Lees ook
Ik loop langs de slager en doe wat ik al jaren had willen doen. Ik stap binnen en vraag een snee kalfslever. Hij snijdt een zuinige centimeter af, alsof hij weet: lever is duur.

Het is dan ook kalfslever. ‘Vaarzenlever’ (zeg maar rundslever), dat is meer iets voor de supermarkten, varkens­lever gaat meestal in de paté.

Vieren
Lever bakken is een goede manier om - bijvoorbeeld - te vieren dat de kinderen het huis uit gaan: ze lustten het toch niet. Nooit begrepen waar jongeren zo’n weerzin voor lever halen, lever is erg smaakvol en bijna snoepgoedzoet.

Er gebeurt van alles in de lever, er wordt gebufferd, reserves aangelegd, stoffen worden er opgebouwd en afgebroken, gifstoffen onschadelijk gemaakt en voorgoed weggestopt
De lever is een ingewikkeld orgaan. Slakken en krabben beschikken al over iets wat erop lijkt, dat groene, achteraan in de schaal of de schelp, maar bij vissen worden levers ronduit indrukwekkend. Vooral haaien en roggen hebben meer lever dan andere ingewanden. En vergis u niet, ook bij de zoogdieren is de lever meestal het zwaarste orgaan in de buikholte, groter dan de longen, groter dan de maag (dat laatste niet bij herkauwers). Dat gewoon zien, geeft al te denken: het moet een belangrijk orgaan zijn.

Aangroeien
Er gebeurt van alles in de lever, er wordt gebufferd, reserves aangelegd, stoffen worden er opgebouwd en afgebroken, gifstoffen onschadelijk gemaakt en voorgoed weggestopt. De lever zou ook het enige orgaan zijn dat weer aangroeit wanneer er een stuk van wordt afgesneden. Geen enkel ander orgaan kan dat.

Vandaar dat onze voorouders een grote devotie voor de lever aan de dag legden. De Antieken beschouwden de lever als de zetel van de ziel en van de emoties. De Italianen hebben daar een obsessie met hun eigen levers aan over gehouden: wat voor aperitieven die allemaal niet drinken ‘per il fegato ...’?

Delicatesse
En uiteraard werd de lever altijd als een delicatesse gezien. Dieren werden speciaal gevoed voor hun lever. Wij kennen de foie gras van gevogelte, maar er werden ook varkens speciaal gemest voor de levers, vissen mogelijk ook.

Toch zijn bepaalde consumenten beducht voor het eten van lever, en dan spreken we niet eens over de smaak. Giffen worden er opgeslagen, zegt men. Dat is inderdaad zo. Vandaag eten wij alleen nog vlees van jonge dieren, veel vergif kan daar nog niet in zijn opgestapeld.

De antieken beschouwden de lever als de zetel van de ziel en van de emoties
Lever bevat véél vitamine A. Vroeger was dat cruciaal voor onze slecht gevoede bevolking. Vitaminegebrek zorgde in de ontwikkeling van kinderen onder meer voor rachitis, of ook wel ‘Engelse ziekte’. Vandaar dat oudere generaties dagelijks een lepel slecht smakende levertraan moesten slikken, of dat er, speciaal voor kinderen, gebakken lever op tafel kwam. Waar dwang achter zit, is er geen genieten.

Omega3
De ware gourmet weet beter. Culinair gezien bevat lever een zeer goede kwaliteit vet. Bij vissen is de lever zelfs de belangrijkste plaats van vetopslag in het lichaam. Omega3, weet u wel …
Levers van zoogdieren zijn ook een zeer belangrijke opslag voor suikers.

Onze spieren kunnen maar zoveel suiker bevatten (anders krijgen we dorst), dus is de reserve voor snel gebruik kant-en-klaar in de lever onder de vorm van glycogeen, lange ketens glucosemoleculen.

Maillardreactie
Dat geeft die intense zoete smaak, zeker wanneer hij gebakken wordt en de glucose loskomt. Suikers, vet en eiwitten samen bakken, daar bestaat een naam voor: de Maillardreactie. Een proces dat garant staat voor smakelijke kost!

Haal de snede lever lang genoeg op voorhand uit de koelkast, zodat hij vanbinnen ook niet meer koud is wanneer hij gebakken wordt. Bak in een mengsel van boter en olie tot hij vanzelf korst. Binnenin moet hij zeker rood blijven. Doorbakken lever is taai. Dien op met gebakken spekjes (op zijn Engels) of met gebakken ajuin en salie (op zijn Venetiaans). Smakelijk.
Dit artikel afdrukken