeen) hebben die kantines doen verdwijnen.
Nu suggereert nieuw onderzoek dat de opkomst van obesitas ook weleens te maken zou hebben met het uur waarop we etenDe werknemers kregen dan maar een Ticket Restaurant en het tijdperk van de sandwicherie was daarmee aangebroken. Niet omdat mensen zoveel liever broodjes eten, maar omdat ze daarmee tijd konden besparen. Het zal wel te maken hebben met de ‘voorstedelijke villacultuur’: iedereen wou na het werk zo snel mogelijk weer naar huis, ver van de stad. En zo is men noodgedwongen ’s avonds warm gaan eten, laat op de dag en uit diepvries of blik. Ook op school werd de middagpauze tot een minimum herleid waardoor de juf sneller weg kan en de dustkes nu al om 15.30 uur worden losgelaten, nauwelijks gevoed. De chipsfabrieken varen er wel bij.
Obesitas
In andere landen is dat niet anders. Ook in Frankrijk en Italië was de warme maaltijd op de middag de norm. Maar wij kennen die landen vooral van vakantie en uitgaansleven. De dagelijkse sleur is er dan niet bij en wij hebben een vals idee hoe de mensen daar zelf leven. Enkel in de zomers in het diepe zuiden van Spanje en Italië kookt men traditioneel diep in de nacht, omdat het er anders te heet is.
In mijn schooltijd duurde de middagpauze meer dan twee uur. Tijd genoeg om naar huis te fietsen, te eten en naar school terug te kerenNu suggereert nieuw onderzoek dat de opkomst van obesitas ook weleens te maken zou hebben met het uur waarop we eten. We leven immers met een ingebouwde klok en we zijn van nature geen nachtdieren. Wanneer we ‘s avonds, niet te lang voor het slapengaan, nog een copieuze maaltijd achter de kiezen proppen, reageert het lichaam met ‘Ho! Die energie krijg ik vandaag niet meer verwerkt’ en onze hormonen geven het bevel om onze reserves (vet) verder op te bouwen met de overdadige brandstof. Zo worden we slapend dik.
Het toeval van het dagelijks leven wil nu dat wij hier ‘s middags meestal thuis (kunnen) zijn. Ik ben dus weer overgeschakeld op warme maaltijden koken voor de noen. Dat is wel een ingrijpende aanpassing van de dagindeling, maar mijn huisgenoten lijken eerder tevreden. Ook op restaurant is het ‘s middags beter. De prijzen zijn lager en er is minder volk. Smakelijk.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Het "er is geen tijd" of "te ver van huis" zijn valse problemen. Het probleem is het steeds verder inkorten van de middagpauze. Er zijn héél veel kantoorwerkers die zelfs niet meer 's middags buiten gaan. Daar hopen ze punten mee te verdienen bij de baas. Dat is cultureel, psychologisch en diëtair fout.
Het slaperig worden is ook een kwestie van lunchtijd. Op de FAO in Rome hadden zelfs de Amerikanen en Nederlanders al snel geleerd dat je na de lunch in een restaurant in de buurt (of in het gebouw zelf) even moet siësten. De meesten deden dat zittend achter hun bureau, met een masker op om het licht buiten te sluiten (zo één die je op long haul flights in het vliegtuig krijgt). Je moet dat leren, maar ik was nooit lang genoeg in Rome om die discipline te kweken.
Joep (#5) een 'titre restaurant/ Ticket Restaurant (R)' is geen soort van eethuis, maar een cheque waarmee je een (deel van een) maaltijd koopt in een restaurant dat meewerkt met het schema. Die cheques wordt door de baas verleend als vorm van verloning. Vandaag is dat meestal geen papieren cheque meer, maar een chipkaart. In modern Nederlands zou men zoiets allicht "lunchvoucher" noemen?
Ik verblijf veel in Frankrijk waar voor de warme hoofdmaaltijd meestal anderhalf uur wordt gereserveerd door werkgevers. Waar bij ons de bouwvakker een half uur op de rand van de stoep met zijn boterhamtrommeltje zit, tref je hem in Frankrijk thuis of in de horeca aan waar hij veelal een 3-gangen menu kiest. Hiervoor wordt doorgaans een vergoeding verstrekt omdat hij of zij onmogelijk even naar huis kan voor de warme maaltijd als lunch die onderdeel is van de Franse cultuur. Meestal wordt dan gegeten in een van de 180.000 'Ticket restaurants' ook wel Titre-Restaurant genoemd, afhankelijk van wat de werkgever heeft geregeld.
Mijn voorkeur gaat ook uit naar een Titre-Restaurant, Franse 3-gangenmaaltijd, rond 13 euro. Mag geen reclame maken, maar hier is zo'n restaurant waar ik vaak heb gegeten. Let wel, eenzelfde 3-gangen maaltijd is 's avonds meestal een stuk duurder en vaak met minder verse ingrediënten bereid.
Zoeken kan ook met een app of op Ticket-Restaurant.
Voor mensen met kinderen geldt dat die op verschillende scholen kunnen zitten en ook ouders kunnen niet altijd naar huis.
De mensen van wie ik weet dat ze tussen de middag warm eten zijn koppels die beide thuis zijn.
Het zou dus hooguit in het weekend kunnen, behalve dan weer niet op zaterdag, want de meeste zaterdagavonden is de snackbar in het dorpshuis geopend (van ± 17.00-19.00 uur).
Tja, Nick, bij jou thuis werkt het blijkbaar, omdat jij het warme eten tussen de middag maakt en omdat je huisgenoten thuis komen om dan warm te eten... Heb wel medelijden met je moeder die dus nooit middagpauze had, maar vanuit haar werk naar huis moest racen om eten te koken voor man en kinders.
Tegenwoordig werken veel mensen niet dicht genoeg bij huis om tussen de middag thuis warm te gaan eten. De lunchpauze op het werk is vaak ook te kort om uitgebreid in het bedrijfsrestaurant (if any) te gaan tafelen met soep en toetje...
En dan nog iets: in mijn beleving kunnen juffen echt niet lekker vroeg naar huis als de kindjes een korte middagpauze hebben: op de meeste basisscholen werken de leerkrachten nog uren door nadat de leerlingen naar huis of bso zijn vertrokken.
Sinds ik in Frankrijk woon, eet ik ook 's middags warm. In het begin had ik de gewoonte het bord net zo vol te scheppen als 's avonds in Nederland. Gevolg: veel moeite om 's middags nog wat te doen en wakker te blijven (Verteren kost energie, wat niet erg is wanneer je 's avonds toch niets meer hebt te doen).
Inmiddels houd ik de middag porties een stuk kleiner en dat maakt mijn middag een stuk productiever.
Of ik daar enkele kilo's lichter van ben geworden weet ik niet. Dat kan ook te maken hebben de overgang van een zittend beroep naar een wat lichamelijk actiever beroep.