1 min
Nick Trachet legt de link tussen Irish coffee en de luchtvaart bloot. De oorspronkelijke Irish coffee was geen decadente dinerafsluiting, maar bittere noodzaak tegen de kou..
Ik zat onlangs in een vrij druk etablissement. Naast mij verscheen er een Irish coffee. Voor mevrouw! Maar tijdens het serveren hoorde ik een gedempt, maar jaloers gilletje van andere klanten: “Oooo, een Irish coffee!” Alsof de keuze een beetje controversieel was? Irish coffee is niet meer in de mode. Dat heeft alles te maken – als je het mij vraagt – met controles op de alcoholpromilles, BOB-campagnes en andere postmoderne pesterijen.
Er was een tijd dat een genereuze maaltijd hoorde te worden afgesloten met zo'n uitspatting van koffie, whiskey – met een 'e', want Ierse whiskey, Schotse is zonder 'e' – en niet te hard geklopte room. Ik herinner mij deze hedonistische overdaad ook van ver na middernacht op nieuwjaarsfeesten.
Opkikker
Het opmerkelijke van het drankje ligt in zijn oorsprong in de luchtvaart. In de jaren 1930 kwamen de trans-Atlantische vluchten op gang. Vanuit New York was de dichtstbijzijnde landingsplek in Europa in Ierland. Men vloog met vliegboten, tuigen die opstegen en landden op het water. Voor die dingen werd een basis aangelegd in het haventje van Foynes op de rivier de Shannon. Die eerste vluchten duurden een kleine twintig uur, in onverwarmde en niet gepressuriseerde vliegtuigen. Ik heb zo'n trage vlucht ooit nog ondergaan over een wat kortere afstand, ik kan u bevestigen dat het daarboven koud is, ook al was het in de tropen.
Als de reizigers dan eindelijk in Ierland aankwamen, bijna helemaal bevroren, konden ze een opkikker gebruiken: koffie met suiker en een extraatje.
Je roert whiskey door de hete sterke koffie samen met een lepel suiker en dan spreid je daar een laagje lichte slagroom over. Neen, er hoeft geen gescheiden laag met whiskey te zijn! Het geheel, geschonken in en glas, hoort er immers uit te zien als een pint Guinness. Welkom in Ierland!
Er was een tijd dat een genereuze maaltijd hoorde te worden afgesloten met zo'n uitspatting van koffie, whiskey – met een 'e', want Ierse whiskey, Schotse is zonder 'e' – en niet te hard geklopte room. Ik herinner mij deze hedonistische overdaad ook van ver na middernacht op nieuwjaarsfeesten.
Er was een tijd dat een genereuze maaltijd hoorde te worden afgesloten met zo'n uitspatting van koffie, whiskey – met een 'e', want Ierse whiskey, Schotse is zonder 'e' – en niet te hard geklopte roomOveral ter wereld kun je Irish coffee vragen. Ik herinner me een memorabele maaltijd in een restaurant op de Salomonseilanden, waar ze doorgaans leven op de rand van het Stenen Tijdperk. Gezien er niets bijzonders stond op de dessertkaart, vroeg ik de garçon of hij soms een Irish coffee kon fiksen. Zijn ogen glommen en hij stormde naar de keuken om toestemming te vragen aan de baas. Garçon keerde triomfantelijk terug met een trolley en alles erop en eraan en gaf de volgende minuten een publieke workshop over het maken van een Irish, al de andere gasten keken met open mond naar hem. Het was een gloriedag in zijn jonge leven (hij had het geleerd op de koksschool!).
Opkikker
Het opmerkelijke van het drankje ligt in zijn oorsprong in de luchtvaart. In de jaren 1930 kwamen de trans-Atlantische vluchten op gang. Vanuit New York was de dichtstbijzijnde landingsplek in Europa in Ierland. Men vloog met vliegboten, tuigen die opstegen en landden op het water. Voor die dingen werd een basis aangelegd in het haventje van Foynes op de rivier de Shannon. Die eerste vluchten duurden een kleine twintig uur, in onverwarmde en niet gepressuriseerde vliegtuigen. Ik heb zo'n trage vlucht ooit nog ondergaan over een wat kortere afstand, ik kan u bevestigen dat het daarboven koud is, ook al was het in de tropen.
Het geheel, geschonken in en glas, hoort er immers uit te zien als een pint GuinnessIerland
Als de reizigers dan eindelijk in Ierland aankwamen, bijna helemaal bevroren, konden ze een opkikker gebruiken: koffie met suiker en een extraatje.
Je roert whiskey door de hete sterke koffie samen met een lepel suiker en dan spreid je daar een laagje lichte slagroom over. Neen, er hoeft geen gescheiden laag met whiskey te zijn! Het geheel, geschonken in en glas, hoort er immers uit te zien als een pint Guinness. Welkom in Ierland!
Fotocredits: ‘Irish Coffee’, Jameson Fink
Dit artikel afdrukken
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Heb me laten vertellen dat de gelijkenis met Guinness eerder een gevolg dan de reden was voor de laag room. Die was er hoofdzakelijk om de whiskey niet te laten verdampen!
Ik denk dat het gevaar van verdampen weinig acuut was, zo na de landing van zo'n vliegboot. In Ierland is het nooit echt koud.
Het idee zou kunnen gepikt zijn van de Weense koffie, die de koetsiers nuttigden op de bok van hun Fiaker.
Dit is het derde artikel in mijn zoektocht naar recepten, geassocieerd met het openbaar vervoer:
1- Railway mutton
2- Sveler
Hebben jullie nog hints?
#2 Maar de koffie moest toch heet zijn, Nick? En alcohol verdampt toch echt bij veel lagere temperatuur dan kokend water! Iets van 60 of 80 graden, als ik mijn middelbare-school scheikunde nog herinner. En dan zullen er wel nog meer en vluchtiger stoffen zijn die de smaak van de whiskey bepalen... Zonde om die te laten verdampen!
Nog wat anders over koffie en openbaar vervoer: in de jaren 60 en 70 had de stationsrestauratie van Driebergen-Zeist de naam de beste van Nederland te zijn (al ligt die lat misschien wat laag...). Met name de koffie die uitgevent werd op de perrons, maar ook het restaurant zelf. Ik was nog jong, en had nooit genoeg zakgeld om me aan dat soort dingen te buiten te gaan. Ik kan me de stem van de koffieventer nog levendig herinneren.... Misschien zijn er anderen die zich meer herinneren?